Bài 31. Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

I. các virut kí sinh ở sinh vật, thực vật và côn trùng 

1. virut kí sinh ở vi sinh vật ( phagơ )

- đặc điểm : xâm nhập trực tiếp chủ yếu là virut ADN 

- tác hại : gây tổn thất lớn cho nhiều nghành công nghiệp vi sinh : thuốc kháng sinh, thuốc trừ sâu sinh học...

- phòng tránh : vô trùng trong sản xuất, kiểm tra vi khẩn trước khi đưa vào sản xuất

2. virut tấn công ở thực vật

- đặc điểm

+ virut xâm nhập vào tế bào thực vật qua các vết xước, vết thương của thực vật

+ virut di chuyển từ tế bào này sang tế bào khác nhờ cầu sinh chất

+ chủ yếu là virut ARN 

- tác hại : cây bị thay đổi về hình thái thân lùn, còi cọc, lá bị đốm vàng, xoăn, héo và rụng

- phòng tránh : chon giống sạch bệnh, luôn canh vệ sinh đồng ruộng, tiêu diệt con trùng truyền bệnh

VD : virut khảm thuốc lá, khảm dưa chuột, còi cà chua...

3. virut kí sinh ở con trùng

- đặc điểm

+  kí sinh và gây bệnh ở con trùng ( côn trùng là vật chủ )

+ kí sinh ở côn trùng sau đó nhiễm vào người và động vật ( côn trùng là vật trung gian )

- tác hại

+ làm chết các loại côn trùng có ích

+ sinh độc tố 

+ khi động vật ăn con trùng thì virut xâm nhập vào tế bòa và gây bệnh

- phòng trành : tiêu diệt côn trùng trung gian truyền bệnh

4 virut kí sinh ở người

- đặc điểm

+ khả năng lây lan nhanh

+ mức độ nguy hiểm cao 

- tác hại

+ gây tử vong ở người

+ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và sản xuất 

- phòng tránh

+ tiêm văcxin

+ vệ sinh nơi ở

+ cách li nguồn bệnh

+ sống lành mạnh

II ứng dụng của virut trong thực tiễn

1. trong sản xuất các chế phẩm sinh học

- IFN là những prôteein đặc biệt do nhiều loại tế bào của cơ thể tiết ra, xuất hiện trong tế bào khi bị nhiễm virut

- vai trò của IFN

+ có khả năng chống virut 

+ chống tế bào ung thư

+ tăng khả năng miễn dịch

2 trong nông nghiệp (  thuốc trừ sâu virut )

- sản xuất thuốc trừ sâu sinh học có chứa virut baculo để diệt nhiều loài sâu ăn lá

- ưu điểm 

+ virut có tính đặc hiệu cao, chỉ gây hại cho một số sâu nhất định 

+ hiệu quả cao, dễ sản xuất, giá thành rẻ

+ có thể tồn tại lâu, hiệu quả cao