Lipid có vai trò quan trọng đối với cơ thể. Hình bên giới thiệu một số thực phẩm cung cấp lipid cho cơ thể.
Chất béo có cấu tạo và tính chất gì? Lipid có phải là chất béo không?
Bài 26. Lipid và chất béo
Mở đầu (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 114)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 114)
Hãy liệt kê một số thực phẩm cung cấp lipid cho con người.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiThực phẩm cung cấp lipid cho con người như mỡ lợn, mỡ cá, dầu dừa, dầu mè, …
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 115)
Hãy cho biết một số chất béo thường gặp trong tự nhiên.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMột số chất béo đơn giản thường gặp như tristearin: (C17H35COO)3C3H5 (chất béo rắn), tripalmitin: (C15H31COO)3C3H5 (chất béo rắn), triolein: (C17H33COO)3C3H5 (chất béo lỏng), trilinolein: (C17H31COO)3C3H5 (chất béo lỏng).
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 115)
Quan sát Hình 26.2, hãy so sánh khả năng tan trong nước và trong xăng của dầu ăn.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiDầu ăn không tan trong nước nhưng tan được trong xăng.
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 4 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 115)
Theo em, khi đun nóng (C15H31COO)3C3H5 (tripalmitin) với dung dịch NaOH trong điều kiện thích hợp sẽ thu được những sản phẩm gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiSản phẩm: C15H31COONa, C3H5(OH)3.
Phương trình hóa học:
(C15H31COO)3C3H5 + 3NaOH \(\underrightarrow{t^o}\) 3C15H31COONa + C3H5(OH)3
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 5 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 116)
Vì sao cần phải đảm bảo đủ lượng lipid cho cơ thể?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiLipid giữ vai trò rất quan trọng trong cơ thể con người như tham gia cấu tạo màng tế bào, cung cấp năng lượng, giúp ổn định thân nhiệt cơ thể, tăng cường hoạt động trí não, … Lipid hòa tan được vitamin tan trong dầu như vitamin A, D, E, … giúp cơ thể hấp thu được các chất dinh dưỡng.
→ Do đó cần phảo đảm bảo đủ lượng lipid cho cơ thể.
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 6 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 116)
Chất béo được sử dụng như thế nào trong đời sống, sản xuất?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTrong đời sống, người ta dùng chất béo sản xuất xà phòng, chế biến thực phẩm. Một số nước (Hoa Kì, Canada, …) tái chế dầu thực vật đã qua sử dụng để làm nhiên liệu cho động cơ diesel.
(Trả lời bởi datcoder)
Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 116)
Em hãy liệt kê thêm một số sản phẩm trong đời sống được chế biến từ chất béo.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMột số sản phẩm trong đời sống được chế biến từ chất béo như xà phòng, đồ ăn chế biến sẵn giàu chất béo, …
(Trả lời bởi datcoder)
Câu hỏi 7 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 116)
Theo em, nên sử dụng chất béo như thế nào cho phù hợp trong việc ăn uống hằng ngày để có cơ thể khỏe mạnh, tránh được bệnh béo phì.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiChất béo là nguồn thiết yếu trong chế độ ăn, tuy nhiên, nhu cầu chất béo là vừa phải, chỉ nên chiếm 20 - 25% nhu cầu năng lượng. Mỗi độ tuổi khác nhau có nhu cầu chất béo theo độ tuổi khác nhau.
(Trả lời bởi datcoder)
Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 116)
Em hãy tìm hiểu và trình bày cách làm xà phòng từ chất béo có sẵn ở nhà.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải1. Nguyên liệu để tái chế mỡ, dầu ăn thừa thành xà phòng:
- 1 kg dầu ăn thừa đã lọc bỏ cặn, tạp chất. Bạn có thể sử dụng 70% dầu thừa, 30% dầu dừa nguyên chất để khả năng tẩy rửa tốt hơn.
- 200 gram NaOH
- 400 gram nước cất (bạn cũng có thể dùng nước tinh khiết, hay các loại nước chưng cất từ thảo mộc, hoặc nước đun cùng với các loại thảo mộc khác nhau).
- 5 mL tinh dầu sả, chanh, bạc hà tự nhiên (nếu có) để tạo mùi thơm và át mùi dầu mỡ cũ.
2. Quy trình làm xà phòng
- Bước 1: Đeo găng tay, kính mắt bảo hộ.
- Bước 2: Đong 200 gram NaOH vào ca đựng 400 gram nước cất đã chuẩn bị, quấy nhẹ, nhiệt độ sẽ tăng lên rất nhanh. Đảo đều và để riêng một góc, chờ nhiệt độ hạ xuống (đến 40 - 45 độ)
Lưu ý: Đổ NaOH vào nước cất (không làm ngược lại) để đảm bảo an toàn.
- Bước 3: Khi nhiệt độ của hỗn hợp nước cất và NaOH về khoảng 40 - 45 độ C, đổ vào ca đựng 1 kg dầu đã chuẩn bị. Nhiệt độ của dầu tốt nhất trong khoảng 25 đến 35 độ C.
- Bước 4: Dùng phới (đũa thủy tinh) quấy đều, từ nhẹ tới mạnh, liên tục cho tới khi hỗn hợp đặc lại và có độ kết dính.
Thông thường, quy trình này sẽ mất khoảng 45 phút tới 1 tiếng, nhưng nếu sử dụng máy xay cầm tay hoặc máy đánh trứng để trộn, khâu này sẽ rút ngắn lại chỉ trong 5 - 10 phút. Nếu dùng tinh dầu, bạn cho vào trộn đều với hỗn hợp.
- Bước 5: Đổ xà phòng vào khuôn, đậy kín hoặc lấy giấy nến bọc lại, để qua đêm cho bánh xà phòng cứng lại.
(Trả lời bởi datcoder)