Bài 3: Nhân tố ảnh hưởng đến trao đổi nước và khoáng ở thực vật

Câu hỏi mở đầu (SGK Cánh diều - Trang 18)

Hướng dẫn giải

- Chịu tác động của: ánh sáng, nhiệt độ, độ thoáng của đất, nguồn nước trong đất, các vi sinh vật.

(Trả lời bởi ひまわり(In my personal...)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Cánh diều - Trang 18)

Hướng dẫn giải

- Tác động của nhiệt độ không khí đến tốc độ thoát hơi nước: Nhiệt độ không khí tăng trong ngưỡng nhất định sẽ làm tăng tốc độ thoát hơi nước.

- Tác động của cường độ ánh sáng đến tốc độ thoát hơi nước: Cường độ ánh sáng tăng trong ngưỡng xác định làm tăng cường độ thoát hơi nước, nếu cường độ ánh sáng tăng quá cao thì tốc độ thoát hơi nước giảm.

(Trả lời bởi ひまわり(In my personal...)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK Cánh diều - Trang 19)

Hướng dẫn giải

- Chịu ảnh hưởng của các nhân tố sau: nhiệt độ, ánh sáng, nước trong đất, độ thoáng khí của đất, hệ vi sinh vật vùng rễ.

(Trả lời bởi ひまわり(In my personal...)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Cánh diều - Trang 19)

Hướng dẫn giải

- Xới đất giúp tăng độ thoáng khí trong đất \(\rightarrow\) đảm bảo sự phát triển của hệ rễ ở cây trồng, nhờ đó, giúp cây trồng hấp thụ nước và muối khoáng thuận lợi, thúc đẩy sự sinh trưởng và phát triển của cây trồng.

- Ngoài ra cũng ức chế sự phát triển của vi khuẩn phản nitrate hóa trong đất, nhờ đó, giúp giữ được nguồn nitrogen.

(Trả lời bởi ひまわり(In my personal...)
Thảo luận (1)

Câu hỏi (SGK Cánh diều - Trang 19)

Hướng dẫn giải

- Do cây thiếu nước, cụ thể là lượng nước cây hút vào nhỏ hơn lượng nước thoát ra.

(Trả lời bởi ひまわり(In my personal...)
Thảo luận (1)

Thí nghiệm 1 (SGK Cánh diều - Trang 21)

Thí nghiệm 2 (SGK Cánh diều - Trang 21)

Hướng dẫn giải

- Tên thí nghiệm: Chứng minh sự hút nước của rễ cây, sự vận chuyển nước ở thân cây.

- Nhóm thực hiện: Nhóm 2

- Kết quả và thảo luận:

+ Sự thay đổi mực nước trong mỗi ống đong: Cả hai ống đong đều có mực nước giảm so với mức ban đầu.

+ Sự khác nhau giữa màu sắc của hai cây và lát cắt ngang rễ, thân của hai cây: Lá của cây ở ống đong thứ nhất có màu sắc không thay đổi, lá của cây ở ống đong thứ hai xuất hiện những viền màu đỏ. Lát cắt ngang rễ, thân của cây ở ống đong thứ nhất không có màu; lát cắt ngang rễ, thân của cây ở ống đong thứ hai xuất hiện các chấm tròn màu đỏ đậm.

+ Giải thích: Nước và một số chất tan trong nước được rễ hấp thụ và vận chuyển lên các cơ quan phía trên theo mạch gỗ trong thân cây. Khi rễ cây được đặt trong ống đong chứa nước, rễ hút nước sẽ làm giảm lượng nước trong hai ống đong. Các chất tan trong nước như mực đỏ hoặc eosin trong ống đong thứ hai được rễ hấp thụ và vận chuyển theo mạch gỗ, do đó phần mạch gỗ ở thân cây thứ hai có màu đỏ.

- Kết luận: Rễ thực hiện chức năng hút nước và mạch gỗ có vai trò vận chuyển nước từ rễ lên thân rồi lên lá.

(Trả lời bởi ひまわり(In my personal...)
Thảo luận (1)

Thí nghiệm 3 (SGK Cánh diều - Trang 22)

Hướng dẫn giải

-  Cả 2 mảnh giấy đều có sự đổi màu từ màu xanh da trời sang màu hồng. Trong đó, mảnh giấy kẹp ở mặt dưới của lá có tốc độ chuyển màu hồng nhanh hơn mảnh giấy kẹp ở mặt trên của lá.

- Giấy tẩm \(CoCl_2\) khô có màu xanh sẽ chuyển sang màu hồng khi gặp nước. Giấy \(CoCl_2\) kẹp ở hai mặt của lá đều chuyển sang màu hồng vì có sự thoát hơi nước ở cả hai mặt của lá (hơi nước thoát ra làm ẩm giấy tẩm \(CoCl_2\rightarrow\) giấy chuyển sang màu hồng).

- Tốc độ chuyển màu hồng của giấy tẩm \(CoCl_2\) kẹp ở mặt dưới của lá nhanh hơn vì: Khí khổng của lá phân bố cả ở hai mặt nhưng chủ yếu ở mặt dưới, mà sự thoát hơi nước ở lá chủ yếu là qua khí khổng. Do đó, quá trình thoát hơi nước ở mặt dưới lá mạnh hơn mặt trên lá rất nhiều dẫn đến giấy tẩm \(CoCl_2\) kẹp ở mặt dưới của lá chuyển sang màu hồng nhanh hơn.

(Trả lời bởi ひまわり(In my personal...)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Cánh diều - Trang 24)

Hướng dẫn giải

Phương pháp

Ưu điểm

Nhược điểm

Phương pháp tưới mặt đất

 - Điều hòa nhiệt độ của cây trồng, kìm hãm sự phát triển của cỏ dại, giảm bớt nồng độ các chất có hại.

- Giảm độ thoáng khí, giảm hoạt động của các vi sinh vật trong đất, tốn nhiều nước, gây khó khăn cho việc cơ giới hóa đồng ruộng, gây hiện tượng lầy hóa.

Phương pháp tưới phun mưa

 - Tiết kiệm nước, thích hợp với nhiều loại địa hình, không gây xói mòn, trôi màu, không phá vỡ kết cấu đất, giảm diện tích chiếm đất của kênh mương và công trình tưới.

 - Tốn nhiều tiền để xây dựng hệ thống, kĩ thuật tưới phức tạp, đòi hỏi trình độ cao, chất lượng tưới bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết (trời quá nắng thì nước gần như sẽ bốc hơi hết).

Tưới theo luống (rãnh)

 - Nước từ rãnh thấm từ từ vào đất nên lớp đất mặt vẫn tơi xốp, kết cấu đất ít bị phá vỡ, đất ít bị bào mòn, chất dinh dưỡng không bị rửa trôi, ít hao tổn nước, không làm ngập mặt ruộng nên công tác canh tác, cơ giới hóa dễ dàng.

 - Lãng phí lượng nước ở cuối rãnh, tốn công cho việc tạo rãnh.

Phương pháp tưới vào gốc cây

 - Tương đối đơn giản, nhanh.

 - Chỉ áp dụng được cho một loại cây nhất định, số lượng cây tưới phải ít.

(Trả lời bởi ひまわり(In my personal...)
Thảo luận (1)