Cây đàn là một loại nhạc cụ quen thuộc nhưng khi được thần thoại hóa trong truyện Thạch Sanh thì cây đàn trở lên lấp lánh màu sắc hoang đường, giàu ý nghĩa nhân sinh. Mặc dù trong lúc hoạn nạn, Thạch Sanh vẫn luôn giàu lòng nhân ái, tìm cách để cứu người nên được cảm tạ ơn cứu mạng là một cây đàn thần. Nhờ tính năng thần kỳ đó, tiếng đàn đã chữa cho công chúa khỏi câm, giúp cho Thạch Sanh giải oan, vạch mặt kẻ vong ân, bội nghĩa và cũng chính tiếng đàn ấy đã khiến quân giặc bủn rủn tay, chân, không còn còn nghĩ tới chuyện đánh nhau nữa và cởi áo giáp, buông vũ khí xin hàng. Như vậy, tiếng đàn mang nhiều thông điệp, ý nghĩa nhân văn sâu sắc: Tiếng đàn mang sức mạnh kì diệu giống như một thứ thuốc thần dược, chữa cho công chúa khỏi bệnh, đem đến hạnh phúc cho người tốt; Tiếng đàn vạch mặt kẻ xấu, giải oan thể hiện ước mơ của nhân dân về công lý, chính nghĩa; Tiếng đàn còn là vũ khí đặc biệt để cảm hóa kẻ thù, tránh cảnh "đầu rơi máu chảy" thể hiện khát vọng yêu chuộng hòa hòa bình của dân tộc ta. Bên cạnh đó, nó còn là phương tiện kỳ diệu để bày tỏ nỗi lòng yêu thương, khẳng định sức mạnh, sự quan trọng của âm nhạc đối với đời sống con người. Tóm lại, cây đàn thần là sản phẩm của trí tưởng tượng phong phú góp phần thể hiện tư tưởng, chủ đề và tạo sự hấp dẫn cho câu chuyện.
Tham khảo ý:
1. Ý nghĩa của niêu cơm thần
- Niêu cơm nhỏ mà mấy vạn người ăn cũng không thể hết đã chứng tỏ tính chất kì lạ của niêu cơm với sự tài giỏi của Thạch Sanh. Đồng thời còn thể hiện sự khoan dung, tấm lòng nhân đạo yêu chuộng hòa bình của nhân dân ta.
- Niêu cơm thần của Thạch Sanh có khả năng phi thường cứ ăn hết lại đầy làm quân 18 nước chư hầu lúc đầu coi thường chế giễu nhưng sau đó phải ngạc nhiên khâm phục.
Niêu cơm thần kì với lời thách đố của Thạch Sanh và sự thua cuộc của quân sĩ 18 nước chư hầu chứng tỏ thêm tính chất kì lạ của niêu cơm với sự tài giỏi của Thạch Sanh.
- Niêu cơm thần tượng trưng cho tấm lòng nhân đạo, tư tưởng yêu hoà bình của nhân dân ta.
+ Niêu cơm thần tượng trưng cho lòng nhân đạo yêu hoà bình.
2. Ý nghĩa của tiếng đàn
- Tiếng đàn giúp Thạch Sanh được giải oan, giải thoát, giúp cho công chúa biết nói, vạch mặt Lý Thông -> Đó là tiếng đàn công lí thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân: Ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác.
- Tiếng đàn làm cho quân 18 nước chư hầu phải cởi giáp xin hàng -> Đó là vũ khí đặc biệt để cảm hóa kẻ thù. Tiếng đàn là đại diện cho cái thiện và tinh thần yêu chuộng hòa bình của nhân dân ta.
Trong truyện Thạch Sanh tiếng đàn của Thạch Sanh có một số ý nghĩa sau : Tiếng đàn đã giúp Thạch Sanh được giải oan, giải thoát sau khi bị Lí Thông lừa gạt, cướp công, Thạch Sanh bị bắt giam vào ngục tối. Nhờ có tiếng đàn thần của Thạch Sanh mà công chúa khỏi câm ,giúp vạch mặt Lí thông ,giúp Thạch Sanh không phải bỏ công sức để đánh giặc. Tiếng đàn thần là tiếng đàn của công lí. Tiếng đàn còn làm quân sĩ 18 nước chư hầu phải cuốn giáp xin hàng. Tiếng đàn đại diện cho cái thiện và tinh thần yêu chuộng hòa bình của nhân dân ta. Nó là vũ khí đặc biệt để cảm hóa kẻ thù. Còn niêu cơm thần kì của Thạch Sanh có khả năng phi thường, cứ ăn hết lại đầy, làm quân 18 nước chư hầu lúc đầu coi thường, chế giễu nhưng sau đó phải ngạc nhiên thán phục. Niêu cơm thể hiện sức mạnh, tiềm năng to lớn của đất nước, của nhân dân. Thể hiện tấm lòng nhân đạo yêu chuộng hòa bình của nhân dân ta.
Truyện Thạch Sanh có hai vật dụng quen thuộc là cây đàn và niêu cơm, được thần thoại hóa trở lên lấp lánh màu sắc hoang đường nhưng rất giàu ý nghĩa nhân sinh. Hình ảnh niêu cơm thần kì "tí xíu", "bé xíu" nhưng làm cho quân sĩ 18 nước bại trận, "ăn mãi, ăn mãi" mà cứ "ăn hết lại đầy" đã gây cho em ấn tượng sâu sắc và những cảm quan sâu lắng đầy cảm kích. Niêu cơm thường là niêu cơm nhỏ, làm bằng đất nung dùng để nấu cơm ngày xưa. Cơm là hạt gạo-hạt ngọc của trời, được nấu chín dưới tác động của nhiệt. Niêu cơm là sản phẩm của nền nông nghiệp lúa nước ở nước ta tự bao đời nay. Đó là thành quả do quá trình lao động cần cù, sáng tạo của người lao động có được, biểu trưng cho sự no đủ, cuộc sống yên bình của nhân dân ta. Nhưng khi mang "niêu cơm" ra "thết đãi" những kẻ thua trận thì hình ảnh "niêu cơm thần" lại khoác thêm lên mình một màu sắc nhân sinh quan mới. Đó là tượng trưng cho tấm lòng nhân đạo, sự khoan dung, vị tha, cao cả, yêu chuộng hòa bình và truyền thống trọng thi, hiếu khách và sách lược ngoại giao mềm dẻo, hòa hảo của dân tộc ta từ trước đến nay vẫn được trân trọng, kế thừa và phát huy. Ngoài ra, chi tiết niêu cơm nhỏ mà ăn hết lại đầy còn thể hiện sức mạnh, sự tài giỏi của Thạch Sanh, đồng thời biểu trưng cho sức mạnh tiềm tàng, mong ước đất nước ta có tiềm lực vững chắc trước mọi biến cố lịch sử không thay đổi mà trường tôn mãi với thời gian.
