Bài 12: Hoạt động đối ngoại của Việt Nam từ đầu thế kỉ XX năm 1975

Mở đầu (SGK Cánh Diều - Trang 73)

Hướng dẫn giải

Hoạt động đối ngoại của Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến 1975:
(*) Giai đoạn 1900-1945:

- Chủ yếu là hoạt động yêu nước của các nhà cách mạng:
+ Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Lương Văn Can...
+ Nguyễn Tất Thành (Hồ Chí Minh) tìm đường cứu nước.
- Mục tiêu:
+ Chống Pháp, giành độc lập dân tộc.
+ Kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế.
(*) Giai đoạn 1945-1954:

- Hoạt động ngoại giao của Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa:
+ Tham gia Hội nghị Pốt-xđam (1945).
+ Gửi công hàm cho Liên Hợp Quốc (1946).
+ Tham gia Hội nghị Giơ-ne-vơ (1954).
- Mục tiêu:
+ Khẳng định độc lập, chủ quyền của Việt Nam.
+ Tìm kiếm sự ủng hộ quốc tế cho cuộc kháng chiến chống Pháp.
+ Vạch trần âm mưu của thực dân Pháp.
(*) Giai đoạn 1954-1975:

- Hoạt động ngoại giao của hai miền Nam - Bắc:
Miền Bắc:
+ Mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước xã hội chủ nghĩa và phong trào giải phóng dân tộc.
+ Vạch trần âm mưu vi phạm Hiệp định Giơ-ne-vơ của Mỹ.
+ Kêu gọi sự ủng hộ quốc tế cho cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Miền Nam:
+ Mở rộng Mặt trận Dân tộc Giải phóng Miền Nam.
+ Thành lập Mặt trận Giải phóng Miền Nam Việt Nam.
+ Kêu gọi sự ủng hộ quốc tế cho cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Mục tiêu:
+ Thống nhất đất nước.
+ Giải phóng miền Nam, thống nhất hai miền Nam - Bắc.
+ Đánh bại âm mưu xâm lược Việt Nam của Mỹ.
=> Hiệp định Pa-ri được ký kết vào ngày 27 tháng 1 năm 1973 là một thắng lợi to lớn của Việt Nam trên mặt trận ngoại giao. Hiệp định này đã buộc Mỹ phải rút quân khỏi Việt Nam và tôn trọng độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1 (SGK Cánh Diều - Trang 76)

Hướng dẫn giải

Hoạt động đối ngoại chủ yếu của Việt Nam trong đấu tranh giành độc lập dân tộc từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945:
(*) Giai đoạn 1900-1930:

- Chủ yếu là hoạt động yêu nước của các nhà cách mạng:
+ Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, Lương Văn Can...
+ Nguyễn Tất Thành (Hồ Chí Minh) tìm đường cứu nước.
- Mục tiêu:
+ Chống Pháp, giành độc lập dân tộc.
+ Kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế.
- Hình thức hoạt động:
+ Gửi thư, kiến nghị lên chính quyền thực dân Pháp.
+ Thành lập các tổ chức yêu nước.
+ Tham gia các hội nghị quốc tế.
+ Tuyên truyền, vận động quần chúng.
(*)  Giai đoạn 1930-1945:

- Hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam:
+ Thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930).
+ Lãnh đạo phong trào cách mạng trong cả nước.
Mục tiêu:
+ Giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.
+ Đưa Việt Nam đi lên con đường xã hội chủ nghĩa.
- Hình thức hoạt động:
+ Thành lập các tổ chức quần chúng.
+ Phát động các phong trào đấu tranh.
+ Mở rộng quan hệ quốc tế.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2 (SGK Cánh Diều - Trang 77)

Hướng dẫn giải

- Thiết lập quan hệ ngoại giao với các nước xã hội chủ nghĩa: Liên Xô, Trung Quốc, các nước Đông Âu...
- Mở rộng quan hệ với các nước phong trào giải phóng dân tộc.
- Tham gia các tổ chức quốc tế.
- Vạch trần âm mưu xâm lược Việt Nam của Pháp
 -Tham gia các hội nghị quốc tế: Hội nghị Giơ-ne-vơ (1954), Hội nghị Bandoeng (1955)...

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 3 (SGK Cánh Diều - Trang 78)

Hướng dẫn giải

- Mở rộng quan hệ ngoại giao:
+ Thiết lập quan hệ ngoại giao với nhiều quốc gia trên thế giới.
+ Tham gia các tổ chức quốc tế.
- Vạch trần âm mưu xâm lược Việt Nam của Mỹ:
+ Tố cáo Mỹ vi phạm Hiệp định Giơ-ne-vơ.
+ Kêu gọi sự ủng hộ của quốc tế cho cuộc kháng chiến chống Mỹ của Việt Nam.
- Hỗ trợ phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Cánh Diều - Trang 78)

Hướng dẫn giải

Giai đoạn

Hoạt động đối ngoại chủ yếu

Từ đầu thế kỉ XX đến năm 1945

Hoạt động đối ngoại của Phan Bội Châu:

- Giai đoạn 1905- 1909: Sang Nhật Bản, tiếp xúc với một số nhân vật như Lương Khải Siêu, ,..; tổ chức phong trào Đông du; tham gia thành lập Đông Á Đồng minh Hội và Điền – Quế – Việt liên minh.

- Giai đoạn 1909- 1925: Tiếp xúc với nhiều người yêu nước Trung Quốc; thành lập và triển khai các hoạt động của Việt Nam Quang phục Hội, tham gia sáng lập Hội Chấn Hoa Hưng Á; cử người liên lạc với một số tổ chức, đại diện nước ngoài. 

Hoạt động đối ngoại của Phan Châu Trinh:

- Năm 1906: Sang Nhật Bản rồi về nước, gửi thư đề nghị Toàn quyền Đông Dương cải cách chế độ cai trị, mở mang kinh tế, giáo dục đối với nhân dân Việt Nam.

- Từ năm 1911- 1925: Hoạt động tại Pháp; gửi kiến nghị lên Chính phủ Pháp; lên án chính sách cai trị của chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương; viết báo, diễn thuyết để thức tỉnh dư luận Pháp về tình hình Việt Nam, ...

Hoạt động đối ngoại của Nguyễn Ái Quốc:

- Từ năm 1918- 1920: Gia nhập Đảng Xã hội Pháp, bỏ phiếu tán thành gia nhập Quốc tế III, tham gia sáng lập Đảng Cộng sản Pháp nhằm tìm kiếm sự ủng hộ đối với cách mạng Việt Nam.

- Từ năm 1921- 1930: Tham dự nhiều hoạt động của Quốc tế Cộng sản ở Liên Xô, Trung Quốc; tham gia sáng lập hai tổ chức có tính chất quốc tế là Hội Liên hiệp thuộc địa và Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông.

Hoạt động đối ngoại của Đảng Cộng Sản Đông Dương: 

- Trong giai đoạn 1930 – 1940, Đảng Cộng sản Đông Dương duy trì liên lạc với Quốc tế Cộng sản, các đảng cộng sản và phong trào vô sản ở các nước. 

- Tháng 4-1931, Đảng Cộng sản Đông Dương từ vị trí là phân bộ của Đảng Cộng sản Pháp ở thuộc địa trở thành một chi bộ độc lập của Quốc tế Cộng sản. 

- Trong giai đoạn 1941 – 1945, hoạt động đối ngoại của Đảng Cộng sản Đông Dương thể hiện chủ trương ủng hộ Liên Xô cùng lực lượng Đồng minh trong cuộc chiến chống phát xít. 

- Từ năm 1942 đến năm 1945, Hồ Chí Minh đã hai lần sang Trung Quốc để vận động ngoại giao với lực lượng Đồng minh.

Trong kháng chiến chống Pháp (1945 – 1954)

- Từ năm 1945: Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư, công hàm cho Đại hội đồng Liên hợp quốc và chính phủ một số nước, đề nghị công nhận và đặt quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

- Trước ngày 6 -3-1946: Thực hiện chính sách ngoại giao mềm mỏng với quân đội Trung Hoa Dân quốc, cương quyết chống thực dân Pháp xâm lược.

- Từ ngày 6-3-1946 Kí với Pháp Hiệp định Sơ bộ (6-3-1946)  và kí với Pháp bản Tạm ước Việt – Pháp (14-9-1946).

- Năm 1951: Tăng cường mối quan hệ đoàn kết giữa ba nước Đông Dương. 

- Năm 1947- 1949: Thiết lập cơ quan đại diện ngoại giao, phòng Thông tin tại Thái Lan, Miến Điện, Ấn Độ; cử đại diện tham gia một số hội nghị quốc tế và khu vực tại châu Á và châu Âu.

- Năm 1950: Thiết lập quan hệ ngoại giao với các nước xã hội chủ nghĩa: Trung Quốc, Liên Xô, Triều Tiên và một số nước Đông Âu, ...

- Năm 1954: Cử phái đoàn ngoại giao tham dự Hội nghị và kí kết Hiệp định Giơ-ne-vơ về Đông Dương. 

Trong kháng chiến chống Mỹ (1954 – 1975)

- Đấu tranh yêu cầu thực hiện Hiệp định Giơ-ne-vơ.

- Củng cố, phát triển quan hệ với các nước xã hội chủ nghĩa.

- Tăng cường mối quan hệ đoàn kết giữa ba nước Đông Dương.

- Đàm phán, kí kết Hiệp định Pa-ri.

- Mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước, đặc biệt là sau khi Hiệp định Pa-ri được kí kết (1973); đẩy mạnh đối ngoại nhân dân.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng 2 (SGK Cánh Diều - Trang 78)

Hướng dẫn giải

Sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế đối với Việt Nam trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954) và chống Mỹ (1954 - 1975):
(*) Kháng chiến chống Pháp (1945 - 1954):

- Hỗ trợ về vật chất:
+ Liên Xô, Trung Quốc: Cung cấp vũ khí, trang thiết bị quân sự, vật chất y tế, lương thực.
+ Các nước Đông Âu: Hỗ trợ về kỹ thuật, chuyên gia.
+ Phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới: Gửi quà tặng, ủng hộ tinh thần.
- Hỗ trợ về tinh thần:
+ Phong trào "Hữu nghị với Việt Nam" lan rộng khắp thế giới, thu hút sự ủng hộ của nhân dân tiến bộ trên toàn cầu.
+ Chiến dịch "Giải phóng Điện Biên Phủ" được dư luận quốc tế quan tâm, ủng hộ.
+ Hội nghị Giơ-ne-vơ (1954) thành công, buộc Pháp phải công nhận độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam.
(*) Kháng chiến chống Mỹ (1954 - 1975):

- Hỗ trợ về vật chất:
+ Liên Xô, Trung Quốc: Cung cấp vũ khí, trang thiết bị quân sự, vật chất y tế, lương thực.
+ Cuba: Gửi quân y sang Việt Nam chi viện.
+ Các nước xã hội chủ nghĩa: Hỗ trợ về kỹ thuật, chuyên gia.
+ Phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới: Gửi quà tặng, ủng hộ tinh thần.
- Hỗ trợ về tinh thần:
+ Phong trào "Phản đối chiến tranh xâm lược Việt Nam" lan rộng khắp thế giới, thu hút sự ủng hộ của nhân dân tiến bộ trên toàn cầu.
+ Hội nghị Paris (1973) thành công, buộc Mỹ phải rút quân khỏi Việt Nam.
+ Chiến dịch "Mùa xuân 1975" được dư luận quốc tế quan tâm, ủng hộ.
(*) Một số ví dụ cụ thể về sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế:

- Chiến dịch "Giải phóng Điện Biên Phủ" (1954):
+ Liên Xô: Cung cấp pháo cao xạ, máy bay tiêm kích, xe tăng.
+ Trung Quốc: Cung cấp vũ khí, đạn dược, lương thực.
+ Nhân dân Pháp: Tổ chức các cuộc biểu tình phản đối chiến tranh, ủng hộ Việt Nam.
- Chiến dịch "Mùa xuân 1975":
+ Liên Xô: Cung cấp tên lửa, máy bay, tàu chiến.
+ Trung Quốc: Cung cấp vũ khí, đạn dược, lương thực.
+ Cuba: Gửi quân y sang Việt Nam chi viện.
+ Nhân dân Mỹ: Tổ chức các cuộc biểu tình phản đối chiến tranh, ủng hộ Việt Nam.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Vận dụng 3 (SGK Cánh Diều - Trang 78)

Hướng dẫn giải

- Giữ vững độc lập, tự chủ, kiên định mục tiêu:

+ Bất kể trong hoàn cảnh nào, Việt Nam luôn giữ vững độc lập, tự chủ trong hoạt động đối ngoại.
+ Kiên định mục tiêu bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam.
- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa đối ngoại và đối nội:

+ Đối ngoại phục vụ mục tiêu đối nội, góp phần củng cố và phát triển đất nước.
+ Đối nội tạo nền tảng vững chắc cho hoạt động đối ngoại.
- Mở rộng quan hệ đối ngoại đa dạng, đa phương hóa:

+ Kết bạn với tất cả các quốc gia trên thế giới trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và lợi ích của nhau.
+ Tăng cường hợp tác quốc tế trên các lĩnh vực.
- Vận dụng sáng tạo các nguyên tắc đối ngoại:

+ Kết hợp linh hoạt giữa các nguyên tắc đối ngoại để phù hợp với từng tình hình cụ thể.
+ Lấy lợi ích quốc gia làm trọng tâm.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)