Bài 6: Xu hướng biến đổi một số tính chất của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì và trong một nhóm

Mở đầu (SGK Kết nối tri thức và cuộc sống trang 34)

Hướng dẫn giải

- Trong một chu kì, khi đi từ trái sang phải:

   + Bán kính nguyên tử giảm dần, độ âm điện tăng dần.

   + Tính kim loại giảm dần và tính phi kim tăng dần.

   + Số electron hóa trị của nguyên tử các nguyên tố nhóm A tăng lần lượt từ 1 đến 8

- Trong một nhóm A, khi đi từ trên xuống dưới:

   + Bán kính nguyên tử tăng dần, độ âm điện giảm dần

   + Tính kim loại tăng dần và tính phi kim giảm dần.

   + Số lớp electron của nguyên tử các nguyên tố tăng dần

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Kết nối tri thức và cuộc sống trang 35)

Hướng dẫn giải

Số electron lớp ngoài cùng của nguyên tố:

`@ Li: 1`

`@Al: 3`

`@Ar: 8`

`@Ca: 2`

`@Si: 4`

`@Se: 8`

`@P: 5`

`@Br: 7`

(Trả lời bởi 2611)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 2 (SGK Kết nối tri thức và cuộc sống trang 35)

Hướng dẫn giải

 

Ô

Chu kì

Nhóm

Số electron hóa trị

Z = 8

8

2

VIA

6

Z = 11

11

3

IA

1

Z = 17

17

3

VIIA

7

Z = 20

20

4

IIA

2

Chú ý:

Với các nguyên tố nhóm A, số electron hóa trị = số thứ tự của nhóm.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (2)

Câu hỏi 3 (SGK Kết nối tri thức và cuộc sống trang 36)

Hướng dẫn giải

a) Lithium và potassium nằm cùng một nhóm IA trong bảng tuần hoàn.

=> Bán kính nguyên tử của lithium nhỏ hơn bán kính nguyên tử của potassium.

b) Calcium và selenium nằm cùng một chu kì 4 trong bảng tuần hoàn.

=> Bán kính nguyên tử của calcium lớn hơn bán kính nguyên tử của selenium.

(Trả lời bởi Mai Trung Hải Phong)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 4 (SGK Kết nối tri thức và cuộc sống trang 37)

Hướng dẫn giải

- Ca (Z =20), Mg (Z = 12), P (Z = 15) và S (Z = 16) cùng nằm ở chu kì 2

- Trong một chu kì, khi số electron lớp ngoài cùng tăng, điện tích hạt nhân tăng thì lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng tăng nên độ âm điện tăng.

(Trả lời bởi Mai Trung Hải Phong)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 5 (SGK Kết nối tri thức và cuộc sống trang 37)

Hướng dẫn giải

a) Mg (Z = 12 ), Al (Z = 13)  và Si (Z = 14)  cùng nằm ở chu kì 3 => bán kính nguyên tử tăng dần theo thứ tự: Si, Al, Mg.

b) Mg (Z = 12 ), Al (Z = 13)  và Si (Z = 14)  cùng nằm ở chu kì 3 => độ âm điện của các nguyên tố theo thứ tự giảm dần: Si, Al, Mg.

(Trả lời bởi Mai Trung Hải Phong)
Thảo luận (1)

Hoạt động (SGK Kết nối tri thức và cuộc sống trang 38)

Hướng dẫn giải

1. So sánh tính kim loại của sodium và magnesium

1. Phương trình hóa học

2Na + 2H2O -> 2NaOH + H2

2. Ở điều kiện thường:

- Sodium phản ứng mãnh liệt với nước, tạo dung dịch màu hồng và tỏa nhiệt.

- Magnesium không phản ứng với nước.

2. So sánh tính phi kim của chlorine và iodine

- Hiện tượng: Dung dịch không màu chuyển thành màu nâu của Iodine

=> Cl đẩy được I ra khỏi dung dịch KI => Tính phi kim của iodine yếu hơn chlorine

(Trả lời bởi Mai Trung Hải Phong)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 6 (SGK Kết nối tri thức và cuộc sống trang 39)

Hướng dẫn giải

- Trong một nhóm, tính kim loại tăng theo chiều tăng của điện tích hạt nhân.

- Các nguyên tố Ba, Mg, Ca và Sr đều nằm ở nhóm IIA => Các nguyên tố được sắp xếp theo thứ tự giảm dần tính kim loại Ba, Sr, Ca, Mg.

(Trả lời bởi Mai Trung Hải Phong)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 7 (SGK Kết nối tri thức và cuộc sống trang 39)

Hướng dẫn giải

- Nguyên tố O và F nằm cùng một chu kì 2 => tính phi kim theo thứ tự tăng dần O, F

- Nguyên tố O và Se nằm cùng một nhóm => tính phi kim theo thứ tự tăng dần Se, O

- Nguyên tố F và Cl nằm cùng một nhóm => tính phi kim theo thứ tự tăng dần Cl, F

=> Nguyên tố có tính phi kim mạnh nhất trong các nguyên tố O,F, Cl, Se là F

Đáp án:B

(Trả lời bởi Mai Trung Hải Phong)
Thảo luận (2)

Em có thể? (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 39)

Hướng dẫn giải

- Để so sánh được xu hướng biến đổi một số tính chất của các nguyên tố, ta cần nắm được: Theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử:

    + Bán kính nguyên tử: giảm dần trong một chu kì, tăng dần trong một nhóm A.

    + Độ âm điện: tăng dần trong một chu kì, giảm dần trong một nhóm A.

    + Tính kim loại: giảm dần trong một chu kì, tăng dần trong một nhóm A.

    + Tính phi kim: tăng dần trong một chu kì, giảm dần trong một nhóm A.

- Giải thích:

    + Bán kính nguyên tử phụ thuộc vào lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng. Bán kính giảm là do lực hút tăng và ngược lại, bán kính tăng do lực hút giảm.

    + Độ âm điện phụ thuộc vào lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng.

    + Tính kim loại và phi kim phụ thuộc vào bán kính và lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)