1)a. Âm mưu của Pháp
- Thực dân Pháp lấy cớ triều đình Huế vi phạm Hiệp ước 1874 tiếp tục giao thiệp với nhà Thanh nên Pháp cho quân đánh Bắc Kì lần hai.
- 3/4/1882, quân Pháp do Ri-vi-e chỉ huy kéo ra Hà Nội.
b. Diễn biến
- 25/4/1882, quân Pháp gửi tối hậu Tổng đốc Hoàng Diệu yêu cầu nộp khí giới, giao thành.
- Quân Pháp nổ súng đánh thành Hà Nội quân triều đình chống trả anh dũng nhưng thất bại.
- Quân Pháp tỏa đi chiếm các tỉnh đồng bằng Bắc Kì.
2. - Tại Hà Nội: nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn giặc.
- Tại các nơi khác: nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè trên sông, làm hầm chông, cạm bẫy... chống Pháp.
- 19/5/1883, nhân dân ta đã đánh bại quân Pháp ở Cầu Giấy lần II giết chết Ri-vi-e.
- Giữa lúc đó, triều đình Huế lại chủ trương thương lượng với Pháp nhưng không thành công.
