Bài 4: Sự ra đời và phát triển của hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)

Mở đầu (SGK Cánh Diều - Trang 18)

Hướng dẫn giải

ASEAN: Lịch sử hình thành, mục đích và quá trình phát triển
(*) Lịch sử hình thành:

Ngày 8/8/1967: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập tại Bangkok, Thái Lan bởi 5 nước sáng lập: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan.
(*) Mục đích:
- Tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các nước thành viên.
- Giữ vững hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.
- Thúc đẩy hợp tác quốc tế và khu vực.
(*) Quá trình phát triển:

- Giai đoạn 1 (1967-1975):

+ Tập trung xây dựng nền tảng và cơ cấu tổ chức.
+ Ký kết Tuyên ngôn ASEAN (1976) khẳng định nguyên tắc cơ bản của Hiệp hội.
- Giai đoạn 2 (1976-1992):

+ Mở rộng thành viên với sự gia nhập của Brunei (1984).
+ Tập trung giải quyết các vấn đề khu vực như xung đột Campuchia.
- Giai đoạn 3 (1992-2007):

+ Mở rộng thành viên với sự gia nhập của Việt Nam (1995), Lào và Myanmar (1997), cuối cùng là Campuchia (1999)
+ Tập trung xây dựng Cộng đồng ASEAN với 3 trụ cột: Kinh tế, Chính trị - An ninh và Văn hóa - Xã hội.
- Giai đoạn 4 (2008-nay):

+ ASEAN hướng đến xây dựng một Cộng đồng gắn kết và tự cường.
+ Tập trung vào các vấn đề như phát triển kinh tế bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu, an ninh mạng,...

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.a (SGK Cánh Diều - Trang 19)

Hướng dẫn giải

Quá trình hình thành tổ chức ASEAN:
(*) Bối cảnh:

- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, khu vực Đông Nam Á có nhiều biến động:
+ Phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ.
+ Chiến tranh Lạnh và sự cạnh tranh giữa các cường quốc.
+ Nhu cầu hợp tác giữa các quốc gia Đông Nam Á để cùng phát triển và giữ gìn hòa bình, ổn định trong khu vực.
(*) Giai đoạn thành lập (1967):

- Ngày 8/8/1967: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập tại Bangkok, Thái Lan bởi 5 nước sáng lập: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan.
- Tuyên ngôn ASEAN:
+ Khẳng định mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của Hiệp hội.
+ Tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các nước thành viên.
+ Giữ vững hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.
(*) Giai đoạn mở rộng (1984-1999):

- 1984: Brunei gia nhập ASEAN.
- 1995: Việt Nam gia nhập ASEAN.
- 1997: Lào và Myanmar gia nhập ASEAN.
- 1999: Campuchia gia nhập ASEAN.
ASEAN hoàn thành mục tiêu thành lập một tổ chức bao gồm tất cả các quốc gia Đông Nam Á.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.b (SGK Cánh Diều - Trang 20)

Hướng dẫn giải

Mục đích thành lập của ASEAN:
(*) Tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các nước thành viên:

- Kinh tế:
+ Thúc đẩy thương mại và đầu tư giữa các nước thành viên.
+ Phát triển kinh tế khu vực.
+ Nâng cao đời sống người dân.
- Văn hóa:
+ Giao lưu văn hóa, giáo dục, du lịch.
+ Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa khu vực.
- Xã hội:
+ Phát triển nguồn nhân lực.
+ Xóa đói giảm nghèo.
+ Nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.
(*) Duy trì hòa bình, ổn định và an ninh khu vực:

- Giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
- Thúc đẩy đối thoại và hợp tác về an ninh.
- Chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia.
(*) Tăng cường hợp tác quốc tế và khu vực:

- Tham gia vào các diễn đàn khu vực và quốc tế.
- Đóng góp vào giải quyết các vấn đề chung của toàn cầu.
- Nâng cao vị thế của ASEAN trên trường quốc tế.
(*) Xây dựng một Cộng đồng ASEAN gắn kết, tự cường và phát triển:

- Tăng cường đoàn kết và hợp tác giữa các nước thành viên.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh của khu vực.
- Hướng đến một ASEAN phát triển bền vững và thịnh vượng.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.a (SGK Cánh Diều - Trang 20)

Hướng dẫn giải

Quá trình phát triển từ ASEAN 5 đến ASEAN 10:
- ASEAN 5 (1967):

+ 5 nước sáng lập: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan.
Mục tiêu: Thúc đẩy hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội và duy trì hòa bình, ổn định khu vực.
+ Tuyên bố Bangkok (1967) là văn kiện quan trọng đánh dấu sự ra đời của ASEAN.
- Brunei gia nhập (1984):

+ Brunei trở thành thành viên thứ 6 của ASEAN.
+ Mở rộng hợp tác sang lĩnh vực năng lượng và môi trường.
- Việt Nam gia nhập (1995):

+ Việt Nam trở thành thành viên thứ 7 của ASEAN.
+Ký kết Hiệp định Khu vực Thương mại Tự do ASEAN (AFTA) thúc đẩy hợp tác kinh tế.
- Lào và Myanmar gia nhập (1997):

+ Lào và Myanmar trở thành thành viên thứ 8 và 9 của ASEAN.
+ Mở rộng hợp tác sang lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực và xóa đói giảm nghèo.
- Campuchia gia nhập (1999):

+ Campuchia trở thành thành viên thứ 10 và hoàn thành mục tiêu thành lập một ASEAN thống nhất.
+ Mở rộng hợp tác sang lĩnh vực du lịch và văn hóa.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.b (SGK Cánh Diều - Trang 21)

Hướng dẫn giải

Hành trình phát triển tổ chức ASEAN:
(*) Bối cảnh thành lập:

- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, khu vực Đông Nam Á có nhiều biến động:
+ Phong trào giải phóng dân tộc phát triển mạnh mẽ.
+ Chiến tranh Lạnh và sự cạnh tranh giữa các cường quốc.
+ Nhu cầu hợp tác giữa các quốc gia Đông Nam Á để cùng phát triển và giữ gìn hòa bình, ổn định trong khu vực.
(*) Giai đoạn thành lập (1967):

- Ngày 8/8/1967: Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) được thành lập tại Bangkok, Thái Lan bởi 5 nước sáng lập: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan.
- Tuyên ngôn ASEAN:
+ Khẳng định mục tiêu và nguyên tắc hoạt động của Hiệp hội.
+ Tăng cường hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội giữa các nước thành viên.
+ Giữ vững hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.
(*) Giai đoạn mở rộng (1984-1999):

- 1984: Brunei gia nhập ASEAN.
- 1995: Việt Nam gia nhập ASEAN.
- 1997: Lào và Myanmar gia nhập ASEAN.
- 1999: Campuchia gia nhập ASEAN.
-> ASEAN hoàn thành mục tiêu thành lập một tổ chức bao gồm tất cả các quốc gia Đông Nam Á.
(*) Giai đoạn phát triển (1999-nay):

- 2003: Hiệp định Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA) được thực hiện đầy đủ.
- 2007: Cộng đồng ASEAN được thành lập với 3 trụ cột: Kinh tế, Chính trị - An ninh và Văn hóa - Xã hội.
- 2015: Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) được thành lập.
-> ASEAN ngày càng đóng vai trò quan trọng trong khu vực và trên thế giới.
(*) Một số thành tựu nổi bật:

- Kinh tế:
+ Khu vực mậu dịch tự do ASEAN (AFTA) được thành lập.
+ Tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ.
+ Kim ngạch thương mại nội khối tăng cao.
- Chính trị - An ninh:
+ Duy trì hòa bình, ổn định trong khu vực.
+ Giải quyết các tranh chấp thông qua đối thoại và hợp tác.
+ Tăng cường hợp tác về an ninh, chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia.
- Văn hóa - Xã hội:
+ Thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục, du lịch.
+ Nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
+ Bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa khu vực.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Cánh Diều - Trang 21)

Hướng dẫn giải

Dấu mốc quan trọng: Cộng đồng ASEAN chính thức thành lập (31/12/2015)
Lý do lựa chọn:

- Sự kiện mang tính bước ngoặt: đánh dấu sự chuyển mình của ASEAN từ một tổ chức hợp tác lỏng lẻo sang một Cộng đồng thống nhất với 3 trụ cột: Kinh tế, Chính trị - An ninh và Văn hóa - Xã hội.
- Thể hiện nỗ lực và quyết tâm của các nước thành viên: sau hơn 48 năm xây dựng và phát triển, ASEAN đã đạt được mục tiêu đề ra trong Hiệp ước Bali (1976) về việc thành lập Cộng đồng ASEAN.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Vận dụng 2 (SGK Cánh Diều - Trang 21)

Hướng dẫn giải

Hình ảnh logo ASEAN:
loading...
Hình ảnh các Hội nghị cấp cao ASEAN:
loading...
Hình ảnh về quan hệ Việt Nam - ASEAN:
- Lãnh đạo Việt Nam tham dự các hoạt động của ASEAN:
loading...
- Các dự án hợp tác giữa Việt Nam và các nước ASEAN:
loading...

 

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)