Lời tiễn dặn (Trích Tiễn dặn người yêu)

LỜI TIỄN DẶN

(Trích Xống chụ xon xao - Truyện thơ dân tộc Thái)

I. Tìm hiểu chung

1) Giới thiệu :

- Là những truyện kể dài bằng thơ .

- Có sự kết  hợp giữa yếu tố tự sự và trữ tình

- Nội dung : Phản ành số phận của người nghèo khổ và khát vọng về tình yêu tự do ,về công lý xã hội mà chủ đề nổi bật là khát vọng tự do yêu đương và  hạnh phúc lứa đôi

2) Tóm tắt cốt truyện : SGK

II. Đọc - hiểu

1/Đoạn 1: Niềm xót thương của chàng trai và nỗi đau khổ tuyệt vọng của cô gái trên đường về nhà chồng

- Tâm trạng của cô gái trên đường về nhà chồng  (Qua sự miêu tả của chàng trai ). Thật sự đây vẫn là lời chàng trai cảm nhận được tâm trạng cô gái , cũng đau khổ dùng dằng trong cuộc tiễn đưa

- Cô gái cũng muốn níu kéo cho dài ra những giây phút được ở bên người yêu: đầu “ngoảnh lại”, mắt “ngoái trông”, chân bước càng xa thì lòng càng đau. Mỗi lần đi qua một cánh rừng cô gái đều coi là cái cớ để dừng lại chờ người yêu, lòng đầy khắc khoải.

        Hình tượng : Lá ớt ,lá cà gai ,lá ngón tượng trưng cho những điều không may mắn

-  Tâm trạng chàng trai : Cũng đau lòng

        + Gọi cô gái “người đẹp anh yêu” à tình yêu trong chàng vẫn còn thắm thiết.

        + Phải được nhủ, được dặn cô đôi câu, chàng mới đành lòng quay về.

         + Muốn ngồi lại bên cô gái để “ủ lấy hương người” cho mai sau khi chết vẫn đượm hơi người thân yêu ngày hôm nay.Bày tỏ tình yêu tha thiết bằng hành động tiếc nuối và vị tha ( kề vóc mảnh ,quấn quanh vai , đưa anh ẳm ...)

         + Nựng con riêng của cô như nựng chính con mình.

à  Tâm trạng của chàng trai đầy mâu thuẫn, nửa như phải chấp nhận sự thật đau xót là người yêu đã có chồng, nửa như muốn níu kéo tình yêu, kéo dài dây phút âu yếm bên nhau: quyết tâm giữ trọn tình yêu đối với cô gái (câu 23 + 24).

2/Đoạn 2: Cô gái bị nhà chồng hành hạ

Tâm trạng chàng trai :

       + Chàng trai vẫn tiếp tục khẳng định tình yêu thuỷ chung  ,son sắt của hai người .Nhưng do tình cảnh riêng ,tình cảm của chàng trai có phần mãnh liệt ,xót thương hơn ( Chăm sóc ,lấy thuốc ...)

       + Chàng nói nhiều đến cái chết hơn trước , so sánh tình yêu bất diệt với các truyện cổ tích (Lú _ Ủa) để khẳng định sự bất diệt của tình yêu

→ Khát vọng hạnh phúc và tình yêu chung thuỷ của chàng trai, cô gái ".

III. Tổng kết:

1) Nghệ thuật

- Lựa chọn từ ngữ, hình ảnh thể hiện đặc trưng, gần gũi với đồng bào Thái.

- Cách miêu tả tâm trạng nhân vật chi tiết, cụ thể qua lời nói đầy cảm động, qua hành động săn sóc ân cần, qua suy nghĩ, cảm xúc mãnh liệt..

2) Ý nghĩa văn bản

Đoạn trích thể hiện tâm trạng của chàng trai, cô gái ; tố cáo tập tục hôn nhân ngày xưa, đồng thời là tiếng nói chứa chan tình cảm nhân đạo, đòi quyền yêu đương cho con người.