Thấu kính có trong các dụng cụ quen thuộc như ống nhòm, kính lúp, kính hiển vi hay trong chính mắt của chúng ta.
Ánh sáng truyền qua thấu kính có thể tạo thành ảnh của các vật như thế nào?
Bài 8. Thấu kính
Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 40)
Thảo luận (1)
Hoạt động 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 41)
Quan sát để nhận ra độ dày, mỏng ở rìa so với phần giữa các thấu kính có trong phòng thí nghiệm, phân loại chúng thành thấu kính hội tụ hay thấu kính phân kì.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiHọc sinh tự phân loại kính lúp dựa vào đặc điểm: thấu kính hội tụ rìa mỏng hơn phần chính giữa, thấu kính phân kì rìa dày hơn chính giữa
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Hoạt động 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 41)
Ống kính máy ảnh có cấu tạo gồm nhiều thấu kính nhằm mục đích để thu được hình ảnh chất lượng rõ nét. Hình 8.4 mô tả hệ thống gồm các thấu kính ((1), (2), (3), (4)) trong ống kính của một máy ảnh. Hãy chỉ rõ đâu là thấu kính hội tụ và đâu là thấu kính phân kì trong hệ thống này.
Đọc tiếp
Ống kính máy ảnh có cấu tạo gồm nhiều thấu kính nhằm mục đích để thu được hình ảnh chất lượng rõ nét. Hình 8.4 mô tả hệ thống gồm các thấu kính ((1), (2), (3), (4)) trong ống kính của một máy ảnh. Hãy chỉ rõ đâu là thấu kính hội tụ và đâu là thấu kính phân kì trong hệ thống này.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiThấu kính (1), (4) là thấu kính hội tụ; thấu kính (2), (3) là thấu kính phân kì
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 41)
Hãy chỉ ra đâu là trục chính, quang tâm, tiêu điểm chính của các thấu kính trong Hình 8.3.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Trục chính của thấu kính hội tụ và thấu kính phân kì nằm ở giữa vuông góc với tiết diện thẳng của thấu kính.
- Quang tâm là giao điểm của thấu kính và trục chính, mọi điểm đi qua quang tâm đều truyền thẳng.
- Tiêu điểm chính của thấu kính phân kì cho tia ló kéo dài cắt nhau tại tiêu điểm trên trục chính.
- Tiêu điểm chính của thấu kính hội tụ là điểm đối xứng với điểm mà tia ló sau thấu kính cắt nhau trên trục chính.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Hoạt động: Thí nghiệm (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 42)
Thí nghiệm quan sát đường truyền ánh sáng qua thấu kínhChuẩn bị:- Nguồn sáng;- Thấu kính hội tụ, thấu kính phân kì.Tiến hành:- Bố trí thí nghiệm như Hình 8.6 với thấu kính hội tụ.- Lần lượt chiếu tia sáng song song với trục chính tới thấu kính; tia sáng qua quang tâm O của thấu kính- Quan sát tia ló trong mỗi trường hợp (Hình 8.6a, b, c) và rút ra nhận xét.- Lặp lại thí nghiệm trên với thấu kính phân kì.
Đọc tiếp
Thí nghiệm quan sát đường truyền ánh sáng qua thấu kính
Chuẩn bị:
- Nguồn sáng;
- Thấu kính hội tụ, thấu kính phân kì.
Tiến hành:
- Bố trí thí nghiệm như Hình 8.6 với thấu kính hội tụ.
- Lần lượt chiếu tia sáng song song với trục chính tới thấu kính; tia sáng qua quang tâm O của thấu kính
- Quan sát tia ló trong mỗi trường hợp (Hình 8.6a, b, c) và rút ra nhận xét.
- Lặp lại thí nghiệm trên với thấu kính phân kì.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiHọc sinh đọc và làm theo hướng dẫn.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Hoạt động (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 43)
Hãy phân tích tương tự và giải thích sự truyền ánh sáng qua thấu kính phân kì (Hình 8.8).
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTia sáng đi qua quang tâm sẽ tiếp tục truyền thẳng, tia sáng song song với trục chính sẽ hội tụ tại tiêu điểm ảnh
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 43)
So sánh độ lệch của tia sáng ở gần rìa thấu kính với tia sáng ở gần trục chính của thấu kính sau khi đi qua thấu kính.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTia sáng ở gần rìa thấu kính lệch hơn tia sáng ở gần trục chính của thấu kính sau khi đi qua thấu kính
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Hoạt động 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 44)
Hãy dựng ảnh S’ của điểm sáng S ở Hình 8.10 vào vở.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải
Hoạt động 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 44)
Hãy chứng tỏ rằng điểm sáng đặt trên trục chính cũng cho ảnh nằm trên trục chính.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiNếu S nằm trên trục chính thì ké đường đi qua quang tâm O là trục chính mà S’, O, S thẳng hàng nên S’ cũng nằm trên trục chính
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Hoạt động 3 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 44)
Ảnh S’ trong từng trường hợp ở Hình 8.10 là thật hay ảo?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiẢnh S’ trong Hình a là ảnh thật, Hình b và c là ảnh ảo
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)