Bài 24: Chu trình Sinh - địa - hoá và Sinh quyển

Mở đầu (SGK Cánh Diều - Trang 150)

Hướng dẫn giải

Các chất dinh dưỡng vô cơ liên tục được tuần hoàn trong sinh quyển thông qua chu trình sinh địa hóa.

Ví dụ: Chu trình cacbon, chu trình nitơ, chu trình photpho,...

Quá trình quang hợp, hô hấp, phân hủy,... góp phần chuyển đổi các chất hữu cơ thành vô cơ và ngược lại.

→ Nhờ vậy, các chất dinh dưỡng vô cơ được tái sử dụng liên tục, tránh cạn kiệt.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Cánh Diều - Trang 150)

Câu hỏi 2 (SGK Cánh Diều - Trang 151)

Hướng dẫn giải

Nước của các đại dương được bốc hơi lên không khí. Gió sẽ mang hơi nước tới các lục địa và rơi xuống nước tạo ra các dạng kết tủa khác nhau (mưa, tuyết hoặc mưa đá). Sau đó, nước lại trở về biển thông qua các mạch nước ngầm và sông hồ.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 3 (SGK Cánh Diều - Trang 151)

Hướng dẫn giải

- Carbon tham gia vào thành phần cấu tạo của carbohydrate, chất tiền thân để hình thành các hợp chất hữu cơ khác như protein, lipid, vitamin…

- Carbon đi vào chu trình dưới dạng CO2. Thực vật lấy CO2 từ khí quyển, nước và muối khoáng từ đất để tạo ra chất hữu cơ đầu tiên thông qua hoạt động quang hợp.

- Động vật ăn cỏ sử dụng thực vật làm thức ăn rồi lại chuyển các hợp chất chứa carbon cho động vật ăn thịt. Trong quá trình hô hấp của động, thực vật và sự phân giải của VSV, CO2 và nước được trả lại cho môi trường.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 4 (SGK Cánh Diều - Trang 152)

Hướng dẫn giải

Các dạng tồn tại: N2, NO3-, NH4+, hợp chất hữu cơ.

Các quá trình chuyển hóa chủ yếu của nitrogen:

- Khí nitrogen được chuyển hóa thành các nitrogen oxide và ammonium bởi vi sinh vật cố định nitrogen, sản xuất phân bón hoặc quá trình lí hóa tự nhiên

- Thực vật và vi sinh vật hấp thụ nguồn nitrogen ở dạng NH4+ và NO3- đồng hóa thành các hợp chất hữu cơ.

- Quá trình phan nitrate ở vi sinh vật tạo ra khi nitrogen quay trở lại khí quyển.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Cánh Diều - Trang 152)

Hướng dẫn giải

- Chặt phá rừng và đốt cháy nhiên liệu hóa thạch làm tăng lượng khí nhà kính trong bầu khí quyển, dẫn đến hiện tượng nóng lên toàn cầu.

- Nóng lên toàn cầu ảnh hưởng đến chu trình nước, dẫn đến các hiện tượng thời tiết bất thường như lũ lụt, hạn hán, bão, sạt lở đất,...

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Cánh Diều - Trang 152)

Hướng dẫn giải

Hiện tượng phú dưỡng:

- Phú dưỡng là tình trạng dư thừa các chất dinh dưỡng, đặc biệt là nitơ và photpho, trong các vực nước.

- Hiện tượng này xảy ra khi lượng nitơ và photpho từ các hoạt động của con người xâm nhập vào các vực nước.

Hoạt động của con người:

- Nông nghiệp:

+ Sử dụng phân bón hóa học quá mức, đặc biệt là phân đạm, là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng phú dưỡng.

+ Phân bón hóa học có thể bị rửa trôi bởi nước mưa và xâm nhập vào các vực nước.

- Chăn nuôi: Chất thải từ hoạt động chăn nuôi, đặc biệt là phân gia súc, cũng là một nguồn cung cấp nitơ và photpho cho các vực nước.

- Hoạt động sinh hoạt: Nước thải sinh hoạt chưa qua xử lý có thể chứa nhiều nitơ và photpho, góp phần gây ra hiện tượng

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 5 (SGK Cánh Diều - Trang 152)

Hướng dẫn giải

Sinh quyền là tổ chức sống bao gồm toàn bộ các phần đất, nước, không khí có sự sông bao quanh Trái Đất. Sinh quyển bao quanh Trái Đất, bao gồm địa quyển (độ sâu đến khoảng vài chục mét), thuy quyên (sâu hơn 8km) và tầng thấp của khí quyển (độ cao đến ít nhất 8km). Sinh quyển được tạo nên bởi tất cả các hệ sinh thái, giữa chúng có sự kết nối, tác động qua lại với nhau ở phạm vi toàn cầu thông qua các chu trình vật chất.

→ Sinh quyển là tổ chức sống lớn nhất Trái Đất.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 6 (SGK Cánh Diều - Trang 153)

Hướng dẫn giải

Dựa vào thành phần sinh vật và đặc điểm của các nhân tố vô sinh, sinh quyển được chia thành nhiều khu sinh học khác nhau.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 7 (SGK Cánh Diều - Trang 154)

Hướng dẫn giải

Tầng nước mặt có nhiều sinh vật phù du sống nhất vì:

- Ánh sáng: Thực vật phù du cần ánh sáng mặt trời để quang hợp và tạo ra thức ăn. Tầng nước mặt nhận được nhiều ánh sáng nhất, do đó, đây là nơi thích hợp nhất cho sự phát triển của thực vật phù du.

- Chất dinh dưỡng: Tầng nước mặt cũng có nhiều chất dinh dưỡng do các dòng hải lưu mang đến từ các khu vực khác nhau của đại dương.

- Nhiệt độ: Nhiệt độ ở tầng nước mặt thường thích hợp cho sự phát triển của thực vật phù du.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)