Bài 3 : Tỉ lệ bản đồ - Khái niệm bản đồ

1.

a. Khái niệm

   -Tỉ lệ bản đồ: Là tỉ số giữa khoảng cách trên bản đồ so với khoảng cách tương ứng trên thực tế.

   -Ý nghĩa: Tỉ lệ bản đồ cho ta biết khoảng cách trên bản đồ đã thu nhỏ bao nhiêu lần so với kích thước thực của chúng trên thực tế.

b. Phân loại

   - Tỉ lệ số: là một phân số luôn có tử là 1. Mẫu số càng lớn thì tỉ lệ càng nhỏ và ngược lại.

   - Tỉ lệ thước: là tỉ lệ được vẽ dưới dạng thước đo tính sẵn, mỗi đoạn đều ghi số đo độ dài tương ứng trên thực địa.

Ví dụ : mỗi đoạn 1cm trên thước bằng 1km hoặc 10km trên thực địa.

- Phân loại bản đồ:

   + Bản đồ tỉ lệ lớn: tỉ lệ trên 1 : 200 000

   + Bản đồ tỉ lệ trung bình: từ 1: 200 000 đến 1:1000 000

   + Bản đồ tỉ lệ nhỏ: dưới 1:1000 000

c. Ý nghĩa tỉ lệ bản đồ

   - Tỉ lệ bản đồ cho biết bản đồ đó được thu nhỏ bao nhiêu so với thực địa.

   - Tỉ lệ bản đồ càng lớn thì mức độ chi tiết của bản đồ càng cao.

2.

a. Muốn tính các khoảng cách trên thực địa (theo đường chim bay) dựa vào tỉ lệ thước

   - Đánh dấu khoảng cách giữa hai điểm vào cạnh một tờ giấy hoặc thước kẻ.

   - Đặt cạnh tờ giấy hoặc thước kẻ đã đánh dấu dọc theo thước ti lệ và đọc trị số khoảng cách trên thước tỉ lệ.

   - Nếu đo khoảng cách bằng compa thì đổi chiều khoảng cách đó với khoảng cách trên thước tỉ lệ, rồi đọc trị số.

b. Muốn tính các khoảng cách trên thực địa (theo đường chim bay) dựa vào ti lệ số

   - Tính 1cm trên bản đồ bằng ……cm ngoài thực tế (dựa vào tỉ lệ bản đồ).

   - Đo khoảng cách giữa hai điểm trên bản đồ.

   - Khoảng cách thực địa = Khoảng cách trên bản đồ × tỉ lệ bản đồ

   - Đổi ra đơn vị mét (m), hoặc kilômet (km).