Thực thi công lí (Sếch-xpia)

Hướng dẫn giải

*Tác giả:

a. Tiểu sử, cuộc đời:

+ Tên khai sinh: William Shakespeare

+ Năm sinh: 1564 - 1616

+ Là nhà văn vĩ đại nhất của Anh và nhà viết kịch đi trước thời đại 

+ Ông được vinh danh là nhà thơ tiêu biểu của nước Anh và là “ Thi sĩ của dòng sông Avon”

b. Sự nghiệp văn chương: 

- Vô cùng đồ sộ, phong phú: Viết hơn 40 vở kịch, đều dưới dạng thơ 

- Các tác phẩm tiêu biểu:

+ Bi kịch: Romeo và Juliet, Hoàng tử Hamlet, Vua Macbeth…..

+ Hài kịch: Hài kịch của những hiểu lầm, Hai chàng ở thành Veron; Đêm thứ mười hai, , ….

+ Thơ: Shakespaere’s Sonnets,…

- Vở hài kịchNgười lái buôn thành Vơ-ni-dơ:

+ Thể loại: Hài kịch

+ Hoàn cảnh sáng tác: thế kỉ XVI ( 1596-1571)

+ Phương thức biểu đạt: Tự sự 

+ Nội dung: Viết về một thương gia thành Venice tên là Antonio, người đã không có khả năng trả một khoản nợ lớn vay từ một người Do Thái chuyên cho vay lấy lãi tên là Shylock.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)

Hướng dẫn giải

Đoạn trích sử dụng những kiểu lời thoại: đối thoại

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)

Hướng dẫn giải

- Hành động trong hài kịch là toàn bộ hoạt động của nhân vật ( lời thoại, cử chỉ, điệu bộ, hành vi,…) thể hiện và thúc đẩy xung đột, bộc lộ tính cách đáng cười của nhân vật hài kịch

- Hành động kịch của Poóc- xi-a ở đây là lời đối thoại với Sai lốc để giải thích về lý do việc Sai -lốc phải khoan hồng

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)

Hướng dẫn giải

Qua đoạn trích, mỗi khi cất lời ca tụng vị quan tòa, người đọc có thể hình dung nhân vật Sai lốc với tâm trạng ung dung, giọng điệu thì nịnh bợ, cử chỉ thành khẩn, kính trọng khi đưa văn khế với người vị quan tòa.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)

Hướng dẫn giải

- Lời thoại của Gra-ti-a-nô:

+ “ Ôi, quan tòa công minh quá, hả, Sai-lốc? Quan tòa giỏi quá?”

+ “ Ôi, quan tòa giỏi quá, nhỉ, Sai- lốc? Ôi, quan tòa giỏi quá”

- Lời thoại của Sai- lốc:

+ “ Ôi, vị quan tòa cao quý! Ôi, chàng trẻ tuổi ưu việt”

+ “ Thật là chí lí! Ôi! Vị quan tòa ngay thẳng và sáng suốt! Ngài thật là già dặn hơn bên ngoài nhiều lắm”

+ “ Quan tòa thật là công minh quá!”

+ “ Quan thật là giỏi quá! Án quyết như thế, mới là án quyết! Nào, anh, chuẩn bị đi”

→  Nhận xét: 

- Điểm giống: cả hai lời thoại của Gra-ti-a-nô và Sai-lốc đều là những lời khen, lời ca ngợi với vị quan tòa khi xử kiện

- Điểm khác:

+  Đối với lời thoại của Sai-lốc thì đó là lời khen, nịnh bợ của Sai- lốc với quan tòa khi nghe quan tòa thực thi công lý trên phiên xét xử. 

+ Đối với lời thoại của Gra-ti-a-nô là lời khen với quan tòa nhưng mục đích là nói với Sai- lốc. Từ đó thể hiện thái độ châm biếm, mỉa mai của Gra-ti-a-nô với Sai-lốc.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)

Hướng dẫn giải

Đến cuối phiên xét xử, Poóc-xi-a đã đưa ra lời tuyên án cho Sai-lốc với hình phạt thích đáng: “một nửa tài sản của y sẽ bị tịch thu để trả lại cho người bị mưu hại, còn nửa kia sẽ bị sung vào quỹ riêng của nhà nước”

→ Từ đó, có thể hình dung tâm trạng của Sai-lốc: ngỡ ngàng, ngạc nhiên, không thể tin được bản thân mình đi kiện nhưng cuối cùng lại kết tội và bị tịch thu hết tài sản.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)

Hướng dẫn giải

- Hành động kịch của Poóc-xi-a:

+ Hỏi Sai-lốc về tên cũng như nhận định về vụ kiện của Sai-lốc

+ Hỏi An-tô-ni-ô về việc thừa nhận văn khế

+ Yêu cầu và đưa ra những lí lẽ buộc Sai-lốc phải khoan hồng

+ Hỏi Ba-sa-ni-ô việc hoàn lại tiền cho Sai-lốc

+ Yêu cầu Sai-lốc đưa tờ văn khế 

+ Lại một lần nữa yêu cầu Sai-lốc khoan hồng

+ Yêu cầu An-tô ni-ô phanh ngực ra

+ Đưa ra các lý lẽ để nói rằng tờ văn khế cho phép Sai-lốc lấy thịt nhưng không được mất đi giọt máu nào

+ Đưa ra lời luận tội tuyên án với Sai-lốc

- Hành động kịch của Sai-lốc:

+ Không chấp nhận với lời yêu cầu khoan hồng và muốn được giải thích 

+ Yêu cầu việc thực thi công lý và các điều khoản văn khế

+ Đưa ra lời ngợi ca với Poóc-xi-a

+ Đưa tờ văn khế cho Poóc-xi-a

+ Yêu cầu Poóc-xi-a tiến hành cuộc xét xử

+ Không chấp nhận với yêu cầu của Poóc-xi-a →  cử chỉ: nói to

+ Chấp nhận lời đề nghị 

+ Yêu cầu cho xin tiền nợ và để cho Sai lốc đi

+ Từ bỏ việc đòi nợ 

→ Tình huống kịch: Sai-lốc kiện An-tô-ni-ô ra tòa đòi thực hiện hình phạt lấy một cân thịt trên cơ thể An-tô-ni-ô. Poóc-xi-a yêu cầu Sai-lốc khoan hồng nhưng Sai-lốc không chấp nhận; yêu cầu thực thi công lý và theo các điều khoản pháp luật. 

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)

Hướng dẫn giải

(1) Từ “Poóc-xi-a: Tên ông có phải là Sai-lốc không?” đến “Tôi khăng khăng một mực yêu cầu theo đúng văn khế”

 →  Cấu trúc đối thoại: Thăm dò- lảng tránh 

(2) Từ “An-tô-ni-ô: Tôi khẩn cầu tòa tuyên án đi cho.” Đến “Nào, anh, chuẩn bị đi” 

→  Cấu trúc đối thoại: Thuyết phục- phản đối; Chấp thuận- tán thưởng

(3) Từ “Poóc-xi-a: Khoan đã, chưa hết.” đến hết:

→  Cấu trúc đối thoại: Tấn công, luận tội- Xuống nước, đầu hàng

*Cách tổ chức cấu trúc đối thoại trong hài kịch thường mang nội dung đối nghịch từ đó thể hiện các tính cách trái ngược nhau của nhân vật trong đoạn trích Thực thi công lý: Sai- lốc một thương gia mưu mẹo, tham lam; Poóc-xi-a : đầy bản lĩnh, tự tin, thông minh… 

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)

Hướng dẫn giải

      Xung đột kịch được hiểu là hình thức phản ánh thực tại khách quan thông qua các mâu thuẫn xã hội, được khái quát hoá từ các cuộc đấu tranh của các nhân vật trong kịch. Qua đó, nhằm bộc lộ ý đồ tư tưởng, dụng ý nghệ thuật của tác giả

      Trong đoạn trích Thực thi công lí, xung đột xảy ra Poóc- xi- a và người lái buôn Sai- lốc về việc giải quyết vụ kiện của Sai-lốc với An-tô-ni-ô để thực hiện hình phạt lấy một cân thịt trên cơ thể của An-tô-ni-ô

      Đỉnh điểm của xung đột là khi Sai- lốc biết rằng mình phải khoan hồng với vụ kiện tại phiên tòa xét xử; yêu cầu đòi hỏi công lý và thi hành các điều khoản của việc văn kiện. Xung đột được giải quyết bằng việc Poóc-xi a đã đưa ra những lí lẽ để chứng minh rằng văn kế đã kí của Sai- lốc và Ba-sa-nhi-ô không cho Sai-lốc có quyền thực hiện hình phạt ấy và thậm chí tất cả tài sản của Sai-lốc sẽ bị tịch thu theo quy định của pháp luật.

      Cảm xúc của người đọc theo mức độ phát triển của xung đột: ngày càng hồi hộp, mong chờ xem cách xử lý Poóc- xi-a đối với những lý lẽ của Sai- lốc về việc yêu cầu thực thi công lý theo văn khế. Tiếp đó, khi Poóc-xi-a đưa ra những chứng minh “ rằng tờ văn khế không cho Sai-lốc lấy được lấy một giọt máu nào, và khi Sai- lốc lấy một cân thịt, lời văn khế đã nói rõ thì tài sản đất cát của Sai lốc sẽ bị tịch thu theo pháp luật Vơ-ni-dơ để sung công khiến cho Sai lốc buộc phải chấp nhận rằng chỉ cần hoàn lại gấp 3 số tiền thì sẽ buông tha cho Ba-sa-ni-ô. Và đến cuối cùng khi Poóc- xi-a luận thêm một tội khác cho Sai- lốc thì người đọc cảm thấy hả hê trước số phận của tên người buôn tham lam, phản diện đồng thời khâm phục trước sự thông minh, gan dạ của nàng Poóc-xi-a.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)

Hướng dẫn giải

Sai-lốc, người Do Thái chuyên cho vay nặng lãi, đã kí với An-tô-ni-ô một hợp đồng vay tiền với điều kiện sau ba tháng, nếu An-tô-ni-ô không hoàn trả số tiền đúng ngày thì Sai-lốc có quyền lấy một cân thịt trên cơ thể An-tô-ni-ô. Sau đó, Sai-lốc kiện An-tô-ni-ô ra tòa. 

Trong phiên tòa, Sai-lốc liên tục yêu cầu thực thi công lý và thực hiện theo điều khoản văn khế; không chấp nhận phải khoan hồng hình phạt với An-tô-ni-ô. Kể cả khi được đền bù gấp ba lần tiền, Sai-lốc vẫn kiên quyết thực hiện hình phạt đòi một cân thịt. Sau khi Poóc-xi-a đưa ra lời tuyên bố về việc Sai-lốc không thể thực hiện điều trên thì Sai-lốc lại xin trả lời tiền nợ và ra về 

→  Là người tham lam, tính toán, hà tiện, độc ác.

→  Là kiểu hình mẫu nhân vật có tính cách cho các thói xấu đáng phê phán nên Sai-lốc được coi là nhân vật hài kịch.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)