Bài 4: Sự ra đời và phát triển của hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)

1. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ MỤC ĐÍCH THÀNH LẬP CỦA ASEAN

a. Quá trình hình thành 

- Các tổ chức liên kết kinh tế khu vực và quốc tế hoạt động có hiệu quả (EU).

- Hạn chế ảnh hưởng của các cường quốc bên ngoài (Mĩ).

- Các nước Đông Nam Á mới độc lập gặp khó khăn trong cạnh tranh và phát triển kinh tế nên cần hợp tác để phát triển, đồng thời hạn chế ảnh hưởng của các cường quốc.

→ Ngày 8/8/1967, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập tại Bangkok (Thái Lan), gồm 5 nước: Indonesia, Malaysia, Singapore, Philippines và Thailand. Trụ sở đặt ở Jarkarta (Indonesia).

- Hiện nay ASEAN có 10 nước: Brunei (1984), Việt Nam (28/7/1995), Lào và Mianma (7/1997), Campuchia (4/1999).

b. Mục đích thành lập của ASEAN

- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tiến bộ xã hội và phát triển văn hoá trong khu vực thông qua hợp tác, hướng tới một Đông Nam Á hoà bình và thịnh vượng.

-Thúc đẩy hoà bình, ổn định khu vực thông qua tôn trọng công lí và nguyên tắc luật pháp trong quan hệ giữa các nước thành viên, tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc.

- Thúc đẩy hợp tác, tích cực giúp đỡ lẫn nhau về kinh tế, xã hội, văn hoá, khoa học, kĩ thuật, hành chính.

2. HÀNH TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA ASEAN

a. Từ ASEAN 5 (1967) đến ASEAN 10 (1999)

- ASEAN 5 gồm : Thái Lan. Mailaixia, Philippin, Indonexia, Xingapo (5 nước sáng lập)

- ASEAN 6: Brunay gia nhập

- ASEAN 7: Việt Nam gia nhập

- ASEAN 8, 9: Lào và Mianma

- ASEAN 10: Campuchia

b. Các giai đoạn phát triển chính của ASEAN:

- Từ 1967 - 1976: thành lập và bước đầu phát triển về cơ cấu tổ chức, nguyên tắc hoạt động. Hiệp ước Bali (1976) đánh dấu bước ngoặt của ASEAN.

- Từ 1976 – 1999: thiết lập quan hệ chính trị ổn định trong khu vực, mở rộng thành viên và từng bước nâng cao vị thế của ASEAN trên trường quốc tế. ASEAN phát triển số lượng thành viên từ 5 lên 10 nước. ASEAN cũng tham gia giải quyết nhiều vấn đề chính trị, an ninh lớn trong khu vực như vấn đề Cam-pu-chia.

- Từ 1999 – 2015 : hoàn thiện cơ cấu tổ chức, tăng cường hợp tác nội khối và hợp tác quốc tế.

+ Tháng 11/2007, Hiến chương ASEAN được kí kết nhằm đẩy mạnh hợp tác về kinh tế, văn hóa, tiến tới xây dựng cộng đồng ASEAN về kinh tế, an ninh và văn hóa.

+ Tháng 12/2015: Cộng đồng kinh tế ASEAN thành lập (AEC).

- Từ 2015 đến nay: Cộng đồng ASEAN được xây dựng với ba trụ cột chính: Cộng đồng chính trị - an ninh; Cộng đồng kinh tế và Cộng đồng văn hóa – xã hội.