Bạn đã được làm quen với một số bài thơ Đường luật trong sách giáo khoa Ngữ văn cấp Trung học cơ sở. Hãy chia sẻ ấn tượng của bạn về đặc điểm hình thức cũng như nội dung của những bài thơ thuộc thể loại này.
Bạn đã được làm quen với một số bài thơ Đường luật trong sách giáo khoa Ngữ văn cấp Trung học cơ sở. Hãy chia sẻ ấn tượng của bạn về đặc điểm hình thức cũng như nội dung của những bài thơ thuộc thể loại này.
Bạn đã bao giờ xa gia đình và thấy nhớ nhà? Nếu có thể, hãy chia sẻ trái nghiệm ấy của bạn.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiĐi du lịch xa nhà với bạn bè và điện thoại bị hỏng giữa đường
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Khung cảnh mùa thu được tái hiện trong bài thơ (màu sắc, không khí, trạng thái vận động của sự vật).
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Màu sắc: màu đỏ úa của rừng phong, trắng của sương
- Không khí: tiêu điều, hiu hắt, âm u
- Trạng thái vận động: sóng tung vọt trùm bầu trời, gió mây sà xuống mặt đất
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Hãy nhận diện phép đối trong cả nguyên tác và bản dịch nghĩa trong các cặp câu thơ 3-4 và 5-6.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu thơ
Phiên âm
Dịch nghĩa
3 - 4
Ba lãng kiêm thiên dũng >< Phong vân tiếp địa âm
Sóng tung vọt trùm bầu trời >< gió mây sà xuống khiến mặt đất âm u
5 - 6
Tùng cúc lưỡng khai >< cô chu nhất hệ
Tha nhật lệ >< cố viên tâm
(B T T >< T B B)
Khóm cúc nở hoa đã hai lần >< con thuyền lẽ loi thắt chặt (cái tĩnh >< cái động)
Tuôn rơi nước mắt ngày trước – tấm lòng nhớ về vườn cũ (cái cụ thể >< cái trừu tượng)
Âm thanh của tiếng dao thước may áo, tiếng chày đập vải gợi ra không khí gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Âm thanh của tiếng dao thước may áo, tiếng chày đập vải gợi ra không khí sinh hoạt hằng ngày của người dân.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Mô tả một số đặc điểm cơ bản của thơ Đường luật (bố cục, cách gieo vần, luật bằng – trắc, phép đối) được thể hiện trong bài thơ Thu hứng.
Thảo luận (2)Hướng dẫn giải- Bố cục:
+ Đề (câu 1,2): Cảnh thu trên cao
+ Thực (câu 3,4): Cảnh thu dưới thấp
+ Luận (câu 5,6): Nỗi nhớ quê hương da diết
+ Kết (câu 7,8): Nỗi nhớ nhà, nhớ người thân
- Cách gieo vần:
+ Bài thơ chỉ gieo một vần (là vần bằng) ở các câu 1-2-4-6-8. Cuối các câu 1-2-4-6-8 bài Thu hứng lần lượt là các vần bằng: lâm-sâm-âm-tâm-châm
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Đối chiếu hai bản dịch thơ với nguyên văn (thông qua bản dịch nghĩa), từ đó, chỉ ra những chỗ hai bản dịch thơ có thể chưa diễn đạt hết sắc thái và ý nghĩa của nguyên văn.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Bản dịch
Nguyên văn
Hình ảnh nhẹ nhàng hơn
“điêu thương”: một tính từ đã được động từ hóa nhằm gợi sự tàn phá khắc nghiệt của sương móc đối với rừng phong
“khí thu lòa” trong bản dịch chưa thể hiện hết ý này
“tiêu sâm” sự tiêu điều, tê tái, thảm đạm của khí thu, cảnh thu
“thẳm” làm cho âm hưởng thơ bị trầm xuống so với nguyên tác.
bản dịch bỏ mất chữ “lưỡng khai”
“lưỡng khai” chỉ số lần
bản dịch bổ mất chữ “cô”
“cô” chỉ sự lẻ loi, đơn độc
Những hình ảnh và từ ngữ nào được dùng để gợi không khí cảnh thu trong bốn câu đầu của bài thơ? Khung cảnh mùa thu này có thể gợi cho bạn những ấn tượng gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Không khí cảnh thu trong 4 câu đầu:
+ Ngọc lộ: hạt sương móc trắng xóa, dầy đặc làm tiêu điều, hoang vu cả một rừng phong.
+ Phong thụ lâm
+ “Vu sơn Vu giáp”: tên những địa danh nổi tiếng ở vùng Quỳ Châu, Trung Quốc, + “Khí tiêu sâm”: hơi thu hiu hắt, ảm đạm
+ Hình ảnh đối lập, phóng đại: sóng – vọt lên tận trời (thấp – cao), mây – sa sầm xuống mặt đất (cao – thấp)
=> Bức tranh thu rộng lớn nhưng xơ xác, tiêu điều
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Qua các từ ngữ và hình ảnh ở hai câu thơ 5-6, người đọc có thể nhận biết được điều gì về nhân vật trữ tình.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Các từ ngữ, hình ảnh gợi cảm xúc của nhân vật trữ tình: “tha nhật lệ”, “cô chu”, “cố viên tâm”
=> Nhân vật trữ tình trong trạng thái lẻ loi, cô độc, nhớ nhung quê nhà da diết.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Việc mô tả khung cảnh sinh hoạt của con người ở hai câu thơ kết có ý nghĩa như thế nào trong việc thể hiện cảm xúc của nhân vật trữ tình?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Việc mô tả khung cảnh sinh hoạt của con người ở hai câu thơ kết đã khiến tác giả như nhớ lại cuộc sống lao động đầm ấm, yên vui với những âm thanh giản dị của sự sống. Tuy nhiên, nó lại khiến con người bừng tỉnh trước thực tại và càng gia tăng nỗi nhớ quê, nhớ nhà, nhớ người thân da diết.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)