Bài 4. Sinh trưởng và phát triển của cây rừng

I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CÂY RỪNG

1. Sinh trưởng của cây rừng

- Là sự tăng lên về kích thước và khối lượng của cây rừng.

- Các đại lượng biểu thị cho sinh trường của cây rừng:

+ Sự tăng trưởng đường kính.

+ Chiều cao.

+ Thể tích cây.

- Dựa vào tốc độ sinh trưởng, cây rừng được chia thành hai nhóm:

+ Nhóm cây sinh trường nhanh.

+ Nhóm cây sinh trưởng chậm.

2. Phát triển của cây rừng

- Là quá trình biến đối về chất và sự phát sinh các cơ quan trong toàn bộ đời sống của cây.

- Không có sinh trưởng sẽ không có phát triển và ngược lại.

- Sinh trưởng cây rừng tích luỹ vật chất làm điều kiện để cây rừng phát triển.

- Phát triển là tiền đề cho một giai đoạn sinh trưởng mới của cây rừng và tạo ra thế hệ cây rừng mới.

II. CÁC GIAI ĐOẠN SINH TRƯỞNG, PHÁT TRIỂN CỦA CÂY RỪNG

1. Giai đoạn non

- Là giai đoạn từ khi hạt nảy mầm đến trước khi cây ra hoa lần thứ nhất.

- Đây là giai đoạn sinh trưởng mạnh, cây đáp ứng tốt với các biện pháp chăm sóc.

- Giai đoạn này tính chống chịu của cây kém, mẫn cảm với tác động của các điều kiện bất lợi như:

+ Hạn hán.

+ Nắng nóng.

+ Sâu, bệnh hại,...

- Giai đoạn này cần tập trung chăm sóc tốt cây rừng.

2. Giai đoạn gần thành thục

- Là giai đoạn từ 3 - 5 năm kể từ khi cây ra hoa lần thứ nhất.

- Sinh trưởng của cây vẫn diễn ra mạnh mẽ; lượng hoa; quả tăng dần.

- Tán cây dần hình thành, sức đề kháng cao hơn.

- Năng suất và chất lượng lâm sản vẫn chưa ổn định.

- Tiếp tục các biện pháp chăm sóc và tỉa thưa cây rừng.

3. Giai đoạn thành thục 

- Là giai đoạn từ 5 - 10 năm kể từ khi cây ra hoa lần thứ nhất.

- Cây sinh trưởng chậm lại, tán cây đã định hình.

- Năng suất và chất lượng lâm sản tương đối ổn định.

- Khả năng ra hoa, đậu quả mạnh nhất.

- Đối với rừng giống, đây là giai đoạn kinh doanh hạt giống tốt nhất.

- Đối với rừng sản xuất, cần tập trung bảo vệ và tiến hành khai thác rừng.

4. Giai đoạn già cỗi

- Là giai đoạn cuối cùng của chu kì sinh trưởng, phát triển.

- Tăng trưởng hàng năm giảm rồi ngừng hẳn.

- Các quá trình trao đổi chất diễn ra chậm, cây thường bị sâu, bệnh hại, già cỗi và chết.

- Với rừng phòng hộ:

+ Nên khai thác các cây già cối để tận dụng sản phẩm, vệ sinh rừng.

+ Tạo không gian dinh dưỡng cho các cây còn lại.