-Miêu tả theo trình tự thời gian
Lão Hạc cũng như bao người nông dân Việt Nam khác phải đối mặt với cái nghèo, cái đói của cuộc sống cơ cực, tăm tối trước Cách mạng. Nhưng lão còn có những hoàn cảnh riêng vô cùng bất hạnh. Vợ lão chết sớm. Con trai lão phẫn chí vì nghèo không lấy được người mình yêu nên bỏ đi đồn điền cao su. Lão chỉ có con Vàng là kỷ vật của con để làm bạn. Vậy là cùng một lúc lão phải đối mặt với bao đau khổ: cái đói, sự cô đơn và tuổi già với ôm đau, bệnh tật. Rồi cuộc đời cực khổ, dồn lão đến mức hết đường sinh sống. Lão phải dứt ruột bán đi con chó Vàng mà lão yêu thương nhất. Lão bán con chó trong niềm khổ đau tột cùng: “Mặt co rúm lại, những nếp nhăn xô lại với nhau, ép cho nước mắt chảy ra, cái đầu ngoẹo về một bên, cái miệng móm mém mếu như con nít”, “lão hu hu khóc”,...
Ban đầu là “luôn mấy hôm lão chỉ ăn khoai”, “khoai cũng hết, lão chế tạo được món gì, ăn món ấy. Hôm thì lão ăn củ chuối, hôm thì lão ăn sung luộc, hôm thì ăn rau má, với thỉnh thoảng một vài củ ráy hay bữa trai, bữa ốc”. Rồi đến mức chẳng còn gì để ăn, để sống. Rồi điều gì đến sẽ phải đến. Không còn đường sinh sống, lão Hạc chỉ còn đường chết. Và đó là một cái chết thật đau đớn, thật tủi nhục: chết “nhờ” ăn bả chó tự tử...! Cái chết của
lão dữ dội vô cùng: lão sùi bọt mép, lão co giật phải hai người đàn ông lực lưỡng đè lên... Cái chết ấy khiến người đọc liên tưởng đến cái chết của con chó Vàng để rồi rùng mình nhận ra rằng cái chết của lão đâu khác gì cái chết của một con chó.
Nỗi khốn cùng cảu lão Hạc được miêu tả theo trình tự tăng tiến :
- Nghèo đến mức không đủ tiền cưới vợ cho con khiến con phẫn chí bỏ nhà đi kiếm ăn .
- Thu vén được chút tiền hao lợi định để dành cho con
- Vắng con , lão có cậu Vàng làm bạn. Nhưng cậu vàng làm lão tốn kém quá.Không còn cách nào khác , Lão phải bán cậu Vàng đi .
- Không làm ra tiền , lão Hạc không dám tiêu vào tiền của con , lão quyết định chỉ ăn khoai , hết khoai ăn củ chuối rồi ăn sung luộc,rau má , củ ráy.....Lão cứ vớ được thứ gì thì lão ăn thứ ấy .
- Quyết định cuối dùng :Tự tử
=> Trình tự miêu tả này đã cho thấy nét đẹp trong nhân cách cảu lão Hạc : Lão sẵn sàng chấp nhận cái chết vì con
