Bài 4: Sự ra đời và phát triển của hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)

Câu hỏi mục 1.a (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 24)

Hướng dẫn giải

Quá trình hình thành tổ chức ASEAN:

Bối cảnh lịch sử: Thập niên 1960:
- Chiến tranh Lạnh, sự cạnh tranh giữa các cường quốc.
- Nhu cầu hợp tác và liên kết khu vực để phát triển kinh tế và bảo vệ độc lập.
- Khát vọng hòa bình, ổn định và thịnh vượng của các quốc gia Đông Nam Á.
Thành lập: Ngày 8/8/1967: 5 nước sáng lập: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan ký Tuyên bố thành lập ASEAN tại Bangkok.
Mục tiêu:
+ Thúc đẩy hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội và duy trì hòa bình, ổn định khu vực.
+ Tạo nền tảng cho sự phát triển của ASEAN sau này.
- Mở rộng thành viên:

+ Brunei (1984)
+ Việt Nam (1995)
+ Lào, Myanmar (1997)
+ Campuchia (1999)
=> Hoàn thành mục tiêu thành lập một ASEAN thống nhất với 10 quốc gia.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.b (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 24)

Hướng dẫn giải

- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và phát triển văn hóa

+ Thông qua các nỗ lực chung: ASEAN đề cao tinh thần đoàn kết, hợp tác và cùng nhau phát triển.
+ Mục tiêu: Nâng cao đời sống người dân, tạo dựng một khu vực Đông Nam Á thịnh vượng và văn minh.
- Duy trì hòa bình và ổn định khu vực

+ Tôn trọng công lý và nguyên tắc luật pháp: ASEAN cam kết giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc.
+ Hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau: ASEAN cùng nhau giải quyết các vấn đề chung, bảo vệ an ninh khu vực.
- Thúc đẩy sự cộng tác tích cực và giúp đỡ lẫn nhau

+ Hợp tác trong các lĩnh vực: kinh tế, xã hội, văn hóa, khoa học kỹ thuật, hành chính,...
+ Mục tiêu: Chia sẻ lợi ích, hỗ trợ lẫn nhau để cùng phát triển.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Thực hiện yêu cầu (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 24)

Hướng dẫn giải

Tuyên bố Băng Cốc, hay Tuyên ngôn ASEAN, được ký kết vào ngày 8 tháng 8 năm 1967 tại Băng Cốc, Thái Lan bởi Ngoại trưởng của 5 quốc gia: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan. Tuyên bố này đánh dấu sự thành lập của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Nội dung chính của Tuyên bố Băng Cốc:

- Tuyên bố cam kết tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và không can thiệp vào nội bộ của nhau.
- Tuyên bố cùng nhau hợp tác để thúc đẩy kinh tế, văn hóa, xã hội và kỹ thuật trong khu vực.
- Tuyên bố cùng nhau giải quyết các tranh chấp trong khu vực một cách hòa bình và tôn trọng luật pháp quốc tế.
Quá trình hình thành ASEAN:

- Thập niên 1960: Khu vực Đông Nam Á đối mặt với nhiều bất ổn về chính trị và an ninh, do ảnh hưởng của Chiến tranh Lạnh và sự trỗi dậy của chủ nghĩa cộng sản.
- 1967: 5 quốc gia sáng lập ASEAN ký kết Tuyên bố Băng Cốc, chính thức thành lập ASEAN.
Mục đích:
- Tạo một diễn đàn để các quốc gia Đông Nam Á cùng nhau thảo luận và giải quyết các vấn đề chung.
- Thúc đẩy hợp tác khu vực trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội và kỹ thuật.
- Duy trì hòa bình, ổn định và an ninh trong khu vực.
Sự phát triển của ASEAN:

- Từ 5 thành viên ban đầu, ASEAN đã mở rộng thành 10 thành viên: Brunei (1984), Việt Nam (1995), Lào và Myanmar (1997), Campuchia (1999).
- ASEAN đã đạt được nhiều thành tựu trong các lĩnh vực:
+ Kinh tế: Tạo dựng một khu vực thương mại tự do (AFTA) và thúc đẩy hợp tác kinh tế khu vực.
+ Văn hóa, xã hội: Thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục và hợp tác xã hội.
+ An ninh: Tăng cường hợp tác an ninh và giải quyết các tranh chấp khu vực một cách hòa bình.
=> Tuyên bố Băng Cốc là một văn kiện lịch sử quan trọng, đánh dấu sự khởi đầu của một tổ chức khu vực quan trọng như ASEAN.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.a (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 26)

Hướng dẫn giải

Quá trình phát triển từ ASEAN 5 đến ASEAN 10:
- ASEAN 5 (1967):

+ 5 nước sáng lập: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan.
Mục tiêu: Thúc đẩy hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội và duy trì hòa bình, ổn định khu vực.
+ Tuyên bố Bangkok (1967) là văn kiện quan trọng đánh dấu sự ra đời của ASEAN.
- Brunei gia nhập (1984):

+ Brunei trở thành thành viên thứ 6 của ASEAN.
+ Mở rộng hợp tác sang lĩnh vực năng lượng và môi trường.
- Việt Nam gia nhập (1995):

+ Việt Nam trở thành thành viên thứ 7 của ASEAN.
+Ký kết Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN (AFTA) thúc đẩy hợp tác kinh tế.
- Lào và Myanmar gia nhập (1997):

+ Lào và Myanmar trở thành thành viên thứ 8 và 9 của ASEAN.
+ Mở rộng hợp tác sang lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực và xóa đói giảm nghèo.
- Campuchia gia nhập (1999):

+ Campuchia trở thành thành viên thứ 10 và hoàn thành mục tiêu thành lập một ASEAN thống nhất.
+ Mở rộng hợp tác sang lĩnh vực du lịch và văn hóa.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.b (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 26)

Hướng dẫn giải

Nét chính về giai đoạn phát triển của ASEAN từ năm 1967 đến nay:
Giai đoạn 1967-1975:  Hình thành và phát triển ban đầu:
+ Tuyên bố ASEAN (1967) đánh dấu sự ra đời của ASEAN với 5 nước sáng lập.
+ Tập trung vào hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội và duy trì hòa bình, ổn định khu vực.
- Giai đoạn 1976-1992: Thử thách
+ ASEAN đối mặt với nhiều biến động trong khu vực và quốc tế.
+ Tập trung vào giải quyết các vấn đề khu vực, xây dựng lòng tin và hợp tác.
- Giai đoạn 1993-2007: Phát triển mạnh mẽ:
+ Ký kết Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN (AFTA) thúc đẩy hợp tác kinh tế.
 + Mở rộng thành viên với Brunei, Việt Nam, Lào, Myanmar và Campuchia.
- Giai đoạn 2008-nay: Hội nhập sâu rộng:
+ Thành lập Cộng đồng ASEAN với 3 trụ cột: Kinh tế, Chính trị - An ninh, Văn hóa - Xã hội.
+ Nâng cao vị thế và vai trò của ASEAN trên trường quốc tế.
- Thành tựu:

+ ASEAN đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, an ninh, văn hóa, xã hội.
+ ASEAN đóng vai trò quan trọng trong khu vực và trên thế giới.
- Thách thức:

+ Biến đổi khí hậu, dịch bệnh, an ninh phi truyền thống.
+ Cạnh tranh giữa các cường quốc.
+ Giữ gìn bản sắc văn hóa trong quá trình hội nhập.
- Tương lai: ASEAN tiếp tục phát triển, khẳng định vị thế và đóng góp cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng chung.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 27)

Hướng dẫn giải
Năm Thành viên gia nhập
1967Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan
1984Brunei
1995Việt Nam
1997Lào, Myanmar
1999Campuchia
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 27)