Bài 6. Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại

Câu hỏi mở đầu (SGK Cánh Diều - Trang 26)

Hướng dẫn giải

* Cách xây dựng kim tự tháp và vườn treo Ba-bi-lon:

- Xây dựng kim tự tháp: phần lớn các nhà nghiên cứu thống nhất rằng, người Ai Cập cổ đại đã sử dụng mặt phẳng nghiêng để vận chuyển các khối đá và vật liệu lên cao để xây dựng kim tự tháp:

- Xây dựng vườn treo Ba-bi-lon:

+ Hàng trăm kiến trúc sư và thợ giỏi của cả nước, cùng hàng vạn nô lệ được điều động về kinh đô Babylon để xây dựng vườn treo.

+ Vườn treo Babylon được xây dựng bên bờ sông Ơ-phơ-rát. Vườn có dạng vuông gồm bốn tầng, tầng nọ cách tầng kia khoảng 25m, mỗi tầng là một vườn nối nhau bằng những cầu thang khá rộng. Tầng dưới cùng có diện tích là 60.516 m2, nằm trên một hệ thống cột gồm hơn 600 cái.

+ Vườn có đủ hoa thơm, cỏ lạ, các loại cây quý hiếm. Trong vườn có một hệ thống đài phun nước gồm hai bánh xe lớn liên kết với nhau bằng dây xích có gắn thùng gỗ. Khi bánh xe quay, dây xích và thùng nước cũng chuyển động đưa nước ở một cái bể phía dưới lên trên cao tưới nước cho cây.

* Thành tựu văn hóa chủ yếu của người Ai Cập và Lưỡng Hà:

SS

Cư dân Ai Cập cổ đại

Cư dân Lưỡng Hà cổ đại

Tín ngưỡng

- Sùng bái tự nhiên.

- Tin vào sự bất tử của linh hồn.

- Sùng bái tự nhiên.

Chữ viết

- Sử dụng chữ tượng hình.

- Chữ được viết trên giấy làm từ lõi của cây Papirut.

- Sử dụng chữ tượng hình.

- Chữ được viết trên đất sét.

Toán học

- Giỏi về hình học; biết tính diện tích hình tam giác, hình tròn.

- Giỏi về số học; sử dụng hệ đếm lấy số 60 làm cơ sở.

Kiến trúc

- Xây dựng được các công trình đồ sộ, kì vĩ. Ví dụ: Kim tự tháp…

- Xây dựng được các công trình đồ sộ. Ví dụ: vườn treo Ba-bi-lon…

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 mục I (SGK Cánh Diều - Trang 27)

Hướng dẫn giải

Điều kiện tự nhiên đã tác động đến sự hình thành các nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà:

– Ai Cập là thung lũng nằm dọc lưu vực sông Nin.

– Lưỡng Hà là vùng đất nằm giữa hai con sông Ti-grơ và Ơ-phrát.

=> Những con sông này cung cấp nguồn nước dồi dào cho sinh hoạt và sản xuất. Hằng năm mùa lũ, các sông bồi đắp phù sa phục vụ sản xuất. Ngoài ra, đây còn là con đường giao thông chính kết nối các vùng, thúc đẩy phát triển kinh tế Ai Cập, Lưỡng Hà.

Những “tặng phẩm” mà sông Nin đem đến cho Ai Cập là: 

– Cung cấp nước sản xuất và sinh hoạt, đa dạng sinh vật

– Mùa lũ, sông Nin bồi đắp phù sa, giúp thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp

– Là con đường giao thông kết nối các vùng, giúp kinh tế Ai Cập phát triển.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 2 mục I (SGK Cánh Diều - Trang 27)

Hướng dẫn giải

Sông Nin mang đến những tặng phẩm cho người Ai Cập đó là:

+ Sông Nin bồi đắp phù sa => hình thành nên những đồng bằng châu thổ rộng lớn và màu mỡ. Chính nhờ những lớp phù sa luôn được bồi đắp hàng năm ấy đã thúc đẩy canh tác trồng trọt, tăng năng suất nông nghiệp tối đa giúp người Ai Cập luôn có những mùa màng bội thu.

+ Sông Nin cung cấp nguồn nước dồi dào phục vụ cho đời sống sinh hoạt và sản xuất của con người.

+ Sông Nin là con đường giao thông huyết mạch, giúp kết nối các vùng/ miền ở Ai Cập.

+ Sự đa dạng sinh vật do sông Nin đem lại (thủy sản, chim,…) góp phần cải thiện cuộc sống của cư dân Ai Cập.

Vì thế, nhà sử học Hê-rô-đốt ở Hy Lạp cổ đại từng viết: “Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin.”

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục II (SGK Cánh Diều - Trang 28)

Hướng dẫn giải

- Quá trình thành lập nhà nước của người Ai Cập:

+ Từ khoảng thiên niên kỉ IV TCN, cư dân Ai Cập sống trong các công xã. 

+ Vào khoảng năm 3200 TCN, Mê-nét đã thống nhất các công xã thành nhà nước Ai Cập.

- Quá trình thành lập nhà nước của người Lưỡng Hà:

+ Cuối thiên niên kỉ IV TCN, nhiều quốc gia ra đời ở lưu vực hai con sông Ti-grơ và Ơ-phrát. 

+ Về sau, các tiểu quốc nhỏ này thống nhất thành một vương quốc lớn mạnh, tiêu biểu là Vương quốc Ba-bi-lon.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục III (SGK Cánh Diều - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Thành tựu văn hóa của:

Cư dân Ai Cập:

– Biết làm ra lịch, làm đồng hồ đo bằng ánh sáng mặt trời.

– Biết dựa vào chuyển động của Mặt Trăng quay quanh Trái đất, chia một năm 12 tháng, mỗi tháng 29 hoặc 30  ngày.

– Kĩ thuật ướp xác chết thuần thục.

– Biết viết chữ trên giấy

– Biết tính diện tích hình tam giác, hình tròn

– Xây dựng công trình kim tự tháp và tượng Nhân sư

Cư dân Lưỡng Hà:

– Biết viết chữ trên đất sét

– Giỏi về số học, sử dụng hệ thống đếm lấy số 60 làm cơ sở.

– Xây dựng thành Ba-bi-lon và vườn treo Ba-bi-lon

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Cánh Diều - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Tham Khảo !

Theo em, điều kiện tự nhiên quan trọng nhất dẫn đến sự hình thành các nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà là đều nằm cạnh những con sông lớn. Ngoài việc cung cấp nước tưới tiêu cho sản xuất và sinh hoạt, hằng năm các dòng sông còn bồi đắp thêm phù sa màu mỡ phát triển nông nghiệp. Ngoài ra, chính các con sống là những con đường giao thông quan trọng gắn kết các vùng, tạo nên một nền văn minh Ai Cập và Lưỡng Hà.

(Trả lời bởi Minh Nhân)
Thảo luận (2)

Câu hỏi 2 (SGK Cánh Diều - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Tham Khảo !

Giới thiệu về kim tự tháp Ai Cập

Kim tự tháp Ai Cập là các công trình cổ đại hình chóp bằng đá ở Ai Cập. Tính đến năm 2008, có tất cả 138 kim tự tháp đã được khám phá ở Ai Cập. Hầu hết đóng vai trò là lăng mộ cho các Pharaon và hoàng hậu trong hai thời kỳ Cổ vương quốc và Trung vương quốc.

Những kim tự tháp Ai Cập đầu tiên được biết đến nằm ở Saqqara, phía tây bắc Memphis. Trong số đó, Kim tự tháp Djoser là lâu đời nhất, được xây dựng vào khoảng từ năm 2630 đến năm 2611 trước công nguyên ở Vương triều thứ ba. Kim tự tháp này cũng như khu phức hợp xung quanh do kiến trúc sư Imhotep thiết kế, và được xem là những công trình bằng đá nguyên khối cổ nhất thế giới. Số lượng nhân công để xây các kim tự tháp được ước tính vào khoảng từ vài nghìn, 20 nghìn cho tới 100 nghìn người.

Những kim tự tháp Ai Cập nổi tiếng nhất nằm ở Giza, ngoại ô Cairo. Một số kim tự tháp Giza được xem là nằm trong số những công trình vĩ đại nhất từng được xây. Kim tự tháp Khufu tại Giza là kim tự tháp Ai Cập lớn nhất và là kỳ quan thế giới cổ đại duy nhất còn tồn tại.

(Trả lời bởi Minh Nhân)
Thảo luận (3)