* Nhận xét sự giống nhau và khác nhau giữa 2 bộ máy nhà nước thời Lý Trần và thời Lê Sơ?
+ Về triều đình?
+ Các đơn vị hành chính?
+ Cách đào tạo, tuyển chọn, bổ dụng quan lại?
- Nhà ước thời Lê Sơ và thời Lý Trần có đặc điểm gì khác nhau?
- Luật pháp thời Lê Sơ có điểm gì giống và khác luật pháp thời Lý Trần? - Tình hình kinh tế thời Lý Trần có điểm gì giống và khác thời Lê Sơ?
- Xã hội thời Lý Trần và thời Lê Sơ có những giai cấp, tầng lớp nào? Có gì khác nhau?
- Thời Lê Sơ đã đạt những thành tựu nào?
+ Về giáo dục, thi cử? + Về văn học?
+ Về khoa học, kỹ thuật?
+ Điểm khác?
Lập bảng thống kê các tác phẩm văn học, sử học nổi tiếng của thời Lý ( 1010 - 1225 ), thời Trần ( 1226 - 1400 ), thời Lê Sơ ( 1428-1527 )
Câu 1.
| Nhà nước thời Lý - Trần | Nhà nước thời Lê sơ | |
| Thành phần quan lại | Chủ yếu là quý tộc, vương hầu | Các nho sĩ trí thức đỗ đạt, có học vị thuộc các tầng lớp xã hội khác nhau. Không còn tầng lớp quý tộc thời Trần. |
| Tổ chức bộ máy chính quyền |
- Chưa hoàn chỉnh bằng thời Lê sơ. - Là nhà nước quân chủ quý tộc. |
- Hoàn chỉnh hơn, chặt chẽ hơn, tính tập quyền cao hơn. - Là nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền cao độ, mang tính quan liêu. |
Câu 3.
*Giống nhau:
- Về bản chất đều mang tính giai cấp và đẳng cấp.
- Mục đích chủ yếu là để bảo vệ quyền lợi của giai cấp thống trị, trước hết là đặc quyền đặc lợi của vua, triều đình, của các quan lại cao cấp, củng cố chế độ quân chủ trung ương tập quyền.
- Đều có một số điều luật khuyến khích nông nghiệp phát triển, ổn định xã hội.
*Khác nhau:
- Luật pháp thời Lý - Trần chưa đầy đủ và có một số điểm tiến bộ như luật pháp thời Lê sơ.
- Luật pháp thời Lê sơ được nhà nước rất quan tâm. Bộ luật Hồng Đức được ban hành là bộ luật hoàn chỉnh, đầy đủ, tiến bộ nhất trong các bộ luật thời phong kiến ở Việt Nam. Một số điều trong bộ luật Hồng Đức bảo vệ quyền lợi cho người phụ nữ, nô tì, giữ gìn truyền thống tốt đẹp của dân tộc,…
Câu 4.
* Xã hội thời Lý - Trần và thời Lê sơ có những giai cấp, tầng lớp:
- Giai cấp thống trị: vua, địa chủ, quan lại, vương hầu, quý tộc.
- Giai cấp bị trị: Nông dân, tầng lớp thợ thủ công, thương nhân, nông nô, nô tì.
* Điểm khác nhau:
- Thời Lý - Trần: tầng lớp quý tộc vương hầu rất đông đảo, nắm mọi quyền lực, quan lại chủ yếu là người trong hoàng tộc. Tầng lớp nông nô - nô tì có số lượng lớn, rất đông đảo trong xã hội.
- Thời Lê sơ: quan lại chủ yếu là do khoa cử mà đỗ đạt làm quan. Tầng lớp nông nô không còn, nô tì giảm dần về số lượng và được căn bản giải phóng vào cuối thời Lê sơ, tầng lớp địa chủ tư hữu phát triển rất mạnh.
