Nếu không có người mẹ hiền thì cũng không có anh hùng, thi sĩ. Mỗi một đứa trẻ trên trái đất đều có một người mẹ; hạnh phúc nhất của đứa con là có người mẹ hiền.
Mẹ hiền là người mẹ sinh thành nuôi dưỡng đứa con. Tục ngữ có câu: Đứa con là hạt máu cắt đôi của mẹ. Mẹ hiền là người yêu thương dạy bảo con nên người, biết nuôi dưỡng chí hướng và lẽ sống cho con, hình thành nhân cách văn hoá cho con. Bà mẹ Mạnh Tử là một người mẹ hiền lý tưởng xưa nay.
Bà thay đổi nơi ở đến nhiều lần. Lần thứ nhất dời nhà đến ở gần nghĩa địa, bà quan sát thấy con chỉ biết bắt chước "đào, chôn, lăn khóc". Đó là việc của phu đào huyệt, là những biểu hiện đau buồn của tang gia. Mạnh mẫu nói với mình, nói cho mình: chỗ này không phải chỗ con ta ở được. Lần thứ hai, bà phải dời nhà; dời nhà vì con thơ. Đến nơi ở mới, gần chợ, con trai bà cũng bắt chước nô nghịch cách buôn bán điền đảo. Không thể để con nhiễm phải tính xấu ấy, bà lại nói như nhắc khẽ mình: Chỗ này cũng không phải chỗ con ta ở được. Bà lại dời nhà đến nơi khác. Tất cả vì con. Lần thứ ba, Mạnh mẫu chuyện nhà đến ở gần trường học. Con bà thấy trẻ đua nhau học tập lễ phép, cắp sách vở, về nhà cũng bắt chước học tập lễ phép, cáp sách vở. Mẹ Mạnh Tử rất vui lòng, nói: Chỗ này là chỗ con ta ở dược đây. Qua đó, ta thấy Mạnh mẫu rất quan tâm đến con, luôn luôn theo dõi những biến đổi, những tiến bộ của con, tìm môi trường sống, môi trường học tập tốt đẹp cho con. Đó là cách dạy con rất tích cực, rất tiến bộ.
Bà mẹ Mạnh Tử quan tâm giáo dục con tính trung thực, thật thà. Mẹ không được nói dối con thơ. Mẹ phải làm gương cho con trong nói năng, ứng xử, trong mọi việc lớn nhỏ. Nhỡ nói đùa con: "Để cho ăn ăn cơm đây", khi con hỏi: Người ta giết lợn làm gì thế, bà nghĩ và hối hận. Bà tự trách mình: Ta nói lỡ mồn rồi! Con ta thơ ấu, tri thức mới mở mang mà ta nói dối nó, thì chẳng hoá ra ta dạy nó nói dối hay sao?. Mẹ hiền đã đi mua thịt lợn, đem về cho con ăn thật. Lời nói ấy, cách suy nghĩ ấy, việc làm ấy cho thấy người mẹ hiền rất gương mẫu trong giáo dục đạo đức cho con thơ.
Mạnh mẫu rất thương con, nhưng không nuông chiều. Bà rất nghiêm khắc, rất kiên quyết trước ý thức vô kỷ luật trong học tập của con. Mạnh Tử đang đi học, bỏ học về nhà chơi. Cử chỉ người mẹ trông thấy con bỏ học liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung thể hiện thái độ rất giận trước ý thức kém cỏi của con. Tấm vải đang dệt mà bị cắt đứt, xem như bị hỏng. Không la mắng! Không roi vọt! Bà chỉ nói với con: Con đang đi học mà bỏ học, thì cũng như ta đang dệt tấm vải này mà cắt đứt đi vậy. Một lời dạy con rất nghiêm, rất sâu sắc. Mạnh mẫu đã dạy con tính nghiêm túc, tính chăm chỉ trong học tập. Nhờ công giáo dục quý báu của mẹ hiền mà từ đó về sau, Mạnh Tử học tập rất chuyên cần, chẳng bao lâu trở thành một bậc đại hiền, được người đời ngưỡng mộ.
Môi trường giáo dục ảnh hưởng rất lớn đến việc tạo ra nhân cách cho con người, con người hình thành tâm lý qua môi trường xã hội. Khi đọc xong tác phẩm Mẹ Hiền Dậy Con điều đó càng được bộc lộ rõ khi người mẹ đã tạo cho con những môi trường tốt nhất để hình thành nên phẩm chất đạo đức của mình.
Truyện Mẹ Hiền Dậy Con trích từ sách Liệt nữ truyện của Trung Hoa. Nội dung của câu truyện kể về cách dậy con nghiêm túc và trong đó chưa đựng nhiều tình thương vô bờ bến của người mẹ hiền đối với con. Bà đã cho con sống ở rất nhiều môi trường và sau đó bà đã tạo ra một môi trường tốt nhất cho con sống và học tập, bà dậy con vừa là người có ích cho xã hội,vừa là người có đạo đức, vừa có chí phấn đấu trong học tập.
Khi nhà ở gần nghĩa địa. con của Bà dã bắt trước người ta đào, chôn, lăn khóc. bà nghĩ chỗ này không phải chỗ con mình có thể sống tốt được nên bà đã quyết định dọn nhà ra gần chợ, một môi trường chỉ có khóc lóc với lăn lê khổ đau của cảnh chia lìa giữa người sống và người chết đó quả thật không phải là môi trường giáo dục tốt cho người con. Bà mẹ Hiền này đã quyết định thay đổi môi trường sống cho con mình tới chỗ tấp lập đó là gần khu chợ với những cuộc buôn bán rộn dịp và đầy ắp những tiếng nói tiếng cười của những bà đi buôn và cả những người dân đi chợ. Khi ở gần chợ con của bà học cách buôn bán điên đảo và từ đó bà nghĩ đây cũng không phải môi trường giáo dục tốt cho con, bà quyết định chuyển nhà tới gần trường. Trường họ là môi trường giáo dục cho con người về kiến thức và cách sống đây là môi trường giáo dục tốt khi con bà gặp những cảnh lễ phép của học trò đối với thầy cô, từ đó con của bà đã học được cách lễ phép. Nên bà nghĩ đây là môi trường tốt cho con của mình để con có thể hình thành được phẩm chất đạo đức tốt đẹp, con có thể học tập được cách lễ phép của người khác vào bản thân mình, từ đó có lý trí học hành chăm chỉ, nên bà bảo “ chỗ này là chỗ con ở lâu dài nhất”.
Khi ở đó thấy nhà hang xóm giết lợn con trai đã hỏi mẹ “ người ta giết lợn để làm gì “ bà mẹ đã vô tình trả lời người ta giết lợn để cho con ăn đấy, do đã chót nói ra và để giữ lời hứa với trẻ thơ bà đã quyết định đi chợ mua thịt lợn về cho con ăn. Bà hình thành trong tâm trí người con một người mẹ mẫu mực biết giữ lời hứa bà tạo cho con trai tính trung thực, từ đó tạo ra những phẩm chất tốt đẹp trong lòng người con. Khi tham gia vào quá trình học tập người con đang học thì bỏ về nhà chơi trong khi bà mẹ đang dệt tấm vải bà đã cắt đứt tấm vải đó cho người con biết khi con đi học mà bỏ về nhà như thế này sẽ có ảnh hưởng như thế nào, bà mẹ đã thực hiện hành động này để giúp con cảnh tỉnh về việc học của mình nếu ham chơi thì việc học sẽ chấm dứt hay cũng như tấm dệt kia cũng đứt khỏi khung cửu. Bà khuyên ngăn con trai mình, người con trai đã cảm nhận được tình yêu thương của người mẹ đối với mình từ đó đã cố gắng chăm chỉ học hành rất chuyên cần.
Qua những hành động trên ta thấy môi trường giáo dục có ảnh hưởng rất lớn đến việc hình thành phẩm chất đạo đức cũng như nhân cách trong mỗi con người , môi trường xã hội nơi mà con sinh sống có ảnh hưởng lớn nhất đến phẩm chất đạo đức của người con như các câu tục ngữ xưa đã từng nói “ Gần mực thì đen gần đèn thì rạng” quả là các câu xưa không hề sai mà là nền tảng cho con người dựa vào đó để học tập và tiếp thu.
Chữ tín trong con người cũng rất được đề cao khi bà mẹ đã giữ đúng lời hứa của mình với người con trai, bà đã hành động giống như những lời nó mà bà đã giành cho người con của mình.Người mẹ Hiền trong câu chuyện đã cho rằng môi trường sống có ảnh hưởng nhất đến người con,bà cho rằng nếu môi trường sống tốt thì người con có thể tiếp thu được những mặt tích cực ngược lại trong môi trường có những hạn chết thì người con sẽ bị ám ảnh và bắt chước những thói hư tật xấu đó ví dụ như khi gia đình bà ở gần nghĩa địa người con đã học người đào chôn và lăn lóc khóc, khi ở gần chợ người con học cách buôn bán điên đảo và chỉ khi chuyển nhà ra gần chợ người con mới học được những cái tích cực như lễ phép và thái độ học tập chăm chỉ. Môi trường sống được hình thành trong con người từ khi sinh ra đến khi trưởng thành nó có tầm quan trọng vô cùng to lơn đến con người.
Bà là người mẹ vô cùng mẫu mực và hiền hậu bà dậy con cách làm người tốt và có ích cho xã hội, khi bà là người giữ chữ tín trong lòng con bà nghĩ nếu bà nói dối con thì con sẽ học cách nói dối đó để nói với mình vì vậy bà đã không làm như vậy mà bà quyết định làm tròn đạo làm mẹ với những phẩm chất cao quý để cho con học tập và noi theo, nếu con học tập những phẩm chất đạo đức không tốt thì đó là điều rất nguy hiểm. Cách dậy con của bà rất tế nhị và khéo léo, bà tạo cho con một tâm hồn trong sáng và hồn nhiên để cho con có điều kiện phát triển tốt trở thành trụ cột tướng lai cho đất nước. Bà là người mẹ vô cùng đáng quý trong xã hội xưa với những phẩm chất đó bà đã tạo cho con mình những phẩm chất tốt đẹp. Bà coi trọng chữ tín vì khi con người mất chữ tín thì sẽ không ai còn tin mình cả, nếu sống trong xã hội mà không có được sự tin tưởng lẫn nhau thì đó quả là điều không tốt và không tao cho con những tính hòa đồng thân thiện với mọi người. Bà vừa là người mẹ khéo néo vừa là người mẹ rất nghiêm khắc, kiên quyết, điều này có ảnh hưởng rất sâu nặng tới người con. Thái độ kiên quyết của cha mẹ đối với con cái là vô cùng quan trong có nghiêm khắc kiên quyết trong từng hành động lời nói thì con mình mới thấy tôn trọng chính mình.
Mạnh tử trở thành hiền tài cũng nhơ phần lơn công dậy đỗ của người mẹ điều đó thấm thía trong con người Mạnh Tủ tù khi sinh ra, với những lời nói nghiêm khắc khi con bỏ học về chơi rồi cùng hành động cát đứt tấm vải đang dệt cũng là những hành động dứt khoát của người bà. Tình thương của người mẹ đối với con là chưa đủ mà là cách dậy của người mẹ đối với con mới là quan trọng, dậy con chọn cho con môi trường sống tốt đó là điều cực kì quan trọng. từ đó cho con một phẩm chất tốt, và co thai độ học tập chăm chỉ nghiêm túc để trở thành 1 hiền tài cho đất nước.
Qua tác phẩm mẹ Hiền dậy Con chúng ta đã học được rất nhiều những thái độ tốt của người mẹ và cách đậy con của người mẹ Hiền chúng ta có thể coi đó là 1 tấm gương sáng để học tập và noi theo.
Mẹ của thầy Mạnh Tử là tấm gương sáng về tình thương con và đặc biệt là về cách dạy dỗ con mình:
- Tạo cho con mình môi trường sống tốt đẹp.
- Dạy con vừa có đạo đức vưa có chí học hành.
- Thương con nhưng không nuông chiều và rát kiên quyết.
