Bài 3. Lao động cần cù, sáng tạo

Mở đầu (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 17)

Hướng dẫn giải

- Câu tục ngữ: “Cần cù bù thông minh”

=> Ý nghĩa: khẳng định giá trị của sự chăm chỉ, nỗ lực trong cuộc sống.

- Câu tục ngữ: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”

=> Ý nghĩa: khuyên con người nên có lòng kiên trì, quyết tâm vượt qua mọi gian khó. Khi kiên trì, nỗ lực thì chúng ta sẽ nhận lại được những thành quả xứng đáng.

- Câu tục ngữ “Cái khó ló cái khôn”

=> Ý nghĩa: khẳng định giá trị to lớn của trí tuệ, sự sáng tạo của con người trong việc khắc phục những hoàn cảnh khó khăn.

- Câu tục ngữ: “Một phút nghĩ hay hơn cả ngày quần quật”

=> Ý nghĩa: khẳng định giá trị to lớn của sự sáng tạo, cải tiến phương pháp, cách thức làm việc sẽ giúp chúng ta đạt được năng suất cao hơn, chất lượng công việc tốt hơn.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 17)

Hướng dẫn giải

- Suy nghĩ:

+ Giáo sư - Bác sĩ Nông học Lương Định Của luôn chăm chỉ, cần mẫn làm việc và ông không ngừng nghiên cứu để lai tạo ra nhiều giống cây trồng mới, cải tiến phương thức canh tác trong nông nghiệp.

+ Những cống hiến của Giáo sư - Bác sĩ Nông học Lương Định Của đã đem lại những thành quả to lớn, như: đem đến một cuộc cách mạng trong nông nghiệp ở Việt Nam; đào tạo, bồi dưỡng thêm nhiều nhân tài cho đất nước.

+ Sự chăm chỉ, miệt mài và sáng tạo trong lao động và học tập của Giáo sư - Bác sĩ Nông học Lương Định Của chính là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ chúng ta noi theo.

- Theo em:

+ Cần cù là chăm chỉ, chuyên cần, chịu khó trong công việc.

+ Sáng tạo là say mê nghiên cứu, tìm tòi trong lao động.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 18)

Hướng dẫn giải

- Biểu hiện lao động cần cù, sáng tạo của Tiến sĩ Nguyễn Thị Hiệp

+ Ngay từ khi còn nhỏ, cô Nguyễn Thị Hiệp đã luôn chăm chỉ, chịu khó học tập, không ngừng nỗ lực để vượt qua nhiều khó khăn, gian khó, kiên định theo đuổi ước mơ.

+ Cô Nguyễn Thị Hiệp không ngừng tìm tòi, học hỏi, suy nghĩ và luôn say mê nghiên cứu khoa học.

- Ý nghĩa của sự cần cù, sáng tạo trong lao động

+ Cần cù, sáng tạo là phẩm chất cần thiết, là điều kiện giúp con người nâng cao vốn hiểu biết, rèn luyện các kĩ năng, tiết kiệm thời gian và đạt hiệu quả cao trong công việc, góp phần xây dựng quê hương, đất nước.

+ Người có tinh thần cần cù, sáng tạo trong học tập, lao động,… sẽ luôn được mọi người yêu mến, quý trọng.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 19)

Hướng dẫn giải

* Trả lời câu hỏi Trường hợp 1.

- Nhận xét: việc làm của bạn Ninh và bạn Hải đã cho thấy hai bạn có đức tính chăm chỉ, cần cù và sáng tạo trong quá trình học tập, lao động. Đồng thời, hai bạn cũng biết quan tâm, yêu thương và chia sẻ với những người có hoàn cảnh khó khăn.

=> Bài học rút ra: cần rèn luyện đức tính chăm chỉ, sáng tạo và yêu thương mọi người.

- Những việc làm thể hiện sự cần cù, sáng tạo trong lao động của bản thân em:

+ Thường xuyên giúp đỡ bố mẹ những công việc phù hợp với sức khỏe, lứa tuổi, như: quét dọn nhà cửa, rửa bát, nấu những món ăn đơn giản, chăm sóc em,…

+ Luôn cố gắng hết mình để hoàn thành những nhiệm vụ được giao.

+ Suy nghĩ, tìm tòi những phương pháp học tập mới, khoa học và hiệu quả hơn. Ví dụ như: tổng kết kiến thức đã học bằng sơ đồ tư duy; học tiếng Anh thông qua việc đọc truyện tranh song ngữ,…

+ Tái chế các phế liệu thành đồ thủ công để sử dụng hoặc đem bán. Ví dụ: làm ống đựng đồ dùng học tập từ bìa carton; làm chuông gió từ vỏ chai nhựa,…

* Trả lời câu hỏi Trường hợp 2.

- Nhận xét: hai anh em bạn Danh đã rất sáng tạo và chăm chỉ trong lao động. Các bạn vừa có ý thức tiết kiệm lại vừa có ý thức bảo vệ sức khỏe cho chính bản thân, gia đình và bảo vệ môi trường.

- Ý nghĩa: Việc làm của bạn Danh và em trai đã:

+ Giúp gia đình bạn Danh tiết kiệm được một khoản chi phí cho việc mua thực phẩm hằng ngày; đồng thời, gia đình có ra sạch để sử dụng, sức khỏe của các thành viên được đảm bảo hơn.

+ Giúp hạn chế rác thải ra môi trường (vì hai bạn đã tận dụng những vật dụng cũ để trồng rau).

* Trả lời câu hỏi Trường hợp 3.

- Nhận xét: bạn K còn thiếu tính kiên trì và sáng tạo trong lao động.

- Lời khuyên cho bạn K:

+ Chăm chỉ, nỗ lực, quyết tâm thực hiện mục tiêu đã đề ra.

+ Suy nghĩ để tìm ra phương pháp làm việc hiệu quả hơn để có thể: tăng tốc độ và khắc phục tình trạng đau tay,…

+ Học hỏi thêm kinh nghiệm đan nan tre từ những người xung quanh.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 20)

Hướng dẫn giải

Để thành công trong cuộc sống, mỗi con người cần hình thành và rèn luyện cho mình nhiều đức tính tốt đẹp. Một trong những đức tính cần có là tính cần cù và sáng tạo trong học tập, lao động. Đặc biệt là đối với lứa tuổi học sinh, những con người trẻ tuổi đang từng ngày kiên trì rèn luyện mình trên ghế nhà trường.

Cần cù là chăm chỉ, chuyên cần, chịu khó trong công việc. Biểu hiện của cần cù là làm việc thường xuyên, đều đặn, không ngừng nỗ lực vượt qua khó khăn, thử thách. Sáng tạo là say mê nghiên cứu, tìm tòi trong lao động. Sự sáng tạo được thể hiện qua những hành động, như: luôn suy nghĩ, tìm và phát hiện ra cách làm mới hiệu quả để đem lại kết quả cao hơn trong công việc.

Cần cù, sáng tạo là phẩm chất cần thiết, là điều kiện giúp con người nâng cao vốn hiểu biết, rèn luyện các kĩ năng, tiết kiệm thời gian và đạt hiệu quả cao trong công việc, góp phần xây dựng quê hương, đất nước. Người có tinh thần cần cù, sáng tạo trong học tập, lao động,… sẽ luôn được mọi người yêu mến, quý trọng.

Để rèn luyện sự cần cù, sáng tạo, trước hết, chúng ta phải có ý thức tự rèn luyện bản thân tốt đẹp theo chuẩn mực xã hội. Từ ý thức đi đến hành động cụ thể trong công việc và trong đời sống thường ngày. Trong học tập, phải biết tuân thủ nội quy, kỉ luật trường lớp. Đi học chuyên cần, đều đặn, không trốn tiết hay viện lí do để nghỉ học. Gặp bài học khó không nản chí mà phải tìm cách thấu hiểu và giải quyết cho kì được. Trong lao động, phải biết tìm tòi sáng tạo. Mỗi ngày một suy nghĩ mới sẽ làm cho cuộc sống thêm tươi vui, tinh thần vững mạnh. Chăm chỉ làm việc nhà, không ngại khó, tiết kiệm… Tích cực giúp đỡ người khác. Trong việc rèn luyện thân thể, luôn kiên trì tập thể dục thể thao. Tích cực cùng mọi người giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường sống lành mạnh, tiến bộ…

Các bạn thân mến, thành tựu không phải được gặt hái bằng trí tuệ hay khả năng thiên bẩm, mà được gặt hái chính bằng lòng kiên trì, sự chăm chỉ và sáng tạo. Do đó, chúng ta hãy rèn luyện đức tính chăm chỉ, sáng tạo ngay từ hôm nay, ngay từ những việc làm nhỏ nhất!

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 20)

Hướng dẫn giải

- Những việc làm thể hiện sự cần cù, sáng tạo:

+ Bạn H cố gắng, nỗ lực trong học tập và tích cực tham gia các câu lạc bộ của trường.

+ Bạn M vẫn cố gắng suy nghĩ để tìm thêm các cách giải bài toán hay hơn.

+ Bạn T vẽ tranh bằng bút sáp tái sử dụng.

=> Giải thích: trong quá trình học tập, các bạn H, T, M đã nỗ lực, chăm chỉ để vượt qua khó khăn; luôn tìm tòi, sáng tạo, phát hiện ra những cách làm mới để đem lại kết quả và chất lượng tốt hơn.

- Việc không thể hiện sự cần cù, sáng tạo: bạn P thường xuyên ỷ lại vào bạn bè trong hoạt động thảo luận nhóm

=> Giải thích: hành động của bạn P cho thấy bạn P có thái độ học tập thiếu tích cực, thiếu sự chăm chỉ và sáng tạo.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 3 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 21)

Hướng dẫn giải

Những việc làm cụ thể để thể hiện sự cần cù, sáng tạo của bản thân:

+ Thường xuyên giúp đỡ bố mẹ những công việc phù hợp với sức khỏe, lứa tuổi, như: quét dọn nhà cửa, rửa bát, nấu những món ăn đơn giản, chăm sóc em,…

+ Luôn cố gắng hết mình để hoàn thành những nhiệm vụ học tập được giao.

+ Suy nghĩ, tìm tòi những phương pháp học tập mới, khoa học và hiệu quả hơn. Ví dụ như: tổng kết kiến thức đã học bằng sơ đồ tư duy; học tiếng Anh thông qua việc đọc truyện tranh song ngữ,…

+ Tái chế các phế liệu thành đồ thủ công để sử dụng hoặc đem bán. Ví dụ: làm ống đựng đồ dùng học tập từ bìa carton; làm chuông gió từ vỏ chai nhựa,…

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 4 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 21)

Hướng dẫn giải

Những việc làm cụ thể để thể hiện sự cần cù, sáng tạo của bản thân:

+ Thường xuyên giúp đỡ bố mẹ những công việc phù hợp với sức khỏe, lứa tuổi, như: quét dọn nhà cửa, rửa bát, nấu những món ăn đơn giản, chăm sóc em,…

+ Luôn cố gắng hết mình để hoàn thành những nhiệm vụ học tập được giao.

+ Suy nghĩ, tìm tòi những phương pháp học tập mới, khoa học và hiệu quả hơn. Ví dụ như: tổng kết kiến thức đã học bằng sơ đồ tư duy; học tiếng Anh thông qua việc đọc truyện tranh song ngữ,…

+ Tái chế các phế liệu thành đồ thủ công để sử dụng hoặc đem bán. Ví dụ: làm ống đựng đồ dùng học tập từ bìa carton; làm chuông gió từ vỏ chai nhựa,…

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng 1 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 21)

Hướng dẫn giải

BÀI CA HÓA TRỊ

Kali (K), Iot (I), Hidrô (H)

Natri (Na) với Bạc (Ag), Clo (Cl) một loài

Là hoá trị một (I) bạn ơi

Nhớ ghi cho kỹ kẻo thời phân vân

Magiê (Mg), Kẽm (Zn) với Thuỷ Ngân(Hg)

Oxi (O), Đồng (Cu), Thiếc(Sn) cùng gần Bari (Ba)

Cuối cùng thêm chú Canxi (Ca)

Hoá trị hai (II) nhớ có gì khó khăn

Bác Nhôm (Al) hoá trị ba (III) lần

In sâu trí nhớ khi cần có ngay

Cacbon (C), Silic (Si) này đây

Có hoá trị bốn (IV) không ngày nào quên

Sắt (Fe) kia lắm lúc hay phiền

Hai, ba lên xuống nhớ liền ngay thôi

Nitơ (N) rắc rối nhất đời

Một hai ba bốn, khi thời lên V

Lưu huỳnh (S) lắm lúc chơi khăm

Xuống hai lên sáu khi nằm thứ tư

Phot pho (P) nói đến không dư

Có ai hỏi đến thì ừ rằng năm

Bạn ơi, cố gắng học chăm

Bài ca hoá trị suốt năm cần dùng.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng 2 (SGK Chân trời sáng tạo - Trang 21)

Hướng dẫn giải

Niu-tơn - Tấm gương lao động cần cù, sáng tạo

Niu-tơn (Newton, 1642 - 1727) là nhà vật lí, thiên văn học, toán học thiên tài, được mệnh danh là nhà khoa học vĩ đại và có tầm ảnh hưởng rất lớn trong lịch sử. Suốt cuộc đời của mình, ông đã không ngừng lao động, tìm tòi, sáng tạo và đóng góp cho khoa học, phục vụ cho sự tiến bộ của xã hội với những phát minh kiệt xuất như: định luật vạn vật hấp dẫn, ba định luật về chuyển động, phép tính vi phân, tích phân, kính viễn vọng phản xạ, đồng hồ mặt trời,..

Vốn là người say mê nghiên cứu khoa học, hằng ngày ông thường giam minh trong phòng làm việc đề đọc sách, loay hoay đục đẽo và chế tạo nhiều thứ. Có lần đến nhà dược sĩ Cờ-lác, ông xin được một chiếc hộp xinh xắn, về nhà, ông cặm cụi đến quên ăn, quên ngủ để tạo ra được một chiếc đồng hồ nước.

Là người yêu thích Toán học, Niu-tơn đã bỏ ra hai mươi năm lao động. cật lực để hoàn thành cuốn "Các nguyên lí Toán học của Triết học Tự nhiên". Có thể nói mỗi câu chữ, mỗi trang sách đều là một phần trái tim, khối óc của ông.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)