Tam đại con gà
a. Mâu thuẫn trái tự nhiên
- Thầy đồ: học trò dôt->khoe chữ-> thầy đồ dạy trẻ.
- Luôn bị đặt vào tình huống khó xử:
+ Chữ Kê là gà>< dủ dỉ là con dù dì
+ Dạy học phải đọc to>< bảo trẻ đọc khẽ
+ Muốn biết chữ đúng không >< khấn thổ công xin 3 đài
+ Chủ nhà phát hiện sai>< gỡ bí một cách liều lĩnh
+ Tam đại con gà là sao>< dủ dỉ là chị con công -> Những điều ông thầy làm đều trái lẽ tự nhiên, không thể có trong công việc dạy học của một người thầy đích thực
- NT: tiếng cười được thể hiện qua 2 lần thắt nút.
+ Lần 1: thắt nút: chữ Kê, thầy không rõ, buộc trò đọc nhỏ; mở nút: khấn thổ công xin 3 đài được cả 3, bắt trò gào to.
+ Lần 2: thắt nút: chủ nhà nghe thấy, phát hiện ra cái sai của thầy; mở nút: ông thầy gỡ bí thanh minh về cái dốt của mình.
-> càng thanh minh càng thấy dốt b. ý nghĩa
- Truyện phê phán một đối tượng cụ thể: ông thầy đồ
-> phê phán một loại người, một thói xấu trong xã hội: sự giấu dốt mà con người ta vẫn mắc phải.
Nhưng nó phải bằng hai mày.
a. Hình ảnh thầy lí * Trước khi xử kiện - Nổi tiếng xử kiện giỏi, nhận của Cải 5 đồng, của Ngô 10 đồng -> Viên quan xử kiện không đại diện cho lẽ phải, lẽ công bằng. Thầy lí chỉ giỏi ăn đút lót
* Khi xử kiện - Hành động: xoè 5 ngón tay trái úp trên 5 ngón tay mặt-> Ngô đã biện cho thầy lí 10 đồng - Lời nói: tao biết mày phảinhưng nó phảibằng hai mày.
- Nghệ thuật:
+ Lặp 2 chi tiết: hầnh động
+ lời nói + hình thức chơi chữ: Phải -> thể hiện sinh động hài hước bản chất tham nhũng của thầy lí. -> lẽ phải đối với lí trưởng được đo bằng tiền, tiền quyết định lẽ phải, tiền nhiều thì lẽ phải nhiều và ngược lại.
b. Hình ảnh Ngô và Cải
- Đây là 2 người nông dân trong xã hội phong kiến xưa, vì muốn được kiện nên cả hai tìm cách đút lót. Người lao động do những thói xấu đã lâm vào tình trạng vừa bi, vừa hài, vừa đáng thương lại vừa đáng trách.
c. ý nghĩa
- Phê phán giai cấp thống trị, tham nhũng, vạch trần lối xử kiện vì tiền.
- Phê phán hành động hối lộ của 1 bộ phận nông dân lao động -> có tác dụng giáo dục trong nội bộ nhân dân 1 cách sâu sắc, thấm thía về bài học trong cuộc sống
(1) Tam đại con gà
