Em hãy đọc các thông tin, tình huống và trả lời câu hỏi:
a) Căn cứ vào thông tin, em hãy cho biết thế nào là vi phạm pháp luật. Có những loại vi phạm pháp luật nào? Xác định dấu hiệu vi phạm pháp luật của từng loại vi phạm pháp luật.
b) Dựa vào dấu hiệu của các loại vi phạm pháp luật, em hãy xác định hành vi vi phạm của các chủ thề trong từng tình huống trên.
a. Vi phạm pháp luật là hành vi trái pháp luật, có lỗi của chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lí xâm hại tới quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.
Phân loại: Vi phạm hình sự - hành chính – dân sự - kỉ luật
Vi phạm pháp luật hình sự hay còn gọi là tội phạm, đây là hành vi gây nguy hiểm cho xã hội được quy định cụ thể trong Bộ luật Hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý.
Hành vi vi phạm này xâm phạm đến:
- Độc lập, chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc;
- Chế độ chính trị, kinh tế, văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội;
- Quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức;
- Tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của công dân…
Vi phạm dân sự là hành vi trái pháp luật và có lỗi do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lý thực hiện, xâm phạm quan hệ tài sản, quan hệ nhân thân gắn với tài sản, quan hệ nhân thân phi tài sản. Cụ thể, chủ thể vi phạm trong trường hợp này không thực hiện hoặc thực hiện không đúng, không đầy đủ nghĩa vụ của họ trong một quan hệ pháp luật dân sự.
Vi phạm kỉ luật là hành vi có lỗi của chủ thể trái với các quy chế, quy tắc xác lập trật tự trong các cơ quan, tổ chức.
Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính. (Khoản 1 Điều 2 Luật Xử lý vi phạm hành chính). Từ quy định trên, có thể thấy vi phạm hành chính có 4 dấu hiệu đó chính là: hành vi, tính trái pháp luật của hành vi, có lỗi, phải được pháp luật về trách nhiệm hành chính quy định. Đây là những dấu hiệu chung của vi phạm pháp luật.
b. Tình huống 1: Anh K đã vi phạm hình sự: đánh người gây thương tích 12%
Tình huống 2: Anh M đã vi phạm dân sự và vi phạm hành chính: tự ý mở rộng cửa nhà không xin phép
Tình huống 3: Anh T vi phạm kỉ luật: không chấp hành quy định của công ty
Tình huống 4: H và T vi phạm hành chính: điều khiển xe sai làn đường, vượt đèn đỏ, phóng nhanh, vượt ẩu