Tiếng Việt:

CÂU ĐẶC BIỆT

I. Thế nào là câu đặc biệt?

1. Xét Ví dụ:

 - Ôi, Em Thủy! Tiếng kêu sửng sốt của cô giáo làm tôi giật mình. Em tôi bước vào lớp.

->  Đó là câu không thể có CN và VN

=> Là loại câu không có cấu tạo theo mô hình chủ ngữ – vị ngữ

2. Kết luận: (Ghi nhớ SGK trang 28)

 Là loại câu không cấu tạo theo mô hình C-V.

II. Tác dụng của câu đặc biệt.

1. Xét ví dụ:

2. Kết luận

    Câu đặc biệt dùng để:

- Nêu lên thời gian, nơi chốn diễn ra sự việc được nói đến trong đoạn.

- Liệt kê thông báo về sự tồn tại của sự vật hiện tượng.

- Bộc lộ cảm xúc.

- Gọi đáp.

III. Luyện tập:

Bài tập 1:

a. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. Nghĩa là phải ra sức ….kháng chiến.

à Câu rút gọn

à Không có câu đặc biệt

b. Ba giây…Bốn giây…Năm giây…Lâu quá!

à Câu đặc biệt

à Không có câu rút gọn

c. Một hồi còi. à câu đặc biệt

à Không có câu rút gọn

d. Lá ơi! à câu đặc biệt

- Hãy kể chuyện đời bạn cho tôi nghe đi! à câu rút  gọn

- Bình thường lắm, chẳng có gì đáng kể đâu. à câu rút  gọn

Bài tập 2

a. Câu rút gọn: làm cho câu gọn hơn, tránh lặp từ ngữ trong câu trước.

b. Câu đặc biệt:

     + Ba giây…Bốn giây…Năm giây…

Tác dụng:  Xác định thời gian

     + Lâu quá!

Tác dụng:  Bộc lộ cảm xúc

c. Câu đặc biệt:

Một hồi còi.

Tác dụng:  Thông báo sự tồn tại của sự vật, hiện tượng

d. Câu đặc biệt:

Lá ơi!

 Tác dụng: Gọi đáp

    Câu rút gọn:

     + Làm cho câu gọn hơn (Câu mệnh lệnh thường rút gọn CN)

     + Làm cho câu gọn hơn, tránh lặp từ ngữ xuất hiện tronng câu trước

 Bài tập 3: 

- VD:  Đêm hàng xóm em thật hoàn toàn yên tĩnh. Mọi gia đình thường tập trung tại căn nhà của mình, dưới ánh đèn rực sáng và trong bầu không khí thân mật, ấm cúng. Ngoài đường rất ít người đi lại. Thỉnh thoảng mới thấy 1 chiếc xe hai bánh rồ máy chạy. Gâu ! Gâu ! đầu làng vang lên vài tiếng chó sủa. Mới chín giờ tối mà tưởng đã khuya rồi. Gió. Những bụi cây trong vườn như đang rì rầm điều gì bí mật.

- VD: Quê em ở vùng lòng Hồ. Để đến được trong học, chúng em phải đi thuyền. Vào những ngày mưa rét, chúng em không thể đến trong được vì sóng to, đi trên sông rất nguy hiểm. Những hôm như vậy, đứng trên bờ, chúng em thầm gọi: Gió ơi! Đừng thổi nữa. Mưa ơi ! Hãy tạnh đi.