Bài 30. Phát triển bền vững và tăng trưởng xanh

I. Phát triển bền vững

1. Khái niệm

- Phát triển bền vững là sự phát triển nhằm đáp ứng những yêu cầu của hiện tại mà không làm tổn hại đến khả năng thoả mãn nhu cầu của chính các thế hệ mai sau.

2. Sự cần thiết phải phát triển bền vững

- Về kinh tế: Phát triển kinh tế với mục tiêu tăng trưởng GDP quá cao trong thời gian ngắn đã dẫn tới việc khai thác tài nguyên thiên nhiên nhiều hơn, đồng thời cũng tạo ra chất thải nhiều hơn. Hậu quả làm cho môi trường sinh thái dần bị suy giảm.

- Về xã hội: Tình trạng gia tăng dân số quá nhanh, tỉ lệ người nghèo ở một số nước đang phát triển nhiều lên, hiện tượng bất bình đẳng trong phân phối thu nhập phổ biến,...

- Về môi trường: Tài nguyên thiên nhiên ngày càng suy giảm, môi trường bị ô nhiễm nặng nề, nhiều giống loài động vật, thực vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng.

=> Sử dụng hợp lí tài nguyên và bảo vệ môi trường, phát triển phải đảm bảo cho con người có đời sống vật chất, tinh thần ngày càng cao trong môi trường sống lành mạnh.

II. Tăng trưởng xanh

1. Khái niệm

- Tăng trưởng xanh là phương thức phát triển kinh tế bền vững, một bộ phận của phát triển bền vững nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế và phát triển, đồng thời bảo tồn môi trường, ngăn chặn sự mất mát về đa dạng sinh học và giảm thiểu việc sử dụng không bền vững tài nguyên thiên nhiên.

- Theo Uỷ ban Kinh tế - Xã hội châu Á - Thái Bình Dương (UNESCAP), tăng trưởng xanh là sự tăng trưởng tập trung vào phát triển kinh tế bền vững với môi trường để thúc đẩy sự phát triển cac-bon thấp và tiến bộ xã hội.

2. Biểu hiện

- Giảm thiểu phát thải khí nhà kính, giảm nhẹ biến đổi khí hậu.

+ Sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo.

+ Giảm mức tiêu hao năng lượng trong sản xuất và dịch vụ (vận tải, thương mại).

- Xanh hoá sản xuất (đầu tư phát triển; vốn tự nhiên; ngăn ngừa và xử lý ô nhiễm)

+ Sử dụng tiết kiệm và hiệu quả tài nguyên thiên nhiên

+ Sử dụng năng lượng tái tạo, vật liệu mới, vật liệu thay thế, sử dụng công nghệ mới, công nghệ cao để tăng năng suất lao động, sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường.

+ Phát triển nông nghiệp hữu cơ, áp dụng khoa học và kĩ thuật nông nghiệp hiện đại để có năng suất và hiệu quả cao.

- Xanh hoá lối sống và tiêu dùng bền vững

+ Kết hợp lối sống truyền thống đẹp với những tiện nghi văn minh, hiện đại.

+ Đô thị hoá bền vững gồm xử lí rác thải, chất thải; duy trì lối sống hoà hợp với thiên nhiên ở nông thôn.

- Tăng trưởng xanh trong nông nghiệp

+ Áp dụng khoa học kĩ thuật canh tác tiến bộ nhằm duy trì, nâng cao năng suất và lợi nhuận.

+ Giảm dần các yếu tố tác động tiêu cực và phục hồi các nguồn tài nguyên sinh thái như: đất, nước, không khí và đa dạng sinh học.

+ Giảm ô nhiễm và sử dụng tài nguyên thiên nhiên hiệu quả hơn.

- Tăng trưởng xanh trong lối sống

+ Tiết kiệm nước.

+ Phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn.

+ Tiết kiệm năng lượng trong nhà.

+ Không sử dụng túi ni-lông và đồ dùng một lần.

- Tăng trưởng xanh trong công nghiệp

+ Sản xuất các sản phẩm chất lượng cao, sử dụng vật liệu mới, năng lượng tái tạo.

+ Đổi mới trang thiết bị kĩ thuật làm tăng năng suất lao động; chế tạo, sử dụng công nghệ mới, công nghệ cao.

+ Sản xuất sản phẩm tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường.