Bài 6: Khởi nghĩa nông dân ở Đàng Ngoài thế kỉ XVIII

Mở đầu (SGK Cánh diều - Trang 27)

Hướng dẫn giải

Tham khảo

- Giữa thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến Đàng Ngoài rơi vào khủng hoảng trầm trọng; đời sống nhân dân cơ cực nên họ đã vùng lên đấu tranh chống lại chính quyền.

- Các cuộc khởi nghĩa của nông dân Đàng Ngoài diễn ra sôi nổi, tiêu biểu là: khởi nghĩa của Hoàng Công Chất, khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu và khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phương,… tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, nên các cuộc khởi nghĩa này cuối cùng đều thất bại.

- Ý nghĩa:

+Thể hiện ý chí đấu tranh chống áp bức, chống cường quyền và thể hiện sức mạnh của quần chúng nhân dân;

+ Báo hiệu sự suy yếu không thể cứu vãn của chính quyền Lê - Trịnh.

- Tác động:

+ Buộc chính quyền Đàng Ngoài phải thực hiện một số chính sách như khuyến khích khai hoang, cho nông dân lưu tán trở về quê,…

+ Làm lung lay chính quyền Lê - Trịnh.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục I (SGK Cánh diều - Trang 28)

Hướng dẫn giải

-Từ giữa thế kỷ 18, triều đình nhà Nguyễn gặp khủng hoảng

-Chúa không còn quan tâm nhiều đến đời sống người dân, vua quan ăn chơi xa đọa.

-Ruộng đất của nông dân bị địa chủ chiếm rất nhiều

-Các loại thuế của nhà nước ngày càng nặng nề.

-Vỡ đê,lụt lội xảy ra ở nhiều nơi. Nạn đói cũng xảy ra rất nhiều,

(Trả lời bởi Nguyễn Lê Phước Thịnh)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục II (SGK Cánh diều - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

Các cuộc khởi nghĩa nông dân tiêu biểu ở Đàng Ngoài trong thế kỉ XVIII là: khởi nghĩa của Hoàng Công Chất, Nguyễn Hữu Cầu, Nguyễn Danh Phương...

- Khởi nghĩa của Hoàng Công Chất (1739 - 1769):

+ Năm 1739, cuộc khởi nghĩa do Hoàng Công Chất lãnh đạo nổ ra ở vùng Sơn nam.

+ Năm 1751, Hoàng Công Chất rút quân lên vùng Điện Biên xây dựng căn cứ.

+ Sau khi Hoàng Công Chất mất, con trai ông tiếp tục chỉ huy khởi nghĩa kéo dài đến năm 1769 thì bị dập tắt.

- Khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phương (1740 - 1751):

+ Năm 1740, khởi nghĩa do Nguyễn Danh Phương lãnh đạo nổ ra ở vùng núi Tam Đảo (Vĩnh Phúc), sau đó mở rộng hoạt động sang các trấn Sơn Tây, Tuyên Quang.

+ Năm 1751, Nguyễn Danh Phương bị bắt, khởi nghĩa thất bại.

- Khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu (1741 - 1751):

+ Năm 1741, cuộc khởi nghĩa do Nguyễn Hữu Cầu lãnh đạo nổ ra ở Đồ Sơn (Hải Phòng), sau đó chóng lan rộng ra vùng Kinh Bắc, rồi mở rộng xuống vùng Sơn Nam, Thanh Hóa, Nghệ An.

+ Năm 1751, khởi nghĩa bị dập tắt.

(Trả lời bởi Nguyễn Lê Phước Thịnh)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục III (SGK Cánh diều - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Ý nghĩa: Phản ảnh được ý chí chống sự áp bức, bóc lột của chính quyền Lê Trịnh. Thể hiện được sức mạnh của quần chúng nhân dân

tác động: Làm lung lay chế độ chính quyền Lê-Trịnh. Buộc chính quyền phải thay đổi một số điều luật hà khắc.

(Trả lời bởi Nguyễn Lê Phước Thịnh)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Cánh diều - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Tham khảo

 

Khởi nghĩaThời gian diễn raĐịa bànKết quả
Khởi nghĩa của Hoàng Công Chất1739-1769Vùng Điện Biên, Tây BắcThất bại
Khởi nghĩa của Nguyễn Danh Phương1740-1751Sơn Tây, Việt Trì, Thái Nguyên, Tuyên Quang.Thất bại
Khởi nghĩa của Nguyễn Hữu Cầu1741-1751Đồ Sơn, Kinh Bắc, Thăng Long, Sơn Nam, Thanh Hoá, Nghệ An.Thất bại

 

(Trả lời bởi Nguyễn Lê Phước Thịnh)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Cánh diều - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Cuộc xung đột Nam-Bắc triều, Trịnh Nguyễn trong khoảng nửa cuối thế kỷ XVI đã làm đất nước chúng ta bị chia cắt trong hơn 2 thế kỷ. Bên cạnh đó, nó còn làm cho đời sống nhân dân bị đảo lộn hoàn toàn. Đây là điều đáng lẽ không xảy ra nếu không có sự ham muốn quyền lực, muốn tranh giành quyền lãnh đạo đất nước của nhiều phe phái khác nhau trong chính quyền nhà Hậu Lê. Nó đã để lại những hậu quả nặng nề và những vết nhơ khó rọt rửa trong lịch sử dân tộc.

(Trả lời bởi Nguyễn Lê Phước Thịnh)
Thảo luận (2)