Danh hiệu cao quý “Bà mẹ Việt Nam Anh hùng” là vầng sáng lung linh tôn quý, là sự ghi nhận của Tổ quốc đối với công lao trời biển và sự hy sinh vô bờ bến của các mẹ trong các cuộc chiến tranh giải phóng, giành độc lập tự do cho Tổ quốc.
Hưng Yên có gần 2 nghìn Bà mẹ Việt Nam anh hùng, những người mẹ đã hiến dâng những gì quý giá nhất của đời mình với mong muốn hoà bình, độc lập sớm về với làng xóm, quê hương, còn mình âm thầm mang những mất mát, nhớ thương và nỗi đau chôn chặt trong lòng.
Đất nước thống nhất, nhiều Bà mẹ Việt Nam anh hùng đã về cõi vĩnh hằng. Nhưng những câu chuyện về cuộc đời mẹ, về sự hy sinh thầm lặng của các mẹ đã để lại cho thế hệ sau những bài học qúy giá về cuộc sống.
Nhìn vóc dáng hao gầy, bé nhỏ của mẹ ít ai nghĩ cuộc đời mẹ VNAH Nguyễn Thị Bông ở xã Nguyễn Trãi, huyện Ân Thi nhiều hy sinh và mất mát đến vậy. Năm mẹ 25 tuổi, ông Nguyễn Văn Son, chồng mẹ bị giặc Pháp bắt tra tấn dã man rồi bắn chết vì ông thà chết chứ không khai báo. Mẹ ở vậy, thờ chồng, nuôi người con duy nhất, khi ấy mới 4 tuổi.
Con trai mẹ là anh Nguyễn Văn Sẻ, trước khi nhập ngũ làm kỹ thuật ở một nhà máy. 27 tết Mậu Thân, tạm biệt mẹ, anh lên đường. Anh Sẻ đi rồi, đêm nào mẹ cũng thức cùng chiếc đài cũ kỹ, lắng nghe tin tức chiến sự. Bất cứ nơi nào ở miền Nam, nơi anh đã và sẽ đi qua, mẹ thấy sao mà gần gũi, thân thiết. Năm 1969, con trai mẹ hy sinh. Mẹ chỉ biết được một điều duy nhất từ lá thư đồng đội con gửi về “Trước lúc hy sinh, anh chỉ gọi được “Mẹ ơi!.”.
Ngôi nhà của mẹ được cất mới trên nền ngôi nhà xưa nhờ chính sách của nhà nước và sự tri ân của những người dân xã Nguyễn Trãi. Gần đây, sức khỏe mẹ đã yếu đi nhiều, mẹ đang như giọt sương đầu cành, người cháu họ chuyển về sống cùng, phụng dưỡng mẹ.…
90 tuổi đời, gần 50 tuổi Đảng, trong giọng nói như nghẹn lại, trong đôi mắt mờ đục nhìn xa xăm, tôi hiểu nỗi ước ao của mẹ nếu tìm thấy hài cốt của người con duy nhất, mẹ sẽ yên lòng hơn khi sống nốt quãng đời còn lại…
Chúng tôi về thăm gia đình mẹ VNAH Nguyễn Thị Áo xã Thuỵ Lôi, Tiên Lữ giữa những ngày tháng bảy.
Mẹ Áo có 5 người con hy sinh vì Tổ quốc trong các cuộc kháng chiến giành độc lập, tự do của dân tộc, trong đó 4 con trai và 1 con gái. Mất mát này và sự chịu đựng của mẹ thật phi thường, Đất nước thống nhất, chỉ duy nhất liệt sỹ Đoàn Văn Tuệ để lại cho mẹ những đứa cháu.
Ngôi nhà xưa nơi mẹ nén lòng lần lượt tiễn các con ra trận nay đã được xây mới khang trang. Trên bức tường chính giữa nhà treo những tấm bằng Tổ quốc ghi công, nét chữ đã phai màu mực,.. hình ảnh làm nhói lòng bất cứ ai đến thăm.
Mẹ đã qua đời nhưng người dân xã Thụy Lôi vẫn nhắc nhớ về mẹ với niềm kính phục và tự hào.
Trong ngôi làng nhỏ ở xã Lệ Xá, Tiên Lữ có một gia đình người có công tiêu biểu khi mà cả mẹ chồng và con dâu đều là Bà mẹ Việt Nam anh hùng, với 3 thế hệ là liệt sĩ. Đó là Bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Nước và người con dâu là Bà mẹ Việt Nam anh hùng Phạm Thị Sự. Mẹ Nước đã về cõi vĩnh hằng sau cả cuộc đời hy sinh và chờ đợi chồng, con trai mãi mãi không trở về.
Tiếp chuyện chúng tôi, nụ cười hiền hậu thảng hoặc lại xuất hiện trên gương mặt phúc hậu phủ dấu gần nửa thế kỷ đời người âm thầm hy sinh của mẹ Sự.
Năm 1968, người chồng thân yêu của mẹ, liệt sỹ Vũ Văn Phức hy sinh. Năm 1970, anh Vũ Văn Dược con trai mẹ khi đó mới 17 tuổi xung phong lên đường cầm súng đánh giặc. Mẹ vẫn nhớ, buổi chia tay anh Dược, mẹ đau đáu nhìn anh dặn dò: “Con cứ yên tâm đi, giặc giã thế này nhà mình phải đóng góp với đất nước.”. Nỗi đau một lần nữa lại ập đến với mẹ, năm 1972, con trai mẹ, người chiến sỹ đặc công dũng cảm đã ngã xuống trong một trận chiến ác liệt…
Nhìn di ảnh chồng, con trai mẹ trên bàn thờ, chụp bán thân, miệng cười rất hiền, đôi mắt sáng thông minh… như thể chiến trường không hề có gian khổ hy sinh. Nén đau thương, mẹ tảo tần nuôi 5 người con. Không phụ lòng mẹ, những người con còn lại của mẹ đều trưởng thành và luôn tự hào về truyền thống gia đình, trân trọng sự hy sinh của bà nội và của mẹ.
Mỗi Bà mẹ Việt Nam anh hùng có một hoàn cảnh khác nhau nhưng rất dễ nhận ra các mẹ đều có điểm chung là lòng nhân ái, bao dung, yêu nước thiết tha và rất đỗi anh hùng.
Thế hệ hôm nay hiểu rằng không có gì có thể đền đáp được công lao to lớn của các mẹ, những bà mẹ Việt Nam, những bà mẹ anh hùng, những người đã hiến dâng những gì quý giá nhất của đời mình cho độc lập, tự do. Sự hy sinh đó là tài sản tinh thần vô giá, trường tồn cùng lịch sử dân tộc, mãi mãi được Tổ quốc ghi nhớ, tri ân.
