*Xã hội
– Xã hội ngày càng phân hóa sâu sắc.
+Tầng lớp thống trị : Vua,vương hầu,quý tộc.quan lại,địa chủ
+ Tầng lớp bị trị : Thợ thủ công,thương nhân,Nông dân tá điền,Nông nô,Nô tì.
==> Địa chủ ngày càng đông, nông dân tá điền, nông nô và nô tì ngày càng nhiều
==> Các tầng lớp xã họi như nhau. Mức độ tài sản và cách thức bóc lột khác nhau, phân hoá sâu sắc hơn
*Kinh tế:
Nông nghiệp
Nhờ thực hiện tích cực các chính sách phát triển kinh tế nên nông nghiệp dưới thời nhà Trần dần được phục hồi và phát triển. Diện tích đất nông nghiệp được mở rộng: rộng công, ruộng tư, điền trang, thái ấp, ruộng của địa chủ ngày càng nhiều. Bên cạnh đó, ruộng công được chia cho dân cày cấy và nộp thuế để làm ngân sách duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước.
Thủ công nghiệp
Biểu hiện của sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần ở lĩnh vực thủ công nghiệp: được nhà nước quản lý, mở rộng và nâng cao tay nghề kỹ thuật. Mở xưởng thủ công nhà nước đạt được nhiều thành tựu: đóng được thuyền lớn ra biển, chế tạo được thuốc súng.
Thủ công nghiệp trong nhân dân phổ biến và phát triển đặc biệt là gốm sứ tráng men, dệt tơ lụa, đúc đồng, rèn sắt, làm giấy. Hình thành các làng nghề, phường nghề để trình độ kỹ thuật và mặt hàng sản xuất được thống nhất và nâng cao chất lượng như làng gốm Bát Tràng.
Thương nghiệp
Buôn bán trong và ngoài nước được đẩy mạnh, các chợ lớn ra đời, buôn hàng chuyến bằng thuyền. Thăng Long trở thành trung tâm kinh tế lớn của cả nước, thu hút thương gia khắp nơi đổ về buôn bán. Việc trao đổi, buôn bán với nước ngoài cũng được đẩy mạnh, Vân Đồn trở thành thương cảng buôn bán với thương nhân nước ngoài. Đây là điểm mới trong sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần.
* Kinh tế: Vua quan không quan tâm đến nhân dân khiến đời sống nhân dân trở nên cơ cực, bị các bọn địa chủ, nhà giàu áp bức, bóc lột. Mất hết ruộng đất, bị bóc lột, phải nộp thuế cao...Các công trình không được tu sửa nên nhiều năm bị mất mùa đói kém..
* Xã hội: Vua, quan, vương hầu thì ăn chơi sa đoạ: Nghiện rượu, mê đàn hát, xa xỉ, lãng phí tiền của, hoang dâm. Có nhiều mâu thuẫn nội bộ ngày càng sâu sắc, nhất là khi Dương Nhật Lễ được đưa lên làm vua
-Nông nghiệp : Công cuộc khai khẩn đất hoang, thành lập làng xã được mở rộng, đê điều được củng cố. Các vương hầu, quý tộc chiêu tập dân nghèo đi khai hoang lập điền trang. Nhà Trần ban thái ấp cho quý tộc... và thực hiện các biện pháp khuyến nông : đắp đê, khai hoang, lập làng, bảo vệ trâu bò... có tác dụng tích cực làm cho kinh tế nông nghiệp thời Trần phát triển.
