Trong các bài nghiên cứu, phê bình về thơ bạn đã đọc, bạn thích nhất bài nào? Vì sao?
Trong các bài nghiên cứu, phê bình về thơ bạn đã đọc, bạn thích nhất bài nào? Vì sao?
Chú ý một số quan niệm về thơ được tác giả nêu lên và nhận xét.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMột số quan niệm về thơ
+ Có người nghĩ rằng thơ là những lời đẹp.
+ Dưới ngọn bút của Hồ Xuân Hương , những chữ tầm thường của lời nói hằng ngày, nôm na mách qué, đã trở thành những lời thơ được truyền tụng mãi.
+ Cũng không phải thơ là những đề tài “đẹp”, phong hoa tuyết nguyệt của các cụ ngày xưa, hoặc những nhớ mong sầu lụy của các chàng và các nàng một thời trước Cách mạng.
+ Nhà thơ ngày nay không đi tìm cái muôn đời viển vông bên ngoài cuộc sống thực của con người.
+ Một nhà phê bình khác cho rằng thơ khác với các thể văn ở chỗ in sâu vào trí nhớ.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi tu từ được dùng nhằm mục đích gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải1. Nhấn mạnh vai trò của tâm hồn con người trong sáng tác thơ ca:
Câu hỏi tu từ này khẳng định rằng tâm hồn con người là nguồn gốc, là yếu tố quyết định cho sự sáng tạo thơ ca. Không có tâm hồn phong phú, nhạy cảm, không có những rung động trước cuộc sống thì không thể sáng tạo được những vần thơ hay.
2. Gợi mở suy nghĩ cho người đọc:
Câu hỏi tu từ này không chỉ là một lời khẳng định mà còn là một lời gợi mở để người đọc suy nghĩ về vai trò của tâm hồn con người trong sáng tác thơ ca. Mỗi người đọc sẽ có những câu trả lời riêng cho câu hỏi này, nhưng điều quan trọng là họ sẽ hiểu được tầm quan trọng của tâm hồn đối với việc sáng tạo thơ ca.
3. Tạo ấn tượng, thu hút sự chú ý của người đọc:
Câu hỏi tu từ này có tác dụng tạo ấn tượng, thu hút sự chú ý của người đọc. Nó khiến cho người đọc phải suy nghĩ, phải tìm kiếm câu trả lời cho câu hỏi này.
4. Khẳng định quan điểm của tác giả:
Câu hỏi tu từ này là một cách để tác giả thể hiện quan điểm của mình về vai trò của tâm hồn con người trong sáng tác thơ ca. Tác giả tin rằng tâm hồn con người là yếu tố quan trọng nhất quyết định chất lượng của một tác phẩm thơ ca.
Ngoài những mục đích trên, câu hỏi tu từ này còn có thể có những tác dụng khác như:
- Bộc lộ cảm xúc của tác giả.
- Gây ấn tượng, tăng tính biểu cảm cho câu văn.
- Làm cho câu văn trở nên uyển chuyển, mềm mại hơn.
Câu hỏi tu từ là một biện pháp tu từ thường được sử dụng trong văn học. Nó có tác dụng tạo ấn tượng, thu hút sự chú ý của người đọc, khơi gợi suy nghĩ và bộc lộ cảm xúc của tác giả.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Chỉ ra các ý được triển khai ở đoạn 3.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm với cuộc sống
- Thơ phải có tư tưởng, có ý thức, vì bất cứ cảm xúc, tình tự nào của con người cũng dính liền với sự suy nghĩ.
- Thơ không nói bằng ý niệm thuần túy.
- Người làm thơ bắt chợt trong lòng mình một ý nghĩa hay tình cảm, dù thành thực và sâu sắc, cũng không vội dừng lại, đem những tiếng có vần điệu chăng lưới bắt lấy ý nghĩ hay tình cảm ấy.
- Những hình ảnh còn tươi nguyên, mà nhà thơ tìm thấy, bao giờ cũng mới mẻ, đột ngột lạ lùng.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Người viết chuyển sang bàn luận về khía cạnh nào của thơ?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiỞ đoạn 4 tác giả chuyển hướng bàn luận sang các giá trị khác của chữ và tiếng trong thơ, ngoài giá trị ý niệm. Người làm thơ chọn chữ và tiếng không những vì ý nghĩa của nó, cái nghĩa thế nào là thế ấy, đóng lại trong một khung sắt.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Tác giả quan niệm như thế nào về vần và các khía cạnh hình thức khác trong thơ?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTác giả quan niệm như thế nào về vần và các khía cạnh hình thức khác trong thơ:
- Theo tác giả những luật lệ của thơ, từ âm điệu, đến vần, đều là những thứ võ khí rất mạnh trong tay người làm thơ. Nhưng không phải hễ thiếu thứ võ khí ấy là trận đánh nhất định thua. Thiếu võ khí ấy, trận đánh gay go thêm nhiều, nhưng người làm thơ vẫn có thể thắng.- Theo tác giả không có vấn đề thơ tự do, thơ có vần và thơ không có vần. Chỉ có thơ thực và thơ giả, thơ hay và thơ không hay, thơ và không thơ. Mỗi thể thơ có một khả năng, một thứ nhịp điệu riêng của nó, nhưng nếu theo dõi những thời lớn của thơ đi cùng nhịp với những thời kì lớn của lịch sử, thì một thời đại mới của nghệ thuật thường bao giờ cũng tạo ra một hình thức mới.
- Tôi cho rằng chúng ta không nên lo thơ đi vào hình thức này hay hình thức khác. Mà trước hết nên lo sao thơ phải nói lên được tình cảm , tư tưởng mới của thời đại.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Tóm lược nội dung từng phần của văn bản (theo số thứ tự) và nêu mối quan hệ giữa các phần.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải-Tóm lược nội dung:
1. Một số quan niệm về thơ
2. Trình bày quan điểm của tác giả về cách làm thơ.
3. Quan niệm của tác giả về hình ảnh trong thơ.
4. Quan niệm của tác giả về giá trị của chữ và tiếng trong thơ
5. Quan niệm của tác giả vè vần và các khía cạnh hình thức khác của thơ.
- Mối quan hệ giữa các phần:
Mối quan hệ giữa các phần:
- Các phần trong văn bản liên kết chặt chẽ với nhau, tạo nên một lập luận chặt chẽ, logic.
- Mở bài nêu vai trò và những quan niệm sai lầm về thơ ca, dẫn dắt vào phần thân bài.
- Thân bài trình bày những quan điểm của tác giả về thơ ca, làm rõ cho luận điểm được nêu ra ở mở bài.
- Kết bài khẳng định lại luận điểm và nêu trách nhiệm của người sáng tác thơ ca, là phần kết luận cho toàn bài.
- Ngoài ra, các phần trong văn bản còn được liên kết với nhau bằng các biện pháp tu từ như:
+Lặp lại: "thơ", "tâm hồn",...
+So sánh: "thơ là một thứ âm nhạc nội tâm", "thơ là một thứ nhịp điệu",...
+Dẫn chứng: "Làm một câu thơ yêu, tâm hồn cũng rung động như khi có người yêu trước mặt",...
Nhờ có sự liên kết chặt chẽ và các biện pháp tu từ, văn bản "Mấy ý nghĩ về thơ" đã thể hiện được một cách rõ ràng, mạch lạc những quan điểm của tác giả về thơ ca.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Ở phần 1 của văn bản, những quan niệm nào về thơ đã được tác giả nêu lên để nhận xét? Mục đích của việc nhận xét đó là gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Ở phần 1 của văn bản, những quan niệm về thơ đã được tác giả nêu lên để nhận xét
+ Có người nghĩ rằng thơ là những lời đẹp.
+ Dưới ngọn bút của Hồ Xuân Hương , những chữ tầm thường của lời nói hằng ngày, nôm na mách qué, đã trở thành những lời thơ được truyền tụng mãi.
+ Cũng không phải thơ là những đề tài “đẹp”, phong hoa tuyết nguyệt của các cụ ngày xưa, hoặc những nhớ mong sầu lụy của các chàng và các nàng một thời trước Cách mạng.
+ Nhà thơ ngày nay không đi tìm cái muôn đời viển vông bên ngoài cuộc sống thực của con người.
+ Một nhà phê bình khác cho rằng thơ khác với các thể văn ở chỗ in sâu vào trí nhớ.
-Mục đích của việc nhận xét những quan niệm về thơ:
+Làm rõ quan điểm của tác giả về thơ: Thơ là tiếng nói của tâm hồn con người, là một thứ âm nhạc nội tâm, là một thứ nhịp điệu, là tiếng nói của chân lý và cái đẹp.
+Giúp người đọc hiểu rõ hơn về giá trị và vai trò của thơ ca: Thơ ca không chỉ là những lời đẹp, những đề tài đẹp mà còn là tiếng nói của cuộc sống, là tiếng nói của con người.
+Khuyến khích người đọc sáng tác và thưởng thức thơ ca: Thơ ca là một món ăn tinh thần không thể thiếu trong đời sống con người.
Ngoài ra, việc nhận xét những quan niệm về thơ còn giúp tác giả:
+Phân biệt thơ với các thể văn khác.
+Nêu lên những yêu cầu đối với sáng tác thơ ca.
+Góp phần định hướng cho sự phát triển của thơ ca.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Chỉ ra các luận điểm thể hiện quan niệm của tác giả về thơ, phân tích cách triển khai một luận điểm tiêu biểu.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Các luận điểm thể hiện quan niệm của tác giả về thơ:
+ Từ trước đến nay đã có nhiều định nghĩa về thơ, nhưng lời định nghĩa nào cũng vẫn không đủ.
+ Đầu mối của thơ có lẽ ta đi tìm bên trong tâm hồn con người chăng?
+ Nói đến hình ảnh trong thơ, Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm với cuộc sống.
+ Chữ và tiếng trong thơ phải còn có giá trị khác, ngoài giá trị ý niệm.
+ Cuối cùng, tôi muốn nói tới vấn đề thơ tự do, thơ không vần. Theo tôi, những luật lệ của thơ, từ âm điệu, đến vần, đều là những võ khí rất mạnh trong tay người làm thơ.
Phân tích một luận điểm tiêu biểu:
Luận điểm: Nói đến hình ảnh trong thơ. Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn con người.
1.Giải thích
Tác giả giải thích: : Nói đến hình ảnh trong thơ. Thơ là tiếng nói đầu tiên, tiếng nói thứ nhất của tâm hồn khi đụng chạm với cuộc sống. Tóe lên ở những nơi giao nhau của tâm hồn với ngoại vật, trước hết là những cảm xúc. Cảm xúc là phần thịt xương hơn cả của đời sống tâm hồn.
2.Bình luận:
- Thơ phải có tư tưởng, có ý thức, vì bất cứ cảm xúc, tình tự nào của con người cũng dính liền với sự suy nghĩ.
- Thơ không nói bằng ý niệm thuần túy.
- Người làm thơ bắt chợt trong lòng mình một ý nghĩ hay tình cảm, dù thành thực và sâu sắc, cũng không vội dừng lại, đem những tiếng có vần điệu chăng lưới bắt lấy ý nghĩ hay tình cảm ấy.
- Những hình ảnh còn tươi nguyên, mà nhà thơ tìm thấy, bao giờ cũng mới mẻ, đột ngột lạ lùng.
3. Chứng minh:
Tác giả đưa ra dẫn chứng là những câu thơ hay, những quan niệm thể hiện tiếng nói của tâm hồn con người.
- Trên trời có đám mây xanh/ Ở giữa mây trắng, xung quanh mây vàng/ Ước gì anh lấy được nàng.
- Mượn câu nói của một nhà văn Pháp, nhà thơ bao giờ cũng là ngôi thứ nhất. Nhưng những hình ảnh mới lạ ấy đều có trong đời thực, chúng ta đều thấy.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Theo tác giả, điều gì đóng vai trò quan trọng trong sáng tạo thơ? Tác giả đã dùng những thao tác nghị luận nào để làm sáng tỏ điều đó?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Theo tác giả điều đóng vai trò quan trọng trong sáng tạo thơ chính là:
+ Làm thơ, ấy là dùng những lời và những dấu hiệu thay cho lời nói, tức là chữ - để thể hiện một trạng thái tâm lí đang rung chuyển khác thường. Làm thơ là đang sống, không phải chỉ nhìn lại sự sống, làm một câu thơ yêu, tâm hồn cũng rung động như khi có người yêu trước mặt.
+ Thơ phải có tư tưởng, có ý thức, có bất cứ cảm xúc, tình tự nào của con người cũng dính liền với suy nghĩ.
+ Người làm thơ bắt chợt trong lòng mình một ý nghĩ hay tình cảm, dù thành thực và sâu sắc, cũng không vội dừng lại, đem những tiếng có vần điệu chăng lưới bắt lấy ý nghĩ hay tình cảm ấy. Anh ta còn phải thấy được những hình ảnh trong ý nghĩ hay tình cảm của mình, khi tiếng nói của anh mới truyền sâu sắc được cho người khác.
+ Chữ và tiếng trong thơ còn phải có một giá trị khác, ngoài giá trị ý niệm. Người làm thơ chọn chữ và tiếng không những vì ý nghĩa của nó, cái nghĩa thế nào là thế ấy, đóng lại trong một khung sắt.
+ Thơ là tổng hợp, kết tinh. Văn xuôi được phép không mười phần hoàn hảo, nhưng thơ thì luôn luôn đòi hỏi sự toàn bích.
- Những thao tác nghị luận được tác giả sử dụng : giải thích, phân tích, chứng minh, so sánh, bác bỏ, bình luận.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)