Ngay từ khi hoá học hữu cơ mới ra đời, các nhà hoá học đã nỗ lực nghiên cứu vấn đề thứ tự và cách thức liên kết của các nguyên tử trong phân tử, người ta gọi đó là cấu tạo hoá học. Cấu tạo hoá học của hợp chất hữu cơ được biểu diễn như thế nào?
Bài 11: Cấu tạo hóa học hợp chất hữu cơ
Mở đầu (SGK Chân trời sáng tạo trang 61)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 1 (SGK Chân trời sáng tạo trang 61)
So sánh cấu tạo hoá học của ethanol và dimethyl ether. Nhận xét về một số tính chất cơ bản của hai hợp chất này dựa vào dữ liệu đã cung cấp trong Ví dụ 1.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiEthanol và dimethyl ether giống nhau về thành phần phân tử nhưng khác nhau về cấu tạo hóa học. Tính chất cơ bản của 2 chất này khác nhau.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Cấu hỏi 2 (SGK Chân trời sáng tạo trang 61)
Hãy cho biết dạng mạch carbon tương ứng với các chất có trong Hình 11.1.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTừ trái sang phải: Thẳng, nhánh, vòng, vòng có nhánh
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi 3 (SGK Chân trời sáng tạo trang 62)
Quan sát Bảng 11.1, so sánh thành phần phân tử, cấu tạo hoá học và tính chất của các chất sau:
a) CH4 và CCl4.
b) CH3Cl và CHCl3.
c) CH3OH, CH3-CH2-OH và CH3-O-CH3.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảia) CH4 và CCl4 khác nhau về thành phần phân tử,cấu tạo hóa học và tính chất
b) CH3Cl và CHCl3 khác nhau về thành phần phân tử, cấu tạo hóa học và tính chất
c) CH3OH, CH3CH2OH khác nhau về thành phần phân tử, tương tự nhau cấu tạo hóa học và tính chất.
CH3OCH3 khác về thành phần phân tử, cấu tạo hóa học và tính chất so với CH3OH, CH3CH2OH
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi 4 (SGK Chân trời sáng tạo trang 62)
Cho biết ý nghĩa của công thức phân tử và công thức cấu tạo.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiCTPT cho biết thành phần các nguyên tố, số lượng nguyên tử mỗi nguyên tố.
CTCT cho biết vị trí liên kết trong thành phần cấu tạo của hợp chất đó.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Câu hỏi 5 (SGK Chân trời sáng tạo trang 63)
Công thức cấu tạo đầy đủ và công thức cấu tạo thu gọn khác nhau điểm gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiCông thức cấu tạo thu gọn không biểu diễn liên kết đơn giữa nguyên tử Hydrogen và các nguyên tử khác. VD: CH2=CH2
Công thức cấu tạo đầy đủ, biểu diễn liên kết đơn giữa nguyên tử Hydrogen và các nguyên tử khác.
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Luyện tập 1 (SGK Chân trời sáng tạo trang 63)
Viết công thức khung phân tử của những hợp chất hữu cơ sau.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải\(CH_3-CH_2-CH_3\\ HC\equiv C-CH_3\)
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Luyện tập 2 (SGK Chân trời sáng tạo trang 63)
Viết công thức cấu tạo đầy đủ của những hợp chất hữu cơ sau:
CH2Br-CH2Br, CH2=CH2, (CH3)2CHOH, HCH=O
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải
Câu hỏi 6 (SGK Chân trời sáng tạo trang 64)
Nhận xét đặc điểm cấu tạo (thành phần nguyên tố, số lượng nguyên tử của các nguyên tố, liên kết đơn, liên kết bội, nhóm chức) của các hợp chất hữu cơ trong hai nhóm chất ở Ví dụ 3: nhóm 1 (A, B, C) và nhóm 2 (X, Y, Z).
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiẢnh ví dụ 3:
Nhóm 1: thành phần nguyên tố của chất A ít hơn chất B một nhóm CH2, chất B ít hơn sơn chất C một nhóm CH2
3 chất đều chỉ chứa liên kết đơn
Nhóm 2: chất X ít hơn chất Y một nhóm CH2, chất Y ít hơn chất Z một nhóm CH2
cả ba chất đều chỉ chứa liên kết đơn và có nhóm chức -OH
(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo trang 64)
Hãy cho biết các chất CH2=CH2, CH2=CH-CH, CH2=CH-CH2-CH3 có thuộc cùng dãy đồng đẳng không? Giải thích.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiCác chất trên là đồng đẳng vì có cùng CT chung: \(C_nH_{2n}\left(n\ge2\right)\)
(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)