bài 59: Sự điều hòa và phối hợp hoạt động của các tuyến nội tiết

I. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC TUYẾN NỘI TIẾT

- Các tuyến nội tiết trong cơ thể đều chịu sự tác động của hoocmôn do tuyến yên tiết ra.

- Các tuyến nội tiết không chỉ chịu sự ảnh hưởng của tuyến yên mà ngược lại, hoạt động của tuyến yên cũng được tăng cường hoặc kìm hãm dưới sự chi phối của hoocmôn do các tuyến này tiết ra.

* Điều hòa hoạt động của tuyến giáp

- Thùy trước tuyến yên tiết TSH kích thích tuyến giáp tiết hoocmôn tiroxin

- Khi hàm lượng tiroxin quá cao tác động lên vùng dưới đồi ức chế thùy trước tuyến yên, hoặc tác động trực tiếp lên thùy trước tuyến yên → ức chế tuyến yên tiết TSH → tuyến giáp giảm tiết tiroxin → hàm lượng tiroxin trở về trạng thái cân bằng.

* Điều hòa của vỏ tuyến thượng thận

- Thùy trước tuyến yên tiết hoocmôn ACTH kích thích vỏ trên tuyến trên thận tiết hoocmôn cooctizon điều hòa lượng K+ và Na+ trong máu.

- Khi hàm lượng cooctizon trong máu quá cao sẽ theo máu tác động lên vùng dưới đồi → tiết chất kìm hãm thùy trước tuyến yên tiết hoocmôn ACTH, hoặc tác động trực tiếp thùy trước tuyến yên → giảm tiết hoocmôn ACTH → vỏ tuyến trên thận giảm tiết cooctizon → hàm lượng được cân bằng.

* Kết luận: tuyến yên tiết các hoocmôn điều khiển hoạt động của các tuyến nội tiết. Ngược lại, các tuyến nội tiết cũng tiết hoocmôn chi phối hoạt động của tuyến yên (kích thích hoặc kìm hãm). Đó là cơ chế điều hòa của các tuyến nội tiết nhờ các thông tin ngược.

B. TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Các tuyến nội tiết chịu ảnh hưởng của các hoocmon tiết ra từ tuyến yên là gì?

A. Buồng trứng, tinh hoàn

B. Tuyến giáp

C. Tuyến trên thận

D. Cả 3 đáp án trên.

Câu 2: Điều nào dưới đây đúng với cơ chế tự điều hòa của các tuyến nội tiết nhờ các thông tin ngược?

A. Hoạt động của tuyến yên đã được tăng cường hay kìm hãm cũng bị sự chi phối của hoocmon do tuyến yên tiết ra.

B. Hoạt động của tuyến yên đã được tăng cường hay kìm hãm cũng bị sự chi phối của hoocmon do tuyến giáp tiết ra.

C. Tuyến nội tiết chịu sự điều khiển của các hoocmon tuyến yên.

D. Tuyến nội tiết chịu sự điều khiển của các hoocmon tuyến giáp.

Câu 3: Sơ đồ điều hòa của vỏ tuyến trên thận?

A. Tuyến yên tiết TSH → theo dòng máu → tuyến giáp tiết tiroxin → theo dòng máu → tuyến yên kìm hãm tiết TSH.

B. Tuyến yên tiết ACTH → theo dòng máu → tuyến trên thận tiết Cooctizon → theo dòng máu → Cooctizon kìm hãm tiết ACTH.

C. Tuyến yên tiết TSH → theo dòng máu → tuyến yên kìm hãm tiết TSH.

D. Tuyến yên tiết ACTH → theo dòng máu → vỏ tuyến trên thận tiết Cooctizon →Cooctizon kìm hãm tiết ACTH.

Câu 4: Sơ đồ điều hòa hoạt động của tuyết giáp?

A. Tuyến yên tiết TSH → theo dòng máu → tuyến giáp tiết tiroxin → theo dòng máu → TH kìm hãm tiết TSH.

B. Tuyến yên tiết ACTH → theo dòng máu →tuyến trên thận tiết Cooctizon → theo dòng máu → Cooctizon kìm hãm tiết ACTH.

C. Tuyến yên tiết TSH → theo dòng máu → tuyến yên kìm hãm tiết TSH.

D. Tuyến yên tiết ACTH → theo dòng máu → vỏ tuyến trên thận tiết Cooctizon → Cooctizon kìm hãm tiết ACTH.

Câu 5: Thông tin ngược sẽ tác động cái gì khi tế bào có quá nhiều TH?

A. Tuyến yên và vùng dưới đồi.

B. Tuyến yên.

C. Vùng dưới đồi.

D. Tuyến giáp và cùng dưới đồi.

Câu 6: Tiroxin do tuyến nội tiết nào tiết ra?

A. Tuyến yên. B. Tuyến giáp. C. Tuyến tụy. D. Tuyến trên thận.

Câu 7: Cooctizon do tuyến nội tiết nào tiết ra?

A. Tuyến yên. B. Tuyến giáp. C. Tuyến tụy. D. Tuyến trên thận.

Câu 8: Trong điều hòa hoạt động của vỏ tuyến trên thận, tuyến yên tiết ra hoocmon nào?

A. FSH. B. LH. C. ACTH. D. TSH.

Câu 9: Trong điều hòa hoạt động của tuyến giáp, tuyến yên tiết ra hoocmon nào?

A. FSH. B. LH. C. Tiroxin. D. TSH.

Câu 10: Lượng đường trong máu giữ được ổn định là do đâu?

A. Sự phối hợp hoạt động của tế bào α và tế bào β của đảo tụy trong tuyến tụy.

B. Sự hoạt động của tế bào α do đảo tụy trong tuyến tụy tiết ra.

C. Sự hoạt động của tế bào β do đảo tụy trong tuyến tụy tiết ra.

D. Sự phối hợp hoạt động của các đảo tụy trong tuyến tuy.