Bài 5: Vấn đề sử dụng hợp lí tài nguyên thiên và bảo vệ môi trường

Hướng dẫn giải

1. Nâng cao nhận thức:

- Tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức của người dân về tầm quan trọng của việc sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.
- Nâng cao trình độ hiểu biết về tác động của con người đến môi trường và các biện pháp bảo vệ môi trường.
2. Hoàn thiện chính sách pháp luật:

- Xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về tài nguyên thiên nhiên và môi trường.
- Tăng cường thực thi pháp luật, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
3. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên:

- Khai thác tài nguyên thiên nhiên theo quy hoạch, kế hoạch, có biện pháp tái tạo.
- Sử dụng tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí.
4. Bảo vệ môi trường:

- Xử lý triệt để các nguồn ô nhiễm môi trường.
- Trồng cây xanh, bảo vệ rừng.
- Phát triển năng lượng tái tạo.
5. Phát triển khoa học công nghệ:

- Áp dụng khoa học công nghệ vào khai thác, sử dụng tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ môi trường.
- Nghiên cứu, phát triển các công nghệ tiên tiến, ít gây ô nhiễm môi trường.

6. Mỗi cá nhân cần chung tay góp sức:

- Sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên.
- Bảo vệ môi trường sống của bản thân, gia đình và cộng đồng.
- Tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Suy giảm tài nguyên đất ở Việt Nam:
(*) Biểu hiện:

- Diện tích đất bị suy giảm:
+ Diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp do chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
+ Diện tích đất bị thoái hóa ngày càng tăng.
- Chất lượng đất suy giảm:
+ Đất bị bạc màu, xói mòn, nhiễm phèn, nhiễm mặn.
+ Chất hữu cơ trong đất giảm.
(*) Nguyên nhân:

- Hoạt động khai thác quá mức:
+ Sử dụng đất không hợp lý, canh tác bừa bãi.
+ Lạm dụng hóa chất trong nông nghiệp.
- Biến đổi khí hậu:  Hạn hán, lũ lụt, sạt lở đất ảnh hưởng đến chất lượng đất.
- Ô nhiễm môi trường: Ô nhiễm môi trường do nước thải, khí thải, hóa chất.
(*) Hậu quả:

- Giảm năng suất cây trồng:
+ Ảnh hưởng đến an ninh lương thực.
+ Gây thiệt hại về kinh tế.
- Môi trường bị ảnh hưởng:
+ Gây ra lũ lụt, hạn hán, sạt lở đất.
+ Ảnh hưởng đến đa dạng sinh học.
Giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên đất:
- Tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức sử dụng đất hợp lý: Nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc bảo vệ tài nguyên đất.
- Khuyến khích sử dụng các biện pháp canh tác bền vững.
- Quy hoạch và sử dụng đất hợp lý:
+ Sử dụng đất theo quy hoạch, kế hoạch.
+ Chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với điều kiện đất đai.
- Bảo vệ đất:
+ Áp dụng các biện pháp chống xói mòn, rửa trôi, nhiễm phèn, nhiễm mặn.
+ Sử dụng phân bón hữu cơ, hạn chế sử dụng hóa chất trong nông nghiệp.
- Phát triển khoa học công nghệ:
+ Áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp.
+ Tăng cường nghiên cứu, ứng dụng các giống cây trồng phù hợp với điều kiện đất đai.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Suy giảm tài nguyên sinh vật ở Việt Nam:
(*) Biểu hiện:

- Rừng:
+ Diện tích rừng ngày càng giảm.
+ Chất lượng rừng suy giảm.
- Đa dạng sinh học:
+ Nhiều loài sinh vật bị tuyệt chủng hoặc nguy cấp tuyệt chủng.
+ Hệ sinh thái bị thu hẹp và suy thoái.
(*) Nguyên nhân:

- Hoạt động khai thác quá mức:
+ Khai thác gỗ, lâm sản trái phép.
+ Săn bắt, buôn bán động vật hoang dã.
- Hoạt động chuyển đổi mục đích sử dụng đất: Chuyển đổi rừng sang trồng cây công nghiệp, xây dựng khu dân cư, khu công nghiệp.
- Ô nhiễm môi trường: Ô nhiễm môi trường do nước thải, khí thải, hóa chất.
- Biến đổi khí hậu.
(*) Hậu quả:

- Lũ lụt, hạn hán:
+ Rừng bị tàn phá gây ra lũ lụt, hạn hán.
+ Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống con người.
- Mất cân bằng sinh thái:
+ Suy giảm đa dạng sinh học ảnh hưởng đến hệ sinh thái.
+ Gây ra các dịch bệnh.
Giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên sinh vật:
- Tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ tài nguyên sinh vật:
+ Nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc bảo vệ tài nguyên sinh vật.
+ Khuyến khích sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.
- Bảo vệ rừng:
+ Trồng rừng, bảo vệ rừng.
+ Phát triển lâm nghiệp bền vững.
- Bảo vệ đa dạng sinh học:
+ Bảo vệ các loài sinh vật quý hiếm, nguy cấp tuyệt chủng.
+ Bảo vệ môi trường sống của các loài sinh vật.
- Sử dụng hợp lí tài nguyên sinh vật:
+ Khai thác tài nguyên sinh vật theo quy hoạch, kế hoạch.
+ Áp dụng các biện pháp khai thác bền vững.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Suy giảm tài nguyên nước ở Việt Nam:
(*) Biểu hiện:

- Tổng lượng nước:
+ Mặc dù Việt Nam có lượng nước tương đối dồi dào, nhưng phân bố không đều theo thời gian và không gian.
+ Lượng nước bình quân đầu người thấp hơn nhiều so với mức trung bình của thế giới.
- Chất lượng nước:
+ Nguồn nước đang bị ô nhiễm bởi nhiều nguyên nhân: nước thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp,...
+ Tỷ lệ nước sạch đạt chuẩn còn thấp.
(*) Nguyên nhân:

- Tác động của biến đổi khí hậu:
+ Biến đổi khí hậu khiến cho lượng mưa phân bố không đều, dẫn đến hạn hán và lũ lụt.
+ Nước biển dâng cao ảnh hưởng đến nguồn nước ngọt.
- Hoạt động khai thác sử dụng nước:
+ Sử dụng nước không hiệu quả, lãng phí nước.
+ Khai thác nước ngầm quá mức.
- Ô nhiễm nguồn nước:
+ Nước thải sinh hoạt, công nghiệp, nông nghiệp chưa được xử lý triệt để.
+ Hoạt động sử dụng hóa chất trong nông nghiệp.
(*) Hậu quả:

- Thiếu nước sinh hoạt:
+ Ảnh hưởng đến đời sống và sức khỏe con người.
+ Gây ra các mâu thuẫn trong việc sử dụng nước.
- Ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp: Gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp, ảnh hưởng đến an ninh lương thực.
- Hệ sinh thái bị ảnh hưởng: Gây hủy hoại môi trường sống của các loài sinh vật, làm giảm đa dạng sinh học.
Giải pháp sử dụng hợp lí tài nguyên nước:
- Tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm:
+ Nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc sử dụng nước tiết kiệm.
+ Khuyến khích sử dụng các thiết bị tiết kiệm nước.
- Xử lý triệt để nước thải:
+ Xây dựng và nâng cấp hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, công nghiệp.
+ Áp dụng các biện pháp xử lý nước thải nông nghiệp.
- Khai thác và sử dụng nước hợp lý:
+ Sử dụng nước theo quy hoạch, kế hoạch.
+ Áp dụng các công nghệ tưới tiết kiệm nước trong nông nghiệp.
- Bảo vệ nguồn nước:
+ Trồng rừng, bảo vệ rừng.
+ Phòng chống ô nhiễm nguồn nước.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

1. Ô nhiễm môi trường nước:

- Hơn 60% nguồn nước mặt bị ô nhiễm, chủ yếu do nước thải sinh hoạt, nước thải công nghiệp và hoạt động nông nghiệp.
- Hơn 70% nguồn nước ngầm bị ô nhiễm, đặc biệt là ở các khu vực đô thị và khu công nghiệp.
2. Ô nhiễm môi trường không khí:

- Nồng độ bụi mịn PM2.5 ở nhiều thành phố lớn vượt nhiều lần cho phép, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người.
- Tỷ lệ khí thải nhà kính cao, góp phần vào biến đổi khí hậu.
3. Ô nhiễm môi trường đất:

- Hơn 20% diện tích đất bị ô nhiễm do rác thải sinh hoạt, rác thải công nghiệp và hóa chất nông nghiệp.
- Rác thải sinh hoạt và công nghiệp tăng nhanh, gây áp lực lớn lên hệ thống xử lý.
Nguyên nhân chính của tình trạng ô nhiễm môi trường:

- Hoạt động khai thác tài nguyên thiên nhiên: Khai thác khoáng sản, rừng,... bừa bãi, sử dụng nhiều hóa chất trong nông nghiệp.
- Hoạt động sản xuất công nghiệp: Nhiều nhà máy sử dụng công nghệ lạc hậu, chưa xử lý triệt để chất thải.
- Hoạt động giao thông vận tải: Lượng xe cộ tăng nhanh, khí thải từ động cơ.
- Hoạt động sinh hoạt: Ý thức bảo vệ môi trường của người dân còn thấp, rác thải sinh hoạt không được xử lý triệt để.
Hậu quả của ô nhiễm môi trường:

- Gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người: Tăng tỷ lệ mắc các bệnh về đường hô hấp, tim mạch, ung thư,...; gây ngộ độc thực phẩm, nước uống.
- Gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái: Gây hủy hoại môi trường sống của các loài sinh vật, làm giảm đa dạng sinh học.
- Gây ảnh hưởng đến nền kinh tế: Gây thiệt hại về tài sản do thiên tai, dịch bệnh, ảnh hưởng đến du lịch, thu hút đầu tư.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Một số giải pháp bảo vệ môi trường ở nước ta:
1. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên:

- Khai thác tài nguyên thiên nhiên theo quy hoạch, có kế hoạch tái tạo.
- Sử dụng tiết kiệm tài nguyên, năng lượng.
- Tái sử dụng, tái chế rác thải.
2. Phòng chống ô nhiễm môi trường:

- Xử lý chất thải trước khi thải ra môi trường.
- Sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, xe điện.
- Trồng cây xanh, phát triển rừng.
3. Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường:

- Tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ môi trường.
- Khuyến khích sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.
- Xử lý vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Vì:
1. Tác động tiêu cực của việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên và ô nhiễm môi trường:

- Tài nguyên thiên nhiên bị khai thác cạn kiệt: Rừng bị tàn phá, khoáng sản khai thác quá mức.
- Môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng: Ô nhiễm môi trường nước, không khí, tiếng ồn,...
- Biến đổi khí hậu: Gây ra nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan như lũ lụt, hạn hán, sạt lở đất,...
2. Ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội:

- Gây thiệt hại về người và tài sản: Lũ lụt, hạn hán, sạt lở đất,... ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống con người.
- Gây ra các bệnh về đường hô hấp, tim mạch,... ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
- Làm giảm chất lượng cuộc sống: Môi trường ô nhiễm ảnh hưởng đến cảnh quan, du lịch,...
3. Nhu cầu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững:

- Nhu cầu nâng cao chất lượng cuộc sống, bảo vệ sức khỏe con người.
- Nhu cầu phát triển du lịch, thu hút đầu tư nước ngoài.
- Nhu cầu bảo vệ môi trường cho thế hệ tương lai.
4. Chính sách và cam kết của Việt Nam:

- Việt Nam đã ban hành nhiều luật, văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.
- Việt Nam cam kết giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu.
5. Vai trò của mỗi cá nhân:

- Sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường.
- Tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường.
- Tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho cộng đồng.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)

Hướng dẫn giải

Chung tay bảo vệ môi trường - trách nhiệm của mỗi cá nhân
Môi trường sống đang ngày càng trở nên ô nhiễm bởi rác thải, khí thải và nhiều tác nhân khác. Việc bảo vệ môi trường là trách nhiệm chung của mỗi cá nhân và toàn xã hội. Hãy cùng chung tay bảo vệ môi trường bằng những hành động thiết thực như hạn chế sử dụng túi nilon, thay thế bằng túi vải, túi giấy thân thiện với môi trường. Tiết kiệm điện nước, tắt bóng điện, vòi nước khi không sử dụng. Phân loại rác thải, giúp thu gom và tái chế rác hiệu quả. Trồng cây xanh, góp phần thanh lọc bầu không khí, giảm thiểu ô nhiễm,.... Hãy cùng nhau hành động để bảo vệ môi trường sống của chúng ta. Mỗi hành động nhỏ của bạn sẽ góp phần tạo nên sự thay đổi lớn cho môi trường.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)