Bài 5: Cộng đồng ASEAN: Từ ý thức đến hiện thực

Câu hỏi mục 1.a (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Những nét chính về ý tưởng xây dựng:
- Mục tiêu:

+ Xây dựng một Đông Nam Á hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển bền vững.
+ Tạo dựng một cộng đồng gắn kết, thống nhất với ý thức chung về bản sắc khu vực.
- Nguyên tắc:

+ Tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và không can thiệp vào nội bộ của nhau.
+ Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
+ Tăng cường hợp tác và tương trợ lẫn nhau.
- Lĩnh vực hợp tác:

+ Kinh tế: Tạo dựng một khu vực mậu dịch tự do, thu hút đầu tư, phát triển kinh tế.
+ Chính trị - An ninh: Duy trì hòa bình, ổn định, giải quyết tranh chấp, chống khủng bố.
+ Văn hóa - Xã hội: Nâng cao đời sống người dân, phát triển giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường.
- Lộ trình thực hiện:

+ Giai đoạn 1 (2015-2020): Tập trung xây dựng nền tảng và cơ sở hạ tầng cho Cộng đồng ASEAN.
+ Giai đoạn 2 (2021-2025): Phát triển và củng cố Cộng đồng ASEAN.
+ Giai đoạn 3 (2026-2030): Nâng cao vị thế và vai trò của Cộng đồng ASEAN trên trường quốc tế.
- Ý nghĩa:

+ Ý tưởng xây dựng Cộng đồng ASEAN thể hiện tầm nhìn chiến lược và mong muốn của các nước Đông Nam Á về một khu vực hòa bình, ổn định và phát triển.
+ Cộng đồng ASEAN góp phần nâng cao vị thế và vai trò của khu vực trên trường quốc tế.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.b (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Mục tiêu chung: Đảm bảo hòa bình, ổn định lâu dài và cùng thịnh vượng trong khu vực.
Mục tiêu cụ thể:

- Hợp tác chính trị - an ninh:

+ Tăng cường lòng tin và quan hệ đối tác chiến lược.
+ Thúc đẩy giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
+ Hợp tác chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng.
+ Tăng cường hợp tác quốc phòng và an ninh.
- Hợp tác kinh tế:

+ Biến ASEAN thành một khu vực kinh tế thống nhất, có sức cạnh tranh cao.
+ Thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do trong khu vực.
+ Thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên.
Phát triển kinh tế bền vững.
- Hợp tác văn hóa - xã hội:

+ Nâng cao đời sống người dân.
+ Phát triển giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường.
+ Gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa khu vực.
+ Thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục, du lịch.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.c (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Kế hoạch xây dựng Cộng đồng ASEAN:
Mục tiêu:

- Xây dựng một Đông Nam Á hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển bền vững.
- Tạo dựng một cộng đồng gắn kết, thống nhất với ý thức chung về bản sắc khu vực.
Lộ trình thực hiện:

- Giai đoạn 1 (1997-2007): Tập trung xây dựng nền tảng và cơ sở hạ tầng cho Cộng đồng ASEAN.
- Giai đoạn 2 (2008-2015): Phát triển và củng cố Cộng đồng ASEAN.
- Giai đoạn 3 (2016-2025): Nâng cao vị thế và vai trò của Cộng đồng ASEAN trên trường quốc tế.
Ba trụ cột:

- Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC): Mục tiêu tạo ra một thị trường chung duy nhất trong khu vực, thúc đẩy thương mại, đầu tư và phát triển kinh tế.
- Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN (APSC): Mục tiêu duy trì hòa bình, ổn định và an ninh khu vực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia.
- Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN (ASCC): Mục tiêu nâng cao đời sống người dân, phát triển giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa khu vực.
=> Để thực hiện thành công kế hoạch xây dựng Cộng đồng ASEAN, cần có sự nỗ lực và hợp tác của tất cả các quốc gia thành viên.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2,a (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Nội dung chính của Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN (APSC):
- Mục tiêu:

+ Xây dựng một Đông Nam Á hòa bình, ổn định, an ninh và thịnh vượng.
+ Tăng cường hợp tác và liên kết giữa các quốc gia thành viên trong lĩnh vực chính trị và an ninh.
+ Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
+ Chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia.
- Lĩnh vực hợp tác:

+ Chính trị: Tăng cường đối thoại, tham vấn, hợp tác về các vấn đề chính trị, an ninh khu vực và quốc tế.
+ An ninh: Hợp tác phòng chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, an ninh biển.
+ Giải quyết tranh chấp: Thúc đẩy giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ Hiến chương ASEAN và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế.
+ Quản lý thiên tai: Hợp tác phòng chống và ứng phó với thiên tai.
- Cơ chế hoạt động:

+ Hội nghị Cấp cao ASEAN: Diễn đàn thảo luận và quyết định các vấn đề chính trị - an ninh quan trọng của khu vực.
+ Hội đồng Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN: Phối hợp và thực hiện các quyết định của Hội nghị Cấp cao.
+ Ủy ban Thường trực ASEAN: Giúp Hội đồng Bộ trưởng Ngoại giao thực hiện nhiệm vụ.
+ Các cơ quan chuyên ngành về chính trị - an ninh: Hỗ trợ thực hiện hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2,b (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Nội dung chính của Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC):
- Mục tiêu:

+ Biến ASEAN thành một khu vực kinh tế thống nhất, có sức cạnh tranh cao.
+ Thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do trong khu vực.
+ Thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên.
+ Phát triển kinh tế bền vững.
- Lĩnh vực hợp tác:

+ Hạ thuế quan và các rào cản thương mại.
+ Thúc đẩy tự do hóa dịch vụ.
+ Tăng cường đầu tư.
+ Hợp tác phát triển kinh tế - kỹ thuật.
+ Nâng cao năng lực cạnh tranh.
- Cơ chế hoạt động:

+ Hội nghị Cấp cao ASEAN: Diễn đàn thảo luận và quyết định các vấn đề kinh tế quan trọng của khu vực.
+ Hội đồng Bộ trưởng Kinh tế ASEAN: Phối hợp và thực hiện các quyết định của Hội nghị Cấp cao.
+ Ủy ban Thường trực ASEAN: Giúp Hội đồng Bộ trưởng Kinh tế thực hiện nhiệm vụ.
+ Các cơ quan chuyên ngành về kinh tế: Hỗ trợ thực hiện hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể,

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2,c (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Mục tiêu:

- Nâng cao đời sống người dân.
- Phát triển giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường.
- Gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa khu vực.
- Thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục, du lịch.
Lĩnh vực hợp tác:

- Phát triển con người: Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, y tế, an sinh xã hội.
- Phúc lợi và bảo hiểm xã hội: Mở rộng các chương trình bảo hiểm xã hội, hỗ trợ người nghèo, người yếu thế.
- Bình đẳng xã hội và các quyền: Thúc đẩy bình đẳng giới, bảo vệ quyền trẻ em, người phụ nữ, người khuyết tật.
- Bảo đảm bền vững về môi trường: Ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường biển, tài nguyên thiên nhiên.
- Xây dựng bản sắc ASEAN: Thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục, du lịch, thể thao.
Cơ chế hoạt động:

- Hội nghị Cấp cao ASEAN: Diễn đàn thảo luận và quyết định các vấn đề văn hóa - xã hội quan trọng của khu vực.
-Hội đồng Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN: Phối hợp và thực hiện các quyết định của Hội nghị Cấp cao.
- Ủy ban Thường trực ASEAN: Giúp Hội đồng Bộ trưởng Ngoại giao thực hiện nhiệm vụ.
- Các cơ quan chuyên ngành về văn hóa - xã hội: Hỗ trợ thực hiện hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 3.a (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 31)

Hướng dẫn giải

Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau năm 2015 được vạch ra trong Tuyên bố Kuala Lumpur về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 được ký kết vào năm 2015. Tầm nhìn này hướng tới xây dựng một Cộng đồng ASEAN:

1. Cộng đồng gắn kết và đoàn kết:

- Tăng cường tinh thần ASEAN và ý thức cộng đồng.
- Thúc đẩy đoàn kết và hợp tác giữa các quốc gia thành viên.
- Xây dựng một bản sắc chung cho ASEAN.
2. Cộng đồng tự cường và năng động:

- Nâng cao khả năng thích ứng và tự chủ trong môi trường quốc tế.
- Thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững và toàn diện.
- Tăng cường năng lực cạnh tranh của khu vực.
3. Cộng đồng chia sẻ trách nhiệm và cùng phát triển:

- Thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên.
- Đảm bảo mọi người dân ASEAN đều được hưởng lợi từ quá trình hội nhập.
- Thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực như giáo dục, y tế, môi trường,...
4. Cộng đồng hướng tới hòa bình, ổn định và thịnh vượng:

- Duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực.
- Giải quyết các tranh chấp một cách hòa bình và trên cơ sở luật pháp quốc tế.
- Thúc đẩy hợp tác an ninh và phòng chống tội phạm xuyên quốc gia.
5. Cộng đồng có vai trò và vị thế ngày càng cao trên thế giới:

- Tăng cường hợp tác với các quốc gia và tổ chức quốc tế khác.
- Góp phần vào hòa bình, ổn định và phát triển trên thế giới.
- Nâng cao vị thế của ASEAN trên trường quốc tế.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 3.b (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 32)

Hướng dẫn giải

Thách thức của Cộng đồng ASEAN:
- Khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên: Một số quốc gia như Singapore, Brunei có mức phát triển cao hơn nhiều so với các nước như Lào, Myanmar, Campuchia. Điều này gây khó khăn cho việc hợp tác và hội nhập khu vực.
- Biến đổi khí hậu, dịch bệnh: Biến đổi khí hậu và dịch bệnh là những thách thức chung mà các quốc gia ASEAN phải đối mặt, ảnh hưởng đến kinh tế, xã hội và môi trường.
- Cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc: Cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ, Trung Quốc và các nước lớn khác có thể ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.
- Khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia: Khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia là những mối đe dọa trực tiếp đến an ninh khu vực.
- Giữ gìn bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa: ASEAN cần giữ gìn bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa, đồng thời tiếp thu những tinh hoa văn hóa của thế giới.
Triển vọng của Cộng đồng ASEAN:
- Cơ hội phát triển kinh tế: ASEAN có thị trường chung với hơn 650 triệu dân, là cơ hội lớn cho phát triển kinh tế.
- Vị trí địa chính trị quan trọng: ASEAN nằm ở vị trí địa chính trị quan trọng, là cầu nối giữa Đông Á và Nam Á, có thể đóng vai trò quan trọng trong các vấn đề quốc tế.
- Hợp tác và liên kết khu vực: ASEAN có tinh thần hợp tác và liên kết khu vực cao, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết các thách thức chung.
- Vai trò ngày càng tăng trên trường quốc tế: ASEAN đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trên trường quốc tế, là đối tác quan trọng của nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 32)

Luyện tập 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 32)