Nhà nước thời Lý - Trần
- Thành phần quan lại: Chủ yếu là quý tộc, vương hầu
- Tổ chức bộ máy chính quyền:
+ Nhà nước tổ chức theo chế độ quân chủ tập quyền (vua nắm mọi quyền hành) nhưng chưa hoàn chỉnh bằng thời Lê sơ.
+ Là nhà nước quân chủ quý tộc.
Nhà nước thời Lê sơ
- Thành phần quan lại: Các nho sĩ trí thức đỗ đạt, có học vị thuộc các tầng lớp xã hội khác nhau. Không còn tầng lớp quý tộc thời Trần.
- Tổ chức bộ máy chính quyền:
+ Vua là người trực tiếp nắm mọi quyền hành, kể cả chỉ huy quân đội.
+ Hoàn chỉnh hơn, chặt chẽ hơn, tính tập quyền cao hơn.
+ Là nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền cao độ, mang tính quan liêu.