Bài 2: Tìm các biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong đoạn trích “Bài học đường đời đầu tiên” của Tô Hoài. Nêu tác dụng nghệ thuật của các biện pháp tu từ so sánh mà em vừa tìm được đó.
Bài 3: Quang cảnh vùng đất Cà Mau được miêu tả qua các hình ảnh, chi tiết nào trong văn bản “Sông nước Cà Mau” của Đoàn Giỏi?
Bài 4: Tìm các biện pháp tu từ so sánh được sử dụng trong đoạn trích “Sông nước Cà Mau” của Đoàn Giỏi. Nêu tác dụng nghệ thuật của các biện pháp tu từ so sánh mà em vừa tìm được đó.
Bài 3:
1. Những ấn tượng chung (ban đầu) về vùng sông nước Nam Bộ:
- Hình ảnh: Ấn tượng đầu tiên khi đến với vùng sông nước Cà Mau đó là cảm giác choáng ngợp trước một vùng không gian rộng lớn, mênh mông với sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, chi chít như mạng nhện. Màu xanh của trời của nước và của cây lá bao trùm khắp không gian và đâu đây nghe cả tiếng rì rào của rừng cây của sóng và của gió.
- Màu sắc: Toàn một màu xanh: trời xanh, nước xanh, cây lá xanh và những khu rừng xanh bốn mùa.
- Âm thanh: Toàn những tiếng rì rào bất tận của rừng, của biển, của vịnh, triền miên, ru ngủ thính giác mòn mỏi thị giác. Đó là cách miêu tả theo lối cường điệu.
- Nhận xét: Bằng biện pháp tu từ so sánh, điệp từ, tính từ, liệt kê, tả kết hợp với kể, tác giả đã tái hiện một thiên nhiên nguyên sơ, đầy hấp dẫn và bí ẩn. Thiên nhiên ấy rộng lớn, bao la, thoáng đãng, phủ 1 màu xanh bất tận. Cảnh thiên nhiên Cà Mau hiện lên đẹp, nguyên sơ, rộng lớn, hùng vĩ và đầy bí ẩn.
2. Giới thiệu địa danh, giải thích cách gọi tên của đồng bào vùng sông nước Cà Mau và hình ảnh con sông:
a. Tên gọi
- Qua cách giới thiệu của tác giả về tên đất, tên sông, tên các kênh rạch, chúng ta thấy đây là một vùng đất phong phú, rất tự nhiên và hoang dã. Người dân đặt tên cho các vùng đất và những con sông không phải bằng những danh từ mĩ lệ mà cứ theo đặc điểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên.
+ Rạch Mái Giầm: có nhiều cây Mái Giầm.
+ Kênh Bọ Mắt: vì có nhiều bọ mắt.
+ Kênh Ba Khía: vì có nhiều con ba khía.
+ Dòng sông Năm Căn: vì có căn nhà Năm gian.
=> Các đặt tên dân dã, mộc mạc, theo lối dân gian.
b. Dòng sông và nhà năm gian Năm Căn
- Hình ảnh con sông: dòng Năm Căn vừa được mô tả gián tiếp qua các từ chỉ sự vận động của con thuyền như “chèo thoát qua, đổ ra, xuôi về”, lại vừa được mô tả trực tiếp, gợi ra một không gian bao la hùng vĩ: “dòng sông mênh mông, rộng hơn một ngàn thước, nước ầm ầm đổ ra biển như thác, rừng đước như hai dãy trường thành… với đủ các sắc xanh…”. Đó cũng là con sông có sản vật phong phú “thò tay xuống nước là có cá”. Ở đây “cá bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch giữa những đầu sóng trắng”.
- Hình ảnh rừng đước: dựng lên cao ngất làm choáng ngợp du khách với các bậc màu xanh: xanh lá mạ, xanh rêu, xanh chai lọ. Các sắc độ khác nhau của màu xanh gợi ra các lớp cây đước từ non đến già mọc nối tiếp nhau, không bao giờ dứt.
=> Đoạn văn sử dụng nhiều phép so sánh, động từ mạnh (thoát, đổ, xuôi), khiến cảnh hiện lên sinh động, cho thấy thiên nhiên nơi đây mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên thơ, trù phú
