Xác định vị trí các đại dương trên hình 1. Cho biết mỗi đại dương tiếp giáp với các châu lục nào.
Bài 21. Biển và đại dương
Câu hỏi mục 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 163)
Thảo luận (1)
Câu hỏi mục 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 164)
Dựa vào thông tin trong mục 2, em hãy nhận xét sự thay đổi của độ muối và nhiệt độ giữa vùng biển nhiệt đới và vùng biển ôn đới.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiĐộ muối và nhiệt độ của nước biển không giống nhau, tùy thuộc vào lượng nước sông chảy vào nhiều hay ít, lượng mưa và độ bốc hơi lớn hay nhỏ,...
* Độ muối:
- Ở vùng biển nhiệt đới, độ muối trung bình khoảng 35-36%o.
- Ở vùng biển ôn đới, độ muối trung bình khoảng 34-35%o.
* Nhiệt độ:
- Ở vùng biển nhiệt đới nhiệt độ trung bình trên nước biển dao động từ 24-270C.
- Ở vùng biển ôn đới nhiệt độ trung bình trên nước biển dao động từ 16-180C.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi 1 mục 3 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 165)
Đọc thông tin trong mục a, b và quan sát hình 2, em hãy trình bày hiện tượng sóng biển và hiện tượng thủy triều (biểu hiện, nguyên nhân,...).
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải* Hiện tượng sóng biển:
– Nguyên nhân chính gây ra sóng là gió. Gió càng mạnh, sóng biển càng lớn. Hướng sóng biển lan truyền phụ thuộc vào hướng gió.
– Biểu hiện: các phần nước chuyển động theo chiều thẳng đứng, do tác động của gió thổi ngang, nên các đợt sóng hình thành từ ngoài khơi xô vào bờ.
* Hiện tượng thủy triều:
– Biểu hiện: nước biển dâng cao và hạ thấp theo quy luật hằng ngày. Mỗi tháng có hai lần thuỷ triều lên, xuống lớn nhất (triều cường) là các ngày trăng tròn hoặc không trăng; đồng thời có hai lần thuỷ triểu lên, xuống nhỏ nhất (triểu kém) là các ngày trăng khuyết.
– Nguyên nhân: do lực hút của Mặt Trăng và Mặt Trời cùng với lực li tâm của Trái Đất.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi 2 mục 3 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 165)
Em hãy cho biết thế nào là dòng biển.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiDòng biển: là hiện tượng chuyển động của lớp nước biển trên mặt tạo thành các dòng chảy trong các biển và đại dương.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi 3 mục 3 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 165)
Dựa vào hình 3, em hãy kể tên hai dòng biển nóng và hai dòng biển lạnh ở Thái Bình Dương và Đại Tây Dương.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiỞ Thái Bình Dương:
+ Các dòng biển nóng là: dòng biển Bắc Xích Đạo, dòng biển Nam Xích Đạo, dòng biển Cư-rô-si-ô, dòng biển Đông Ô-xtrây-li-a, dòng biển Bắc Thái Bình Dương.
+ Các dòng lạnh là: dòng biển Ca-li-phoóc-ni-a, dòng biển Pê-ru, dòng biển Bê-rinh.
Ở Đại Tây Dương:
+ Các dòng biển nóng là: dòng biển Gơn-xtơ-rim, dòng biển Bắc Đại Tây Dương, dòng biển Bắc Xích Đạo, dòng biển Guy-a-na, dòng biển Nam Xích Đạo, dòng biển Bra-xin.
+ Các dòng biển lạnh là: dòng biển Ca-na-ri, dòng biển Ben-ghê-la, dòng biển Phôn-len.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Luyện tập và vận dụng 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 166)
Em hãy phân biệt 3 dạng vận động của nước biển và đại dương: sóng, thủy triều và dòng biển.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải
Luyện tập và vận dụng 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 166)
Sưu tầm thông tin về việc con người khai thác năng lượng từ sóng và thủy triều.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia. Khai thác năng lượng từ sóng biển:
- Sóng biển là nguồn năng lượng sạch để sản xuất điện, giúp tiết kiệm năng lượng.
- Phát triển du lịch, nhiều bãi biển đẹp, trò chơi thú vị.
- Điều hòa khí hậu.
- Đưa chất dinh dưỡng từ sâu dưới đáy đại dương lên mặt nước.
- Giữ vững cân bằng sinh học trong cả đại dương và lục địa.
- Tham gia một phần vào tuần hoàn nước và trao đổi nước giữa các đại dương.
- Một phần nào đó đóng góp vào lịch sử loài người qua các cuộc di dân bằng đường biển (VD như dẫn người ĐNA đến các quần đảo trên Thái Bình Dương).
b. Khai thác năng lượng từ thủy triều:
- Thủy triều đóng góp phần lớn làm nên chiến thắng trên sông Bạch Đằng vào năm 938 của Ngô Quyền trước quân Nam Hán và năm 1288 của nhà Trần trước quân Nguyên-Mông.
- Hiện nay, thủy triều còn phục vụ cho công nghiệp (như sản xuất điện), ngư nghiệp, như trong đánh bắt hải sản, và khoa học, như nghiên cứu thủy văn.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Luyện tập và vận dụng 3 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 166)
Hãy sưu tầm tư liệu về ảnh hưởng của dòng biển nóng và dòng biển lạnh nơi chúng chảy qua.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiHọc sinh tìm kiếm thông tin trên sách, báo, internet…
Ảnh hưởng của dòng biển nóng và dòng biển lạnh đối với các vùng ven bờ nơi chúng chảy qua
- Ảnh hưởng tới khí hậu:
+ Dòng biển nóng làm tăng nhiệt độ không khí ở các vùng đất ven bờ, và tạo điều kiện nước biển bốc hơi tạo mây mưa nếu được gió đưa vào bờ.
+ Dòng lạnh làm giảm nhiệt độ ven bờ, hơi nước trong các khối khí qua dòng lạnh bị chặn lại hình thành sương mù ngoài biển, nên khối khí qua dòng lạnh vào bờ thường có tính chất khô hạn hình thành hoang mạc ở các vùng ven bờ.
- Ảnh hưởng tới sự di cư và phân tán của rất nhiều loại sinh vật, tạo ra các ngư trường lớn.
- Các quá trình địa chất, địa mạo: di chuyển trầm tích biển, tham gia vào quá trình mài mòn và xâm thực bờ biển, tham gia vào quá trình hình thành địa hình đáy biển,…
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
