Bài 13: Hoạt động đối ngoại của Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954) và kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975)

Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 77)

Hướng dẫn giải

(*) Lý do David Marr đưa ra nhận xét này:

- Việt Nam đã thể hiện sự linh hoạt và sáng tạo trong việc giải quyết các vấn đề quốc tế phức tạp. Ví dụ:
+ Vừa tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế, vừa kiên quyết bảo vệ độc lập, chủ quyền dân tộc.
+ Vừa duy trì quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa, vừa tranh thủ sự giúp đỡ của các nước tư bản.
- Việt Nam luôn đặt mục tiêu cao nhất là độc lập, thống nhất đất nước.
- Khi cần thiết, Việt Nam sẵn sàng nhượng bộ một số lợi ích để đạt được mục tiêu cao hơn. Ví dụ: Hiệp định Giơ-ne-vơ (1954) là một ví dụ về sự nhượng bộ để tạm thời chia cắt đất nước.
- Sẵn sàng điều chỉnh chính sách cho phù hợp với hoàn cảnh thay đổi:
Việt Nam luôn cập nhật tình hình quốc tế và điều chỉnh chính sách ngoại giao cho phù hợp. Ví dụ:
+ Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Việt Nam tập trung vào việc tranh thủ sự ủng hộ của các nước xã hội chủ nghĩa.
+ Sau khi Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, Việt Nam mở rộng quan hệ với các nước tư bản.
(*) Hoạt động đối ngoại trong hai cuộc kháng chiến:

Kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954):

- Mục tiêu: tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế cho cuộc kháng chiến chống Pháp.
- Hoạt động:
+ Gửi thư kêu gọi sự ủng hộ của các nước trên thế giới.
+ Tham gia các hội nghị quốc tế.
+ Mở rộng quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa.
- Thành quả:  Thu hút được sự ủng hộ của quốc tế, tạo sức ép buộc Pháp phải ký Hiệp định Giơ-ne-vơ (1954).
Kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975):

- Mục tiêu: tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế cho cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Hoạt động:
+ Mở rộng quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa, đặc biệt là Liên Xô và Trung Quốc.
+ Thành lập Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam Việt Nam.
+ Mở rộng phong trào đoàn kết quốc tế ủng hộ Việt Nam.
- Thành quả: Thu hút được sự ủng hộ to lớn của quốc tế, góp phần vào chiến thắng cuối cùng của Việt Nam.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 79)

Hướng dẫn giải

Hoạt động đối ngoại của Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954):
(*) Mục tiêu:

- Tranh thủ sự ủng hộ và giúp đỡ của quốc tế cho cuộc kháng chiến chống Pháp.
- Vạch trần âm mưu xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp.
- Giữ gìn hòa bình, độc lập dân tộc và thống nhất đất nước.
(*) Hoạt động:

- Giai đoạn 1945 - 1946:

+ Tuyên truyền, vận động quốc tế công nhận nền độc lập của Việt Nam.
+ Gửi thư kêu gọi sự ủng hộ của các nước trên thế giới.
+ Mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước xã hội chủ nghĩa.
- Giai đoạn 1946 - 1954:

+ Tập trung tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế cho cuộc kháng chiến chống Pháp.
+ Mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước Á, Phi, Mỹ Latinh.
+ Phát động phong trào "ủng hộ Việt Nam, chống Pháp" trên thế giới.
(*) Ý nghĩa:

- Hoạt động đối ngoại đã góp phần quan trọng vào chiến thắng của Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp.
- Nâng cao vị thế quốc tế của Việt Nam.
- Góp phần làm thất bại âm mưu xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp.
- Mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước trên thế giới.
- Góp phần vào phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 81)

Hướng dẫn giải

- Sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ về Đông Dương được kí kết, hoạt động đối ngoại của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà tập trung đấu tranh đòi thi hành Hiệp định Giơ-ne-vơ, củng cố quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa, mở rộng quan hệ ngoại giao, tranh thủ sự giúp đỡ của cộng đồng quốc tế góp phần đánh bại các chiến lược chiến tranh của Mỹ ở miền Nam.

- Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hoà chủ động kết hợp “vừa đánh, vừa đàm”, tranh thủ sự ủng hộ của nhân dân tiến bộ trên thế giới, đòi Mỹ chấm dứt chiến tranh; đồng thời, tích cực vận động quốc tế công nhận Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam.

- Trên bàn đàm phán tại Hội nghị Pa-ri, đại diện Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Chính phủ Cách mạng lâm thời Cộng hòa miền Nam Việt Nam lần lượt đưa ra các phương án yêu cầu Mỹ phải chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.

- Ngày 27 – 1 – 1973, Hiệp định Pari được ký kết với điều khoản quan trọng: Mỹ và các nước cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam.

- Hoạt động đối ngoại của Việt Nam Dân chủ Cộng hoà đã góp phần quan trọng đưa cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của nhân dân Việt Nam đến thắng lợi hoàn toàn.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 81)

Hướng dẫn giải
Giai đoạnMột số hoạt động đối ngoại chủ yếu
Kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954)- Gửi thư kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế.
- Tham gia Hội nghị Giơ-ne-vơ.
Kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975)- Mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước xã hội chủ nghĩa và phong trào giải phóng dân tộc.
- Tham gia các tổ chức quốc tế.
- Phát động phong trào "Phản đối chiến tranh xâm lược Việt Nam".
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 81)

Hướng dẫn giải

(*) Những bài học rút ra từ hoạt động đối ngoại của Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ (1945 - 1975):
- Kiên định độc lập, chủ quyền, giữ vững bản sắc dân tộc:

+ Trong mọi hoạt động đối ngoại, Việt Nam luôn kiên định mục tiêu độc lập, dân tộc, thống nhất đất nước, không chịu khuất phục trước bất kỳ thế lực nào.
+ Việt Nam luôn giữ vững bản sắc dân tộc, không chạy theo chủ nghĩa tư bản hay chủ nghĩa xã hội xét lại.
- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa đấu tranh ngoại giao với đấu tranh chính trị, quân sự:

+ Ngoại giao là mặt trận quan trọng, góp phần quan trọng vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến.
+ Việt Nam đã tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc kháng chiến.
- Phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc:

+ Việt Nam đã huy động sức mạnh của toàn dân tộc, trong đó có kiều bào ở nước ngoài, để phục vụ cho công cuộc kháng chiến.
+ Đại đoàn kết toàn dân tộc là nguồn sức mạnh to lớn giúp Việt Nam chiến thắng.
- Tăng cường đoàn kết quốc tế:

+ Việt Nam đã tranh thủ sự ủng hộ của các nước xã hội chủ nghĩa, phong trào giải phóng dân tộc và nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới.
+ Việt Nam đã tích cực tham gia vào các tổ chức quốc tế, góp phần nâng cao vị thế quốc tế của đất nước.
- Luôn giữ vững lập trường nguyên tắc, linh hoạt trong sách lược và chiến thuật:

+ Việt Nam luôn giữ vững lập trường nguyên tắc trong các vấn đề quốc tế.
+ Tuy nhiên, Việt Nam cũng linh hoạt trong sách lược và chiến thuật để phù hợp với từng giai đoạn lịch sử.
(*) Bài học có thể vận dụng vào hoạt động đối ngoại của Việt Nam hiện nay:

- Kiên định độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ: Đây là nguyên tắc cơ bản trong hoạt động đối ngoại của Việt Nam.
- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa đối ngoại với các mặt công tác khác: Đối ngoại cần phục vụ cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ an ninh - quốc phòng, và nâng cao vị thế quốc tế của đất nước.
- Tăng cường đoàn kết quốc tế: Việt Nam cần tiếp tục tranh thủ sự ủng hộ của quốc tế để phục vụ cho công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước.
- Nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại: Cần nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ cán bộ đối ngoại, đổi mới phương thức hoạt động, và tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)