Nói cuộc chiến tranh Nam-Bắc và cuộc chiến tranh Trịnh-Nguyễn là cuộc chiến tranh phi nghĩa vì:
+ Cướp đi đồng ruộng, đất đai của nhân dân.
+ Người dân khốn khổ vì chồng, cha, cụ,... đi lính, đi phu, gia đình li tán.
+ Cuộc sống không được bình yên, nhân dân đói khổ phiêu bạt
+ CHiến tranh cướp đi những mạng người mà không thương tiếc.
+ Mùa màng bị tàn phá nặng nề, thiên tai lớn, dịch bệnh phát sinh, lan truyền.
=> Chiến tranh quá phi nghĩa, ảnh hưởng, thiệt hại nhiều đến đời sống nhân dân, chính quyền chỉ lo chiếm ngai vàng mà để nhân dân, chính quyền chỉ lo chiếm ngai vàng mà để nhân dân khốn khổ tột cùng.