a) Hãy nêu tên gọi, số hiệu nguyên tử, số khối và số neutron của các hạt nhân sau:
\(_1^1H,^4_2He,^{24}_{12}Mg,^{40}_{20}Ca\).
b) Hãy viết kí hiệu hạt nhân X, biết trong hạt nhân X có 14 neutron và 13 proton. Dựa vào Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, hãy gọi tên nguyên tố X.
Tìm hiểu về lịch sử khám phá hạt proton và neutron trong hạt nhân.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiHạt proton: Lịch sử Ernest Rutherford được xem là người đầu tiên khám phá ra proton. Năm 1918, Rutherford nhận thấy rằng khi các hạt alpha bắn vào hơi nitơ, máy đo sự nhấp nháy chỉ ra dấu hiệu của hạt nhân hydro. Rutherford tin rằng hạt nhân hydro này chỉ có thể đến từ nitơ, và vì vậy nitơ phải chứa hạt nhân hydro.
Hạt neutron: Trong khi tiến hành một thí nghiệm vào năm 1932, James đã tiến hành một thử nghiệm tán xạ các hạt alpha bằng cách bắn phá các hạt này bằng tia berili. Sau đó ông phát hiện ra bên trong hạt nhân nguyên tử có các hạt trung tính, mà sau này ông đặt tên là hạt neutron.
(Trả lời bởi datcoder)
Nêu những tính chất cơ bản của các hạt proton và neutron.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiHai đồng vị \(\dfrac{3}{2}\)He; \(\dfrac{4}{2}He\)
(Trả lời bởi TĐ. Rinnnn (10A3))
So sánh bán kính hạt nhân của hai đồng vị của nguyên tố carbon: \(^{12}_6C,^{14}_6C\).
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiBán kính hạt nhân: \(r \simeq 1,2{A^{\frac{1}{3}}}fm\).
Vì A12C < A14C → r12C < r14C
(Trả lời bởi datcoder)
Dựa vào Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học, hãy xác định số hiệu nguyên tử các hạt nhân của nguyên tử đối với nguyên tố carbon (C), sắt (Fe) và vàng (Au).
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiKhối lượng nguyên tử trung bình:
\(m = \dfrac{34,96855.75,77%+36,96590.24,23%}{100 %}\)= 35,452 u
(Trả lời bởi TĐ. Rinnnn (10A3))
Tìm hiểu và trình bày sơ lược về mô hình nguyên tử hiện đại.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiĐiện tích của hạt nhân
\(q = Z .e = 30.1,6.10^{-19} = 4,8.10^{-18}C\)
(Trả lời bởi TĐ. Rinnnn (10A3))
Để đảm bảo độ chính xác của phép đo, nguồn phát hạt alpha trong thí nghiệm phải được đặt trong buồng chứa được hút chân không. Hãy cho biết, nếu buồng chứa không được hút chân không (còn chứa không khí) thì kết quả thí nghiệm sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTrong thí nghiệm tán xạ hạt α của Rutherford, các hạt α (hạt Helium với điện tích dương) được bắn vào mẫu vật chứa nguyên tử, trong trường hợp này là một lá vàng mỏng. Khi các hạt α đi qua mẫu vật, một phần chúng bị phản xạ lại, trong khi một phần khác bị giảm tốc và thay đổi hướng do tương tác với các thành phần của nguyên tử, tuy nhiên phần lớn các hạt vẫn đi thẳng và không bị đổi hướng, do đó ông đã kết luận rằng hầu hết khối lượng và tất cả điện tích dương của nguyên tử tập trung ở một vùng nhỏ tại trung tâm của nguyên tử, gọi là hạt nhân.
Do đó, bằng chứng từ thí nghiệm tán xạ hạt α của Rutherford đã cho thấy rằng hạt nhân có kích thước rất nhỏ nhưng tập trung toàn bộ điện tích dương và phần lớn khối lượng của nguyên tử.
(Trả lời bởi TĐ. Rinnnn (10A3))
Hơn 2 000 năm trước, Democritus (Đêmôcrít), một triết gia người Hy Lạp, đã đưa ra ý tưởng vật chất được cấu tạo từ các hạt không thể chia nhỏ, được gọi là nguyên tử. Vào đầu thế kỉ XX, những quan sát thực nghiệm đã chứng tỏ nguyên tử có cấu tạo từ hạt nhân và các electron. Vậy, kết quả thí nghiệm nào đã giúp các nhà khoa học khẳng định được sự tồn tại của hạt nhân? Từ đó, nguyên tử được mô hình hóa như thế nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiĐể kiểm chứng mô hình nguyên tử của Thomson, Ernest Rutherford (E-nớt Rơ-dơ-pho) đã đề xuất thí nghiệm bắn các hạt α vào một lá vàng mỏng. Trong thí nghiệm này, Rutherford sử dụng các lá vàng có độ dày chỉ khoảng \(10^{-6}\) m. Các hạt α có khối lượng bằng 7300 lần khối lượng hạt electron và mang điện tích +2e. Do đó, nếu theo mô hình nguyên tử của Thomson thì tất cả các hạt α sẽ xuyên qua lớp mỏng mang điện tích dương của nguyên tử.
Tuy nhiên, kết quả thí nghiệm thực tế cho thấy, sau khi được bắn vào lá vàng mỏng, hầu hết các hạt α đi thẳng nhưng có một số hạt bị lệch so với hướng truyền ban đầu (bị tán xạ) với các góc lệch khác nhau. Trong đó, có những hạt α bị lệch ở góc lớn hơn 90°. Thí nghiệm này được gọi là thí nghiệm tán xạ hạt α.
(Trả lời bởi TĐ. Rinnnn (10A3))
Từ kết quả thí nghiệm tán xạ của Rutherford, thảo luận để trả lời câu hỏi:
a) Nguyên tử có cấu trúc đặc hoàn toàn như mô hình của Thompson không? Giải thích.
b) Nguyên nhân nào có thể làm số ít hạt alpha bị lệch khỏi phương truyền thẳng (bị tán xạ)?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiHạt nhân \(\dfrac{67}{30}Zn \) có 67 nucleon, 30 proton và 67 - 30 = 37 neutron
(Trả lời bởi TĐ. Rinnnn (10A3))
Hãy biểu diễn kí hiệu hạt nhân của năm nguyên tố trong Bảng 14.1.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải\({}_1^1H,{}_2^4He,{}_3^7Li,{}_6^{12}C,{}_7^{14}N\)
(Trả lời bởi datcoder)