Bài 8: Cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954 - 1975)

Hướng dẫn giải

- Bối cảnh thế giới:

+ Hệ thống xã hội chủ nghĩa ngày càng lớn mạnh cả về kinh tế, quân sự, khoa học-  kĩ thuật.

+ Phong trào giải phóng dân tộc ngày càng phát triển mạnh ở châu Á, châu Phi, khu vực Mỹ La-tinh, phong trào đấu tranh vì hoà bình, dân chủ dâng cao ở các nước tư bản.

+ Chiến tranh lạnh đã lôi kéo các nước vào cuộc chạy đua vũ trang và đối đầu giữa hai phe tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.

- Bối cảnh trong nước:

+ Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ năm 1954, miền Bắc hoà bình và đi lên chủ nghĩa xã hội;

+ Ở miền Nam, Mỹ thay chân Pháp, dựng lên Chính quyền Ngô Đình Diệm (Chính quyền Sài Gòn), thực hiện âm mưu chia cắt Việt Nam, biến miền Nam Việt Nam thành thuộc địa kiểu mới và căn cứ quân sự của Mỹ ở Đông Dương và Đông Nam Á.

(Trả lời bởi datcoder)

Hướng dẫn giải

(*) Bối cảnh:

- Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ (1954), Việt Nam tạm thời bị chia cắt hai miền.
- Miền Bắc tập trung xây dựng chủ nghĩa xã hội.
- Miền Nam: Mỹ cùng ngụy quyền Sài Gòn, thực hiện âm mưu "chia cắt hai miền vĩnh viễn", biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới.
(*) Âm mưu và chiến lược của Mỹ:

- Thực hiện "Chiến tranh xâm lược kiểu mới":
- Sử dụng quân đội Sài Gòn, cố vấn Mỹ và lực lượng quân sự đồng minh.
- "Dùng người Việt đánh người Việt", "bình định" miền Nam trong 18 tháng.
(*) Diễn biến:

- Miền Bắc:
+ Tập trung xây dựng kinh tế, văn hóa, xã hội.
+ Bắt đầu chi viện cho miền Nam.
- Miền Nam: Quân và dân ta đẩy mạnh đấu tranh chính trị, kết hợp với đấu tranh vũ trang. ( Đồng Khởi)
(*) Kết quả:

- Mỹ thất bại trong chiến lược chiến tranh đơn phương.
- Miền Nam: phong trào kháng chiến phát triển mạnh mẽ.
- Miền Bắc: là hậu phương vững chắc cho miền Nam.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

(*) Bối cảnh:

- Sau Hiệp định Giơ-ne-vơ (1954), Mỹ can thiệp sâu vào miền Nam Việt Nam, thực hiện âm mưu chia cắt hai miền, biến miền Nam thành thuộc địa kiểu mới.
- Miền Bắc tập trung xây dựng chủ nghĩa xã hội và chi viện cho miền Nam.
(*) Âm mưu và chiến lược của Mỹ:

- Thực hiện "Chiến tranh đặc biệt":
+ Sử dụng quân đội Sài Gòn, cố vấn Mỹ và lực lượng quân sự đồng minh.
+ Mục đích: "Dùng người Việt đánh người Việt", "bình định" miền Nam trong 18 tháng.
(*) Diễn biến:

- Miền Bắc:
+ Tập trung xây dựng kinh tế, văn hóa, xã hội.
+ Chi viện cho miền Nam về mọi mặt.
+ Bắt đầu chiến tranh chống Mỹ, cứu nước.
- Miền Nam:
+ Quân và dân ta đẩy mạnh đấu tranh chính trị, kết hợp với đấu tranh vũ trang.
+ Phá "ấp chiến lược", xây dựng "làng chiến đấu".
+ Chiến thắng Ấp Bắc (2/1/1963) mở đầu cao trào "phá ấp chiến lược".
(*) Kết quả:

- Mỹ thất bại trong "Chiến tranh đặc biệt".
- Miền Nam: phong trào "phá ấp chiến lược" phát triển mạnh mẽ.
- Miền Bắc: hậu phương vững chắc cho miền Nam.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Chiến tranh phá hoại của Mỹ ở miền Bắc (1965 - 1968):
1. Hoàn cảnh:

- Sau khi thất bại trong chiến lược "chiến tranh đặc biệt" (1961 - 1964), Mỹ mở rộng chiến tranh ra miền Bắc.
- Ngày 7/2/1965, Mỹ cho máy bay ném bom đánh phá các khu vực Vịnh Bắc Bộ.
- Ngày 14/2/1965, Mỹ chính thức đưa quân viễn chinh Mỹ vào miền Nam Việt Nam.
2. Mục đích:

- Mỹ muốn:
+ Phá hoại tiềm lực kinh tế, quốc phòng của miền Bắc.
+ Cắt đứt nguồn chi viện của miền Bắc cho miền Nam.
+ Làm lung lay ý chí của nhân dân ta.
3. Diễn biến:

- Giai đoạn 1 (1965 - 1966): Mỹ tập trung đánh phá các khu vực trọng yếu của miền Bắc như:
+ Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, Nam Định.
+ Các khu công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp.
+ Các tuyến giao thông, cầu đường.
- Giai đoạn 2 (1967 - 1968): Mỹ mở rộng phạm vi đánh phá, tập trung đánh phá các khu vực dân cư đông đúc. Mỹ sử dụng các loại vũ khí tối tân như:
+ Máy bay B-52.
+ Bom napalm.
+ Chất độc hóa học.
4. Kết quả:

- Quân và dân ta đã chiến đấu anh dũng, kiên cường, bắn rơi nhiều máy bay Mỹ, bảo vệ thành công miền Bắc.
- Mỹ buộc phải tuyên bố ngừng ném bom miền Bắc từ ngày 31/10/1968.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

(*) Bối cảnh:

- Sau thất bại trong chiến lược "Chiến tranh cục bộ" (1965 - 1968), Mỹ thực hiện chiến lược "Việt Nam hóa chiến tranh".
- Lực Lượng: Dùng quân đội và ngụy quân Sài Gòn đánh thay cho quân Mỹ, giảm bớt gánh nặng chi phí và thương vong cho Mỹ.
(*) Diễn biến:

- Miền Bắc:
+ Mỹ tăng cường chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân.
+ Nhân dân miền Bắc anh dũng chiến đấu, bắn rơi nhiều máy bay Mỹ, bảo vệ thành công miền Bắc Xã hội chủ nghĩa.
- Miền Nam:
+ Quân và dân ta đẩy mạnh chiến tranh du kích, phát triển mạnh phong trào "phá ấp chiến lược", "dân vận".
+ Mở nhiều đợt tấn công quân sự, tiêu diệt nhiều sinh lực địch.
(*)  Thắng lợi:

- Miền Bắc:
+ Bắn rơi hơn 4.100 máy bay Mỹ, trong đó có 81 chiếc B52.
+ Mỹ buộc phải ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam.
- Miền Nam:
+ Giải phóng hoàn toàn khu vực ven biển và đồng bằng sông Cửu Long.
+ Giải phóng một phần khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.
(*) Ý nghĩa:

- Miền Bắc:
+ Bảo vệ thành công miền Bắc Xã hội chủ nghĩa, làm cơ sở địa cho cuộc kháng chiến chống Mỹ.
+ Góp phần làm thất bại chiến lược "Việt Nam hóa chiến tranh" của Mỹ.
Miền Nam:
+ Mở rộng vùng giải phóng, tạo điều kiện cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Chiến tranh phá hoại của Mỹ ở miền Bắc năm 1972:
1. Hoàn cảnh:

- Sau thất bại do cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1972, Mỹ quyết định tăng cường chiến tranh phá hoại miền Bắc.
- Ngày 6/4/1972, Mỹ mở màn chiến dịch "Linebacker" (Kẻ đánh chặn) nhằm đánh phá miền Bắc.
2. Mục đích:

- Mỹ muốn:
+ Gây sức ép buộc Việt Nam phải quay trở lại bàn đàm phán theo điều kiện của Mỹ.
+ Phá hoại tiềm lực kinh tế, quốc phòng của miền Bắc.
+ Làm lung lay ý chí của nhân dân ta.
3. Diễn biến:

- Chiến dịch Linebacker (6/4 - 13/10/1972): Mỹ tập trung đánh phá các khu vực trọng yếu của miền Bắc như:
+ Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, Nam Định.
+ Các khu công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp.
+ Các tuyến giao thông, cầu đường.
- Mỹ sử dụng các loại vũ khí tối tân như:
+ Máy bay B-52.
+ Bom napalm.
+ Chất độc hóa học.
- Chiến dịch Linebacker II (18/12/1972 - 29/12/1972):
+ Mỹ tập trung đánh phá Hà Nội và Hải Phòng.
+ Mỹ sử dụng B-52 với số lượng lớn, thực hiện các trận ném bom "rải thảm".
4. Kết quả:

- Quân và dân ta đã chiến đấu anh dũng, kiên cường, bắn rơi nhiều máy bay Mỹ, bảo vệ thành công miền Bắc.
- Mỹ buộc phải ký Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam (27/1/1973).

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

(*) Mục tiêu: Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
(*) Lực lượng:

- Quân đội Nhân dân Việt Nam:
+ Được tăng cường về quân số, vũ khí và trang thiết bị.
+ Có tinh thần chiến đấu dũng cảm, kiên cường.
- Quân giải phóng miền Nam: Phát triển mạnh mẽ, ngày càng lớn mạnh về quân số và sức chiến đấu.
- Nhân dân miền Nam: Hăng hái tham gia kháng chiến, ủng hộ tiền tuyến.
(*) Diễn biến:

- Cuối năm 1973, đầu năm 1974: Quân và dân ta mở nhiều đợt tấn công, giải phóng nhiều vùng đất quan trọng ở miền Nam.
- Tháng 3 năm 1975: Quân ta tiến công giải phóng Buôn Ma Thuột, mở màn cho chiến dịch mùa Xuân 1975.
- Từ tháng 4 đến tháng 5 năm 1975: Quân ta tiến công giải phóng Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn và các tỉnh còn lại của miền Nam.
- Ngày 30 tháng 4 năm 1975: Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
(*) Kết quả:

- Miền Nam hoàn toàn giải phóng, thống nhất đất nước về mặt lãnh thổ.
- Mỹ thất bại hoàn toàn trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954 - 1975):
(*) Đường lối lãnh đạo:

- Đường lối chiến tranh nhân dân đúng đắn, sáng tạo:
+ Kết hợp ba thứ quân: quân chủ lực, quân địa phương và dân quân tự vệ.
+ Kết hợp chiến tranh chính quy với chiến tranh du kích.
+ Kết hợp đấu tranh quân sự với đấu tranh chính trị, ngoại giao.
- Sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam:
+ Đã đề ra đường lối, chủ trương, chính sách phù hợp với từng giai đoạn của cuộc kháng chiến.
+ Đã lãnh đạo, tổ chức và động viên toàn dân tham gia kháng chiến.
(*) Lực lượng:

- Quân và dân ta đã anh dũng chiến đấu, hy sinh quên mình vì độc lập tự do.
- Quân đội ta ngày càng trưởng thành, được trang bị vũ khí ngày càng hiện đại.
- Phong trào “đền ơn đáp nghĩa”, “ủng hộ tiền tuyến” được phát động mạnh mẽ.
(*) Sự ủng hộ quốc tế:

- Nhân dân các nước xã hội chủ nghĩa và phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới đã ủng hộ Việt Nam.
- Sự ủng hộ của nhân dân tiến bộ trên thế giới.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

(*) Về mặt quân sự:

- Chiến thắng này đã đánh bại hoàn toàn hai cuộc chiến tranh xâm lược của Mỹ, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris năm 1973 và rút quân khỏi Việt Nam.
-  Quân và dân ta đã chiến đấu anh dũng, kiên cường, bất khuất, thể hiện tinh thần đoàn kết toàn dân tộc và ý chí quyết tâm giành độc lập tự do.
- Cuộc kháng chiến đã đúc kết nhiều kinh nghiệm quý báu trong việc đánh giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc.
(*) Về mặt chính trị:

- Chiến thắng này đã hoàn thành thống nhất đất nước về mặt nhà nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội.
- Việt Nam trở thành một quốc gia có uy tín trên trường quốc tế, là biểu tượng cho phong trào giải phóng dân tộc.
- Chiến thắng này đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.

(*)Về mặt xã hội:

- Chiến thắng này đã khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tinh thần yêu nước và tinh thần đoàn kết toàn dân tộc.
- Nền văn hóa mới của Việt Nam được xây dựng trên cơ sở tinh hoa văn hóa dân tộc và những giá trị tiên tiến của thế giới

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)