Bài 3: Trật tự thế giới sau Chiến tranh lạnh

Hướng dẫn giải

Xu hướng phát triển mới của thế giới sau Chiến tranh Lạnh:
- Xu hướng toàn cầu hóa
- Xu hướng đa cực
- Xu hướng hòa bình và ổn định
- Xu hướng phát triển bền vững

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Quá trình bình thường hóa quan hệ ngoại giao Việt Nam - Mỹ:
1. Giai đoạn 1975-1994:

- Sau sự kiện 30/4/1975, hai nước vẫn duy trì quan hệ thù địch. Mỹ áp dụng cấm vận kinh tế đối với Việt Nam.
- Việt Nam nỗ lực giải quyết vấn đề tù binh và người Mỹ mất tích trong chiến tranh (MIA).
- Hai bên tiến hành các cuộc đàm phán về vấn đề MIA và các vấn đề khác.
2. Giai đoạn 1994-1995:

- Tháng 2/1994, Tổng thống Mỹ Bill Clinton dỡ bỏ lệnh cấm vận thương mại đối với Việt Nam.
- Hai nước mở văn phòng liên lạc tại thủ đô của nhau (Hà Nội và Washington D.C.)
- Tháng 7/1995, Tổng thống Bill Clinton tuyên bố bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Việt Nam.
- Thủ tướng Võ Văn Kiệt ra tuyên bố đáp lại, chính thức bình thường hóa quan hệ ngoại giao hai nước.
3. Giai đoạn sau 1995:

- Quan hệ Việt Nam - Mỹ phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực: chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh...
- Hai nước hợp tác giải quyết các vấn đề còn lại của chiến tranh như rà phá bom mìn, dioxin...
- Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) năm 2007 với sự hỗ trợ của Mỹ.
- Hai nước ký kết Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) năm 2016.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

(*) Trật tự đơn cực:

- Là trật tự thế giới mà chỉ có một quốc gia duy nhất nắm giữ quyền lực chi phối, có khả năng áp đặt ảnh hưởng của mình lên các quốc gia khác.
- Hoa Kỳ là quốc gia duy nhất được xem là siêu cường trong trật tự đơn cực sau Chiến tranh Lạnh.
- Đặc điểm:
+ Quyền lực thuộc về một quốc gia duy nhất.
+ Ảnh hưởng chi phối về kinh tế, quân sự, chính trị và văn hóa.
+ Khả năng áp đặt ý chí và lợi ích của quốc gia bá quyền lên các quốc gia khác.
(*) Trật tự đa cực:

- Là trật tự thế giới mà quyền lực được phân chia giữa nhiều quốc gia, không có quốc gia nào có thể áp đặt ảnh hưởng của mình lên các quốc gia khác.
- Có nhiều quốc gia có ảnh hưởng lớn trong trật tự đa cực, ví dụ như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Nga, Liên minh Châu Âu.
- Đặc điểm:
+ Phân chia quyền lực giữa nhiều quốc gia.
+ Tăng cường hợp tác và đa phương hóa trong các vấn đề quốc tế.
+ Giảm thiểu nguy cơ xung đột do sự cạnh tranh giữa các quốc gia.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Biểu hiện của xu thế đa cực:

- Sự trỗi dậy của các cường quốc mới:
+ EU, Nhật Bản, Trung Quốc, Nga,...
+ Sức mạnh kinh tế, quân sự và chính trị ngày càng lớn.
- Tăng cường hợp tác và liên kết quốc tế:
+ Các quốc gia hợp tác trong nhiều lĩnh vực: kinh tế, an ninh, văn hóa,...
+ Vai trò của các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc được nâng cao.
- Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình:
+ Ưu tiên đàm phán, đối thoại.
+ Hạn chế sử dụng vũ lực.
Nguyên nhân hình thành:

- Sự sụp đổ của Trật tự thế giới hai cực:
+ Chấm dứt sự đối đầu giữa Mỹ và Liên Xô.
+ Mở ra cơ hội cho các quốc gia phát triển độc lập, tự chủ.
- Toàn cầu hóa:
+ Mở rộng giao thương, đầu tư, hợp tác kinh tế.
+ Tăng cường liên kết giữa các quốc gia.
- Phát triển khoa học kỹ thuật:
+ Cách mạng công nghệ, thông tin.
+ Nâng cao năng lực cạnh tranh của các quốc gia.
Tác động:

- Cơ hội:

+ Thúc đẩy hòa bình và ổn định trên thế giới.
+ Tạo điều kiện cho hợp tác và phát triển chung.
+ Góp phần giải quyết các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, khủng bố,...
- Thách thức:

+ Cạnh tranh gay gắt giữa các cường quốc.
+ Nguy cơ xung đột khu vực.
+ Khó khăn trong việc thống nhất các giải pháp cho các vấn đề toàn cầu.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

- Xu thế toàn cầu hóa:
+ Mở rộng thị trường, thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư.
+ Trao đổi văn hóa, khoa học công nghệ, nâng cao trình độ phát triển.
+ Tăng cường hiểu biết, tin cậy, góp phần giải quyết các vấn đề chung của toàn cầu.
- Xu thế đa cực hóa:

+ Giảm thiểu nguy cơ xung đột do sự cạnh tranh giữa các quốc gia.
+ Tăng cường hợp tác, giải quyết các vấn đề chung của toàn cầu.
+ Góp phần xây dựng trật tự thế giới đa cực, công bằng và hợp lý.
- Xu thế hòa bình, ổn định và hợp tác:
+ Tạo môi trường quốc tế thuận lợi cho phát triển.
+ Giảm thiểu nguy cơ chiến tranh, xung đột.
+ Thúc đẩy hợp tác quốc tế, giải quyết các vấn đề chung của toàn cầu.
- Xu thế phát triển khoa học công nghệ:
+ Nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy phát triển kinh tế.
+ Cải thiện đời sống con người, nâng cao chất lượng cuộc sống.
+ Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học công nghệ.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)