Bài 12: Hoạt động đối ngoại của Việt Nam trong đấu tranh giành độc lập dân tộc (từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng Tháng Tám năm 1945)

Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 73)

Hướng dẫn giải

Hoạt động đối ngoại của Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945:
(*) Hoạt động của các nhà yêu nước đầu thế kỷ XX:

- Phong trào Đông du (1905 - 1908):
+ Do Phan Bội Châu khởi xướng, đưa thanh niên Việt Nam sang Nhật Bản học tập để chuẩn bị lực lượng giành độc lập.
+ Phong trào tuy thất bại nhưng đã góp phần khơi dậy lòng yêu nước và ý thức tự chủ của người Việt.
- Phong trào Duy Tân (1906 - 1916):
+ Do Phan Châu Trinh lãnh đạo, chủ trương cải cách xã hội, canh tân đất nước theo hướng quân chủ lập hiến.
+ Phong trào cũng thất bại nhưng đã có ảnh hưởng đến tư tưởng của nhiều người Việt Nam.
(*) Hoạt động của Việt Nam Quốc dân Đảng:

- Thành lập (1927):
+ Là đảng của giai cấp tư sản, do Nguyễn Thái Học sáng lập.
- Mục tiêu:
+ Chống Pháp giành độc lập, thành lập nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Việt Nam.
- Hoạt động:
+ Tuyên truyền, vận động quần chúng, tổ chức các cuộc đấu tranh.
+ Phong trào Yên Bái (1930) là một trong những hoạt động tiêu biểu.
(*) Hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam:

- Thành lập (1930):
- Do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo, là đội tiên phong của giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam.
- Mục tiêu:
+ Giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội.
- Hoạt động:
+ Lãnh đạo phong trào cách mạng trong cả nước, từ khởi nghĩa Nam Kỳ (1930) đến Cách mạng tháng Tám (1945).

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 74)

Hướng dẫn giải

Hoạt động đối ngoại chủ yếu của Phan Bội Châu và Phan Châu Trinh trong những năm đầu thế kỉ XX:
(*) Phan Bội Châu:

- Thành lập Duy Tân Hội (1904):
- Mục đích: Duy tân đất nước, đánh Pháp giành độc lập.
- Hoạt động: Tuyên truyền, vận động quần chúng, tổ chức phong trào Đông du.
- Phong trào Đông du (1905 - 1908):
+ Mục đích: Đưa thanh niên Việt Nam sang Nhật Bản học tập, chuẩn bị lực lượng giành độc lập.
+ Kết quả: Phong trào tuy thất bại nhưng đã góp phần khơi dậy lòng yêu nước và ý thức tự chủ của người Việt.
- Hợp tác với các nhà cách mạng Trung Quốc:
+ Mục đích: Tìm kiếm sự ủng hộ của Trung Quốc cho cuộc đấu tranh giành độc lập của Việt Nam.
+ Kết quả: Hợp tác với Trung Quốc không thành công.
(*) Phan Châu Trinh:

- Cải cách xã hội:
+ Mục đích: Chống lại những hủ tục phong kiến, canh tân đất nước theo hướng văn minh, hiện đại.
- Hoạt động:
+ Mở trường học mới,
+ Lập hội buôn hàng nội hóa,
+ Tổ chức diễn thuyết,
+ Viết bài báo,...
- Kêu gọi Pháp thực hiện cải cách:
+ Mục đích: Đòi Pháp thực hiện những quyền tự do dân chủ cho người Việt Nam.
+ Hoạt động: Gửi kiến nghị, thỉnh nguyện thư,...
+ Kết quả: Pháp không đáp ứng yêu cầu.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.a (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 75)

Hướng dẫn giải

(*) Giai đoạn 1911 - 1919:

- Tìm đường cứu nước:
+ Ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911).
+ Làm nhiều nghề để sinh sống và tham gia các hoạt động yêu nước tại Pháp, Anh,...
- Gửi bản yêu sách 8 điểm đến Hội nghị Versailles (1919):
+ Đòi quyền lợi cho nhân dân Việt Nam.
+ Đây là hoạt động đối ngoại quan trọng đầu tiên của Nguyễn Ái Quốc.
(*) Giai đoạn 1920 - 1930:

- Tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp (1920):
+ Hoạt động trong phong trào công nhân Pháp.
+ Góp phần truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam.
- Tham dự Đại hội V Quốc tế Cộng sản (1924):
+ Hiểu rõ hơn về đường lối, chiến lược của cách mạng vô sản thế giới.
+ Góp phần định hướng cho cách mạng Việt Nam.
- Thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (1925):
+ Tổ chức cộng sản đầu tiên của Việt Nam.
+ Truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, giác ngộ cách mạng cho thanh niên Việt Nam.
- Tham dự Đại hội VI Quốc tế Cộng sản (1928):
+ Báo cáo về tình hình cách mạng Việt Nam.
+ Kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế cho cách mạng Việt Nam.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.b (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 76)

Hướng dẫn giải

- Đảng Cộng sản Đông Dương lãnh đạo, tổ chức nhiều hoạt động ủng hộ Liên Xô; phối hợp với các tổ chức của người Pháp, người Hoa ở Đông Dương tiến hành quyên góp giúp đỡ các nạn nhân chiến tranh ở Trung Quốc.

- Đảng Cộng sản Đông Dương cũng tích cực củng cố quan hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc, thành lập Tiểu ban vận động Hoa Kiểu, giúp đỡ người Hoa tổ chức hội cứu quốc.

- Đảng Cộng sản Đông Dương liên lạc với phong trào dân tộc chống quân phiệt Nhật Bản ở một số nước như: Miến Điện, Mã Lai, Phi-líp-pin, ...

- Thông qua Mặt trận Việt Minh, hoạt động đối ngoại của Đảng Cộng sản Đông Dương thể hiện rõ chủ trương đứng về phía lực lượng Đồng minh trong cuộc chiến chống quân phiệt Nhật Bản, đồng thời, tranh thủ sự ủng hộ quốc tế cho cách mạng Việt Nam.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 77)

Hướng dẫn giải

Cá nhân/tổ chức

Hoạt động chủ yếu

Phan Bội Châu

+ Đầu năm 1905, Phan Bội Châu  sang Nhật Bản nhờ giúp đỡ về khí giới, đào tạo nhân lực cho công cuộc cứu nước, ... Ông đưa 200 thanh niên Việt Nam sang Nhật học tập. 

+ Năm 1908, Phan Bội Châu tham gia các tổ chức có mục tiêu đoàn kết quốc tế: Đông Á đồng minh, Điền- Quế- Việt liên minh. 

+ Đầu năm 1912, Phan Bội Châu thành lập Việt Nam Quang phục hội và tham gia thành lập Chấn Hoa Hưng Á, nhằm đánh đuổi thực dân Pháp, giành độc lập. Tại đây, Phan Bội Châu cử người liên lạc với một số tổ chức, đại diện nước ngoài   để tìm kiếm sự giúp đỡ cho phong trào đấu tranh chống Pháp ở Việt Nam.

Phan Châu Trinh

+ Năm 1911, Phan Châu Trinh sang Pháp, tiếp xúc với một số nhóm Việt kiều, tổ chức, đảng phái tiến bộ, nhiều lần gửi kiến nghị đến các thành viên của Chính phủ Pháp..., phê phán chính quyền thực dân, thức tỉnh dư luận Pháp về tình hình Việt Nam. 

+ Phan Châu Trinh đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập và hoạt động của một số tổ chức yêu nước Việt Nam tại Pháp.

Nguyễn Ái Quốc

- Trong những năm 1911 - 1922, Nguyễn Ái Quốc đã đi qua nhiều quốc gia khác nhau và có những hoạt động đối ngoại nổi bật tại Pháp:

+ Năm 1920, Nguyễn Ái Quốc tham gia sáng lập Đảng Cộng sản Pháp. 

+ Năm 1921, Nguyễn Ái Quốc tham gia thành lập Hội Liên hiệp thuộc địa. 

+ Nguyễn Ái Quốc tích cực xây dựng mối quan hệ gắn bó giữa những
người cộng sản với nhân dân lao động Pháp và nhân dân các nước thuộc địa.

- Trong những năm 1923 - 1930, hoạt động đối ngoại của Nguyễn Ái Quốc diễn ra chủ yếu ở Liên Xô và Trung Quốc:

+ Tháng 6 - 1923, Nguyễn Ái Quốc từ Pháp đến Liên Xô, tích cực tham gia các hội nghị, đại hội của Quốc tế Cộng sản. Qua các hoạt động của mình, Nguyễn Ái Quốc chính thức xác lập mối quan hệ giữa cách mạng Việt Nam với Quốc tế Cộng sản và cách mạng thế giới. 

+ Từ cuối năm 1924, Nguyễn Ái Quốc đến Quảng Châu (Trung Quốc), liên lạc với lực lượng cách mạng ở Đông Nam Á và Trung Quốc, mở các lớp huấn luyện

chính trị cho thanh niên yêu nước Việt Nam.

Đảng Cộng sản Đông Dương

- Đảng Cộng sản Đông Dương lãnh đạo, tổ chức nhiều hoạt động ủng hộ Liên Xô; phối hợp với các tổ chức của người Pháp, người Hoa ở Đông Dương tiến hành quyên góp giúp đỡ các nạn nhân chiến tranh ở Trung Quốc. 

- Đảng Cộng sản Đông Dương cũng tích cực củng cố quan hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc, thành lập Tiểu ban vận động Hoa Kiểu, giúp đỡ người Hoa tổ chức hội cứu quốc. 

- Đảng Cộng sản Đông Dương liên lạc với phong trào dân tộc chống quân phiệt Nhật Bản ở một số nước như: Miến Điện, Mã Lai, Phi-líp-pin, ...

- Thông qua Mặt trận Việt Minh, hoạt động đối ngoại của Đảng Cộng sản Đông Dương thể hiện rõ chủ trương đứng về phía lực lượng Đồng minh trong cuộc chiến chống quân phiệt Nhật Bản, đồng thời, tranh thủ sự ủng hộ quốc tế cho cách mạng Việt Nam.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 77)

Hướng dẫn giải

Nhắc đến Nguyễn Ái Quốc, vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam, chúng ta không thể không nhắc đến những đóng góp to lớn của Người trong công tác đối ngoại. Bên cạnh hoạt động đối nội nhằm xây dựng và lãnh đạo phong trào cách mạng trong nước, hoạt động đối ngoại của Người đã góp phần quan trọng vào việc tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế cho cuộc đấu tranh giành độc lập của Việt Nam.

(*) Giai đoạn 1911 - 1920:

- Ra đi tìm đường cứu nước (5/6/1911)
- Tham gia các hoạt động yêu nước tại Pháp, Anh,...
+ Tìm hiểu về các cuộc cách mạng, phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
+ Tích cực tuyên truyền, vận động đồng bào yêu nước.
- Gửi bản yêu sách 8 điểm đến Hội nghị Versailles (1919):
+ Đòi quyền lợi cho nhân dân Việt Nam.
+ Đây là hoạt động đối ngoại quan trọng đầu tiên của Nguyễn Ái Quốc.
(*) Giai đoạn 1920 - 1930:

- Tham gia thành lập Đảng Cộng sản Pháp (1920):
+ Hoạt động trong phong trào công nhân Pháp.
+ Góp phần truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin vào Việt Nam.
- Tham dự Đại hội V Quốc tế Cộng sản (1924):
+ Hiểu rõ hơn về đường lối, chiến lược của cách mạng vô sản thế giới.
+ Góp phần định hướng cho cách mạng Việt Nam.
- Thành lập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (1925):
+ Tổ chức cộng sản đầu tiên của Việt Nam.
+ Truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, giác ngộ cách mạng cho thanh niên Việt Nam.
(*) Giai đoạn 1930 - 1945:

- Cử cán bộ đi học tập tại các trường đại học cộng sản ở nước ngoài
- Nâng cao trình độ lý luận, nghiệp vụ cho cán bộ Đảng.
- Tham gia các hội nghị quốc tế
- Chia sẻ kinh nghiệm về cách mạng Việt Nam.
- Kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế cho cách mạng Việt Nam.
- Phát hành các ấn phẩm tuyên truyền về cuộc đấu tranh giành độc lập của Việt Nam:
- Giới thiệu về cuộc đấu tranh của nhân dân Việt Nam.
- Kêu gọi sự ủng hộ của nhân dân thế giới.
Ý nghĩa:

- Nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam.
- Mở rộng quan hệ với các nước khác.
- Thu hút sự ủng hộ của quốc tế cho cuộc đấu tranh giành độc lập của Việt Nam.
Hoạt động đối ngoại của Nguyễn Ái Quốc là một phần quan trọng trong cuộc đời hoạt động cách mạng của Người. Nó đã góp phần to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước của Việt Nam.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)