Vào cuối thế kỉ XII, nhà Lý ngày càng suy, hầu hết quan lại sa vào ăn chơi xa đọa. Hạn hán, lũ lụt, mất mùa liên tiếp xảy ra, dân chúng vô cùng khổ cực. Nhiều nơi dân nghèo nổi dậy đấu tranh. Một số thế lực địa phương cũng nổi dậy chóng lại triều đinh.
Nhà Lý phải dựa vào thế lực của họ Trần để chóng lại các lực lượng nổi loạn nên tạo điều kiện cho họ Trần buộc Lý Chiêu Hoàng phải nhường ngôi cho Trần Cảnh vào thắng 1 năm 1226. => nhà Trần được thành lập.
Khoảng từ giữa thế kỷ XIII, triều đình nhà Lý bắt đầu suy yếu. Các nhà vua khi lên ngôi còn quá non trẻ, lớn lên hàm chơi, bỏ bê việc triều chính. Vua Cao Tông mãi mê xây cung điện, nghe đàn hát. Vua Duệ Tông thì nhu nhượt, lại mắt bệnh cuồng. Trong triều các gian thần, nịnh thần lọng hành nhiễu loạn. Ngoài xã hội, nhiều năm mất mùa, đói kém triền miên. Nạn hổn chiến giữa các phe phái phong kiến càng trở nên sâu sắc. Trong triều đình bấy giờ, họ Trần ngày càng chiếm ưu thế, anh em con cháu họ Trần lần lược nắm giữ các chức vụ quan trọng trong triều. Bấy giờ quyền hành tập trung chủ yếu vào tay Trần Thủ Độ, ông là người mưu lượt, giữ chức Điện tiền chỉ huy sứ.
Năm 1225, Lý Huệ Tông nhường ngôi cho con gái là Lý Chiêu Hoàng (mới lên 7 tuổi). Khi thế lực nhà Lý suy yếu hẳn, Trần Thủ Độ bố trí cho cháu mình là Trần Cảnh (8 tuổi) vào cung vui chơi cùng Lý Chiêu Hoàng. Đầu năm 1226, Trần Thủ Độ tổ chức một cuộc đảo chính cung đình, tuyên bố Lý Chiêu Hoàng lấy Trần Cảnh và nhường ngôi cho chồng. Từ đây, nhà Lý hoàn toàn sụp đổ, nhà Trần được thành lập (nhà Trần tồn tại đến năm 1400).
