Năm 938, Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, mở ra một kỉ nguyên mới cho dân tộc: đất nước độc lập, chấm dứt hơn 1000 năm phong kiến Bắc thuộc, nhà nước phong kiến Việt Nam hình thành và phát triển. Từ đây bắt đầu một giai đoạn hào hùng với những chiến công vô cùng hiển hách của các triều đại Đinh, Tiền Lê, Lí, Trần.
Văn học viết Việt Nam hình thành, TK X có sự xuất hiện của văn học viết chữ Hán và đến TK XIII đấnh dấu sự ra đời của văn học viết bằng chữ Nôm. Bên cạnh đó văn học dân gian vẫn tồn tại và phát triển song song với văn học viết. Cảm hứng chủ đạo là cảm hứng yêu nước với âm hưởng hào hùng, đặc biệt là giai đoạn nhà Trần với hào khí Đông A sục sôi.
Các tác phẩm tiêu biểu: Thiên đô chiếu (Lí Công Uẩn), Quốc tộ (Đỗ Pháp Thuận), Nam quốc sơn hà (Lí Thường Kiệt), Hịch tướng sĩ (Trần Quốc Tuấn) Tụng giá hoàn kinh sư (Trần Quang Khải), Thuật hoài (Phạm Ngũ Lão), Bạnh Đằng giang kí (Trương Hán Siêu)
Thời kì này có sự xuất hiện của nhiều thể loại văn học như văn nghị luận (chiếu, hịch), văn xuôi lịch sử (Đại Việt sử kí của Lê Văn Hưu) và thơ. Do tư duy nguyên hợp nên văn học giai đoạn này có hiện tượng văn-sử-triết bất phân. Văn học viết bằng chữ Hán là chủ đạo, văn học viết bằng chữ Nôm chưa có thành tựu gì nổi bật
STT | Thời gian | Tên bộ luật | Nội dung |
1 | Thời Lý | Bộ luật Hình thư |
- Đây được xem là bộ luật quốc gia thành văn đầu tiên trong lịch sử lập pháp nước nhà. - Hình thư gồm 3 quyển, trong đó bao gồm các quy định: + Tổ chức của triều đình, quân đội và hệ thống quan lại. + Biện pháp trừng trị đối với những hành vi nguy hiểm cho xã hội. + Sở hữu và mua bán đất đai, tài sản, quy định về thuế… |
2 | Thời Trần | Quốc triều hình luật | - Kế thừa nội dung của Hình thư từ thời Lý và bổ sung và điều chỉnh nhất định về hình phạt, thủ tục tố tụng và chế độ tư hữu đất đai, tài sản. |
3 | Thời Lê Sơ | Bộ luật Hồng Đức |
- Bao gồm 722 điều, chia thành 12 chương, 6 quyển. - Trong đó, có các nội dung về hành chính, hình sự, dân sự, hôn nhân gia đình và tố tụng. - Đây được đánh giá là thành tựu có giá trị đặc biệt quan trọng trong lịch sử pháp luật Việt Nam |
4 | Thời Nguyễn | Bộ luật Gia Long |
- Bao gồm 398 Điều, chia thành 22 quyển và 6 lĩnh vực. - Trong đó, có các nội dung quy định về: + Tổ chức nhà nước và hệ thống quan lại. + Tội danh và hình phạt. + Quản lý dân cư và đất đai. + Ngoại giao và nghi lễ cung đình. + Tổ chức quân đội và quốc phòng. + Xây dựng, bảo vệ đê điều, lăng tẩm. - Được đánh giá là một trong hai bộ luật tổng hợp có quy mô lớn và nội dung phong phú. |
Đây nè bạn:
Triều đại | Tên bộ luật |
Thời Lê sơ | Quốc triều hình luật |
Thời Tây Sơn | Luật Hồng Đức |
Thời Mạc | Hồng Đức thiện chí thư |
Thời Nguyễn | Luật Gia Long |