Bài 10. Đế quốc Môn-gô

1. Sự ra đời và tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của Ấn Độ thời đế quốc Mô – gôn

- Đầu thế kỉ XVI người Mông Cổ ở Trung Á tấn công Ấn Độ, lật đổ vương triều Đê-li thành lập nên vương triều hồi giáo Mô – Gôn.

- Năm 1556 Hoàng đế A-cơ-ba lên nắm quyền, thống nhất lãnh thổ đưa đế quốc Mô-Gôn bước vào giai đoạn thịnh trị.

- A-cơ-ba thực hiện một loạt cải cách trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, xã hội sau:

* Về chính trị:

+ Chính sách: Hoàng đế đích thân bổ nhiệm tất cả quan chức, kể cả vùng xa xôi, hẻo lánh; xây dựng luật pháp nghiêm minh, tham khảo luật cổ truyền Ấn Độ

+ Tác dụng: Nền chính trị ổn định, quyền lực A-cơ-ba được cũng cố

* Về kinh tế

+ Chính sách: Đo đạc lại ruộng đất; thống nhất hệ thống cân đong, đo lường và tiền tệ

+ Tác dụng: Sản phẩm nông nghiệp đa dạng. Kinh tế hàng hóa phát triển

* Về xã hội

+ Chính sách: Khuyến khích quý tộc Mông Cổ kết than với người Ấn; bãi bỏ thuế thân đánh vào người theo Hồi giáo. Thực hiện hòa hợp tôn giáo

+ Tác dụng: Xã hội ổn định trên cơ sở dung hòa các tôn giáo và tộc người

2. Thành tựu văn hóa tiêu biểu

- Tôn giáo: Phát triển kinh tế, khuyến khích, thực thi tinh thần khoan dung tôn giáo, hòa hợp dân tộc.

- Văn học:

+ Thời A-cơ-ba là thời kì phát triển văn hào và thơ ca, nổi tiếng là nhà thơ Tun-xi Đa-xơ. Tác phẩm chính của ông là trường ca Ra-ma-cha-ri-ta Ma-na-sa.

+ Trong thời gian trị vì, vua A-cơ-ba cho tập hợp và chép lại các bộ sử thi từ thời cổ đại, xây dựng thư viện khổng lồ với 24.000 cuốn sách.

- Nghệ thuật: Nổi bật là thành tựu về kiến trúc, hội họa

+ Nhiều công trình nổi tiếng như: Thành đỏ A-gra, thành Đỏ La-ki-la ở Đê-li. Đặt biệt là công trình kiến trúc lăng mộ Ta-giơ Ma-han một kiệt tác nghệ thuật.

+ Hội họa miêu tả con người được khuyến khích trong Hoàng tộc. Những bức tranh nhỏ đầy màu sắc, mô tả sự kiện lịch sử, cuộc sống cung đình, tầng lớp quý tộc, hình thành phong cách nghệ thuật hội họa Mô-gôn.