Bài 17. Thực hành: Lắp ráp mạch điều khiển LED sử dụng transistor lưỡng cực

Nội dung lý thuyết

I. CHUẨN BỊ

1. Tìm hiểu về sơ đồ nguyên lí mạch bật tắt LED sử dụng transistor lưỡng cực

Sơ đồ nguyên lí mạch điện bật tắt LED thông qua việc đóng mở transistor.

Công nghệ 12, Sơ đồ nguyên lí mạch bật tắt LED thông qua việc đóng mở transistor
Sơ đồ nguyên lí mạch bật tắt LED thông qua việc đóng mở transistor

- Transistor mở khi UBE > 0 (khoảng 0,3 V ~ 0,8 V) và đóng khi UBE = 0.

- Hệ số khuếch đại (\(\beta\)) của transistor lưỡng cực được xác định bằng tỉ số giữa IC và IB.

- Khi điều chỉnh biến trở RBT:

+ Làm thay đổi dòng IB, dẫn đến dòng IC thay đổi, thay đổi độ sáng LED.

2. Chuẩn bị thiết bị, vật liệu và dụng cụ (cho một nhóm học sinh)

TTTên thiết bị, vật liệu và dụng cụThông số kĩ thuậtSố lượng
1LED 5 (mm)

ILED = 10 mA

ULED = 2,2 V

01
2Điện trở

680 \(\Omega\) 1/4 W

50 k\(\Omega\) 1/4 W

3Biến trở B500K500 k\(\Omega\) 1/4 W
4Transistor BC547

IC = 100 mA

UBE = 0,7 V

\(\beta\) = 110 \(\sim\) 800

5Pin9 V DC
6Hộp dây cắm bo mạch thử nghiệm (đầy đủ các kích cỡ khác nhau) 
7Bo mạch thử nghiệm8,5 x 5,5 cm
8Đồng hồ vạn năng hiện số (đủ các thang đo điện trở, điện áp, diode) 

II. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

- Bước 1. Đọc và kiểm tra các linh kiện:

+ Lựa chọn các linh kiện dựa trên sơ đồ nguyên lí:

  • R1 = 680 \(\Omega\)  đảm bảo điện áp và dòng điện trên LED khi có dòng IC.

  • R2 = 50 k\(\Omega\)  đảm bảo dòng Ikhông lớn hơn giá trị cho phép.

+ Biến trở B500K có điện trở biến thiên từ 0 k\(\Omega\) đến 500 k\(\Omega\) để thay đổi dòng IB.

+ Dựa vào sơ đồ nguyên lí:

  •  Các linh kiện đã được giao cho học sinh tiến hành đọc và kiểm tra thông số.

- Bước 2. Trình tự lắp ráp mạch đảm bảo đúng, an toàn cho người và thiết bị:

+ Đấu nối mạch bật tắt LED trên bo mạch thử nghiệm như sơ đồ lắp ráp.

+ Kiểm tra lại mạch điện lắp ráp trước khi đóng điện cấp cho mạch điện.

Công nghệ 12, Sơ đồ lắp ráp mạch bật tắt LED thông qua đóng mở transistor
Sơ đồ lắp ráp mạch bật tắt LED thông qua đóng mở transistor

- Bước 3. Kiểm tra, đo lường đánh giá mạch:

+ Đo điện áp trên điện trở R1 và R2.

=> Từ đó tìm dòng điện \(I_B=\dfrac{U_{R_2}}{R_2}\)\(I_C=\dfrac{U_{R_1}}{R_1}\) và hệ số khuếch đại \(\beta=\dfrac{I_C}{I_B}\).

+ Điền kết quả vào bảng, các giá trị tương ứng khi thay đổi giá trị biến trở RBT (B500K).

III. BÁO CÁO VÀ ĐÁNH GIÁ

1. Báo cáo

Học sinh báo cáo kết quả theo bảng kế hoạch thực hành.

2. Đánh giá

Học sinh tự đánh giá, giáo viên dựa vào quá trình và kết quả thực hành để đánh giá.