Căn cứ vào ba văn bản đã đọc, lập bảng tổng hợp hoặc vẽ sơ đồ theo gợi ý sau:
Nội dung | Người cầm quyền khôi phục uy quyền | Dưới bóng hoàng lan | Một chuyện đùa nho nhỏ |
Ngôi của người kể chuyện |
|
|
|
Nhân vật chính |
|
|
|
Điểm nhìn |
|
|
|
Chủ đề |
|
|
|
Từ các văn bản đã học trong bài, lập bảng tổng hợp về đặc điểm của các ngôi kể theo gợi ý sau:
Nội dung | Người kể chuyện thứ nhất | Người kể chuyện thứ ba |
Dấu hiệu để nhận biết |
|
|
Chức năng của lời kể |
|
|
Khả năng bao quát điểm nhìn |
|
|
Quan hệ với các nhân vật trong truyện |
|
|
Khả năng tác động đến người đọc |
|
|
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Nội dung
Người kể chuyện ngôi thứ nhất
Người kể chuyện ngôi thứ ba
Dấu hiệu nhận biết
Người kể xưng “tôi”
Người kể giấu mình, gọi tên các nhân vật
Chức năng của lời kể
Bày tỏ cảm xúc, suy nghĩ chủ quan của người kể
Đánh giá khách quan sự việc
Khả năng bao quát của điểm nhìn
Khả năng bao quát xoay quanh nhân vật “tôi”
Khả năng bao quát rộng, toàn bộ câu chuyện
Quan hệ với các nhân vật trong truyện
Là người trực tiếp chứng kiến, có mối quan hệ mật thiết, có tác động đến các nhân vật trong truyện
Không thân thiết, gần gũi, là người ngoài cuộc
Khả năng tác động đến người đọc
Tạo độ tin cậy cho người đọc, khả năng tác động cao
Mang lại tính khách quan cho người đọc
Nêu những dấu hiệu có thể giúp ta nhận biết lời nhân vật trong tác phẩm truyện. Lời nhân vật trong truyện thường tổn tại ở những dạng nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Dấu hiệu nhận biết lời nhân vật: Những gạch đầu dòng đầu tiên ở mỗi câu nói; hoặc đặt trong dấu ngoặc kép trích dẫn y nguyên.
- Lời nhân vật tồn tại dưới hai dạng:
+ Trực tiếp: Nhân vật tự bộc lộ.
+ Gián tiếp: Lời nhân vật được thể hiện qua một yếu tố khác.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Cho đề bài: Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện Dưới bóng hoàng lan.
a. Tìm ý và lập dàn ý cho đề bài trên.
b. Viết đoạn văn mở bài và một đoạn văn thuộc phần thân bài.
Thảo luận (2)Hướng dẫn giảia. Tìm ý và lập dàn ý- Hoàn cảnh nhân vật
- Tính cách nhân vật
+ Với quê hương
+ Với bà
+ Với Nga
- Vai trò của nhân vật trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm
- Đánh giá, nhận xét về nhân vật
b. Viết đoạn
Nhắc đến Thạch Lam, bạn đọc thường nhớ đến những “truyện không có truyện” nhưng lại để lại những dư âm sâu sắc về vẻ đẹp cuộc sống, tâm hồn con người. “Dưới bóng hoàng lan” là một truyện ngắn như vậy. Trong đó, nhân vật Thanh đã để lại trong lòng bạn đọc những cảm nhận sâu sắc.
Câu chuyện kể về Thanh – một chàng trai mồ côi cha mẹ, sống cùng bà. Chàng lên tỉnh đi làm rồi hằng năm có dịp nghỉ phép sẽ về thăm quê. Lần trở về lần này đã cách kỉ nghỉ trước 2 năm, vì vậy Thanh mang trong mình nỗi nhớ nhà, nhớ quê da diết.
Quê hương đối với mỗi con người là mái ấm không bao giờ có thể quên. Và Thanh cũng vậy! Dù xa nhà 2 năm nhưng khi trở về, chàng cảm thấy bình yên và quen thuộc đến lạ. Căn nhà với thửa vườn như một nơi mát mẻ và hiền lành luôn sẵn sàng dang tay đón chờ Thanh. Có thể nói, dù lên tỉnh làm việc nhưng cuộc sống chốn phồn hoa đô thị không khiến chàng trai ấy thay tính đổi nết. Vẫn là một con người hiền lành, trân quý những điều giản dị và yêu thương mái ấm gia đình mình dù còn nghèo khó. Đó chính là phẩm chất cao đẹp của Thanh. Quê hương không chỉ là nơi con người “đi để trở về” mà còn là như một làn suối thanh mát làm thanh sạch tâm hồn.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Trên cơ sở dàn ý bài viết đã lập ở câu 4, hãy chuẩn bị dàn ý bài nói và tập luyện cách trình bày.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Hoàn cảnh nhân vật
- Tính cách nhân vật
+ Với quê hương
+ Với bà
+ Với Nga
- Vai trò của nhân vật trong việc thể hiện chủ đề tác phẩm
- Đánh giá, nhận xét về nhân vật
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Tìm đọc thêm một số tác phẩm truyện được kể bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ nhất, khái quát ngắn gọn chủ đề của tác phẩm đã đọc.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Truyện ngắn “Chiếc lược ngà” (Nguyễn Quang Sáng)
- Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” (Lê Minh Khuê)
- Truyện ngắn “Con khướu sổ lồng” (Nguyễn Quang Sáng)
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)