Bài 3. Phong trào văn hóa Phục hưng và cải cách tôn giáo

Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 18)

Hướng dẫn giải

Cuộc cách mạng đó là phong trào Văn hóa Phục hưng.

- Ý nghĩa Phong trào văn hóa Phục hưng.

+ Thông qua các tác phẩm của mình, các nhà Phục hưng đã có đóng góp lớn trong việc giải phóng con người khỏi sự ràng buộc của lễ giáo phong kiến và Giáo hội.

=> Phong trào Phục hưng là cuộc đấu tranh công khai đầu tiên của giai cấp tư sản chống giai cấp phong kiến đã lỗi thời.

+ Mở đường cho sự phát triển cao của văn hóa châu Âu trong những thế kỉ sau đó; làm phong phú thêm kho tàng văn hóa nhân loại.

- Phong trào văn hóa Phục hưng: đóng vai trò tích cực trong việc phát động quần chúng chống lại chế độ phong kiến.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1 (SGK - Trang 19)

Hướng dẫn giải

Những biến đổi quan trọng nhất về kinh tế - xã hội ở Tây Âu từ thế kỉ XIII đến thế kỉ XVI:

- Từ cuối thế kỉ XIII, tình hình kinh tế - xã hội Tây Âu có nhiều biến đổi.

- Các hình thức sản xuất tư bản chủ nghĩa ra đời và ngày càng mở rộng như: Công trường thủ công, công ty thương mại, đồn điền.

- Giai cấp tư sản đã ra đời mặc dù có thế lực kinh tế song không có địa vị xã hội và chính trị tương xứng.

- Họ phản đối các giáo lý lỗi thời, chủ trương xây dựng một nền văn hóa mới đề cao giá trị con người và quyền tự do cá nhân, thúc đẩy khoa học – kỹ thuật phát triển.

- Tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển của chủ nghĩa tư bản.

(Trả lời bởi Dat Do)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2 (SGK - Trang 20)

Hướng dẫn giải

Một số thành tựu tiêu biểu của phong trào Văn hóa Phục hưng

- Văn học: Thơ, tiểu thuyết, kịch. Tác phẩm nổi tiếng như Đan-tê với “Thần Khúc”, Pê-tra-ca với tập thơ “Tình Yêu”.


- Lĩnh vực hội họa, điêu khắc, kiến trúc với đặc điểm nổi bật là thể hiện sinh động nội tâm nhân vật.

- Hội họa có thể kể đến như Lê-ô-na đơ Vi-na, Ra-pha-eo

- Điêu khắc, kiến trúc: phản ánh sự phục hồi cổ điển. Tiêu biểu là: Lâu đài Chambord ở Pháp, lâu đài Azay le Rideau, bảo tàng Louvre, nóc vòm nhà thờ thánh Peter, nhà thờ thánh Phêrô ở Vatican,…

- Thiên văn học: Cô-péc-ních với thuyết Mặt trời là trung tâm, G.Bru-nô, G.Ga-li-ê.

- Văn học, nghệ thuật: khắc họa bức tranh hiện thực về xã hội Tây Âu, đồng thời thể hiện thái độ châm biếm toàn bộ xã hội phong kiến và thể hiện khát vọng mãnh liệt về sự công bằng, bác ái.

- Về khoa học – kỹ thuật: 

+ Xây dựng thành công lò gang nấu quặng, không chỉ nấu được gang mà luyện được thép

+ Cải tiến bánh xe nước cùng nhiều phát minh mới thúc đẩy ngành công nghiệp

+ Ngành giải phẫu có nhiều bước tiến mới đã đánh một đòn mạnh mẽ vào chủ nghĩa duy tâm


- Thời Phục hưng đã xuất hiện các nhà khoa học dũng cảm chống lại những quan điểm sai lầm, bảo thủ của giáo hội Thiên chúa.

(Trả lời bởi Dat Do)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2 (SGK - Trang 20)

Hướng dẫn giải

Những nghiên cứu của họ đã chứng minh rằng: Trái Đất hình tròn, Trái Đất quay quanh trục của nó và quay xung quanh mặt trời.
=> Đối lập hoàn toàn với quan điểm Trái Đất là trung tâm của giáo hội Thiên chúa.

=> Tạo cơ sở cho sự phát triển mạnh mẽ của ngành thiên văn học và những nghiên cứu ở các giai đoạn lịch sử tiếp theo.

Mặc dù "thuyết nhật tâm" của Cô-péc-ních bị cấm lưu truyền, Ga-li-lê bị bỏ tù vì công bố học thuyết nhưng ông vẫn khẳng định “Dù sao Trái Đất vẫn quay

(Trả lời bởi Dat Do)
Thảo luận (2)

Câu hỏi mục 2 (SGK - Trang 21)

Hướng dẫn giải

Câu 1. Tư liệu 1, 2 phản ánh quan điểm của các nhà Văn hóa Phục hưng về vấn đề:

1. "Dòng dõi thì chẳng qua là lưu truyền, còn việc làm tốt đẹp thì do tự mình mà có. Đạo đức tự nó có giá trị gấp bao nhiêu lần dòng dõi".

=> Lên án gay gắt Giáo hội Thiên Chúa giáo và đả phá trật tự phong kiến.

2. Trong đời sống của mỗi người, cái nghĩa vụ vĩ đại là đối với Tổ quốc (Ma-ki-a-vê-li)

=> Văn hóa Phục hưng đề cao giá trị con người và tự do cá nhân, đề cao tinh thần dân tộc, đồng thời có nhiều đóng góp quan trọng đối với kho tàng văn hóa nhân loại.

Câu 2. Ý nghĩa và tác động của phong trào Văn hoá Phục hưng đến xã hội Tây Âu:

Ý nghĩa của phong trào văn hóa Phục Hưng đễn xã hội Tây Âu:Là cuộc đấu tranh công khai đầu tiên trên lĩnh vực văn hoá, tư tưởng của giai cấp tư sản chống lại chế độ phong kiến lỗi thời => Làm cơ sở cho các cuộc đấu tranh về chính trị.Là bước tiến lớn trong lịch sử văn minh Tây Âu, tạo ra những tiền đề văn hoá, tư tưởng và tôn giáo quan trọng, giúp giai cấp tư sản định hình nền văn hoá và tôn giáo mới của riêng mình.Tác động của phong trào văn hóa Phục Hưng đễn xã hội Tây Âu:Phát động quần chúng đấu tranh chống lại xã hội phong kiến.Mở đường cho sự phát triển cao hơn của văn hóa châu Âu và văn hóa nhân loại. (Trả lời bởi Dat Do)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2 (SGK - Trang 21)

Hướng dẫn giải

- Ý nghĩa phong trào Văn hóa Phục hưng:

+ Lên án nghiêm khắc giáo hội Thiên Chúa và tấn công vào trật tự phong kiến, góp phần quan trọng vào giải phóng tư tưởng, tình cảm của con người khỏi sự nô dịch của thần học.

+ Là bước tiến lớn trong lịch sử văn minh Tây Âu, tạo ra những tiền đề văn hoá, tư tưởng và tôn giáo quan trọng nhằm giúp giai cấp tư sản định hình nền văn hoá và tôn giáo mới của riêng mình.

=> Cùng với Văn hoá Phục hưng, Cải cách tôn giáo là những đòn tấn công (đầu tiên của giai cấp tư sản vào trật tự phong kiến, làm cơ sở cho các cuộc đấu tranh về chính trị.

- Tác động phong trào Văn hóa Phục hưng đến xã hội Tây Âu:

+ Phát động quần chúng đấu tranh chống lại xã hội phong kiến

+ Là "cuộc cách mạng tiến bộ vĩ đại" mở đường cho sự phát triển cao hơn của văn hóa châu Âu và văn hóa nhân loại.

(Trả lời bởi Dat Do)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 3 (SGK - Trang 21)

Hướng dẫn giải

– Phong trào Cải cách tôn giáo xuất hiện vì: + Giai cấp phong kiến châu Âu đã lấy kinh thánh của đạo Kitô làm cơ sở tư tưởng chính thống của mình và dựa vào Giáo hội để thống trị nhân dân về mặt tinh thần. + Đầu thế kỉ XVI, Giáo hội Thiên Chúa giáo có xu hướng cản trở sự phát triển của giai cấp tư sản.

(Trả lời bởi Dat Do)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 3 (SGK - Trang 21)

Hướng dẫn giải

Kịch liệt phê phán những hành vi tham lam và đồi bại của Giáo hoàng, phủ nhận sự thống trị của Giáo hội. - Chỉ trích mạnh mẽ những giáo lí giả dối của Giáo hội. - Đòi bãi bỏ những hủ tục, lễ nghi phiền toái, đòi quay về với giáo lí Ki-tô nguyên thủy.

(Trả lời bởi Dat Do)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 3 (SGK - Trang 22)

Hướng dẫn giải

Tác động của phong trào Cải cách tôn giáo đối với xã hội Tây Âu:

- Thiên chúa giáo phân hóa thành hai giáo phái: Cựu giáo (Thiên Chúa giáo) và Tân giáo cải cách.

- Làm bùng lên một cuộc đấu tranh rộng lớn ở Đức thường gọi là cuộc Chiến tranh nông dân Đức.

- Là một trong những cuộc đấu tranh công khai đầu tiên trên lĩnh vực văn hóa – tư tưởng của giai cấp tư sản chống lại chế độ phong kiến đã suy tàn, mở đường cho nền văn hóa châu Âu phát triển cao hơn

(Trả lời bởi Dat Do)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK - Trang 22)

Hướng dẫn giải

Các nhà Văn hóa phục hưng

Lĩnh vực

Tác phẩm/ Công trình tiêu biểu

M. Xéc-van-tét

Nhà văn

Đôn Ki-hô-tê

W. Sếch-xpia

Nhà viết kịch

Rô-mê-ô và Giu-li-ét

Lê-ô-na đơ Vanh-xi

Họa sĩ

Bữa tiệc cuối cùng, Nàng La Giô-công-đơ

N. Cô-péc-ních

Thiên văn học

Học thuyết Trái Đất quay quanh trục

G. Ga-li-ê

Thiên văn học

Học thuyết Trái Đất quay

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)