Bài 23: Thực hành: Quan sát biến thái ở động vật

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

- So sánh hình thái của sâu bướm, nhộng và bướm trưởng thành.

Sâu bướm	Nhộng	Bướm trưởng thành
Sâu bướm thường dài và thon, không có cánh, có thể có các chân nhỏ hoặc không có chân, có hàm để ăn lá cây. Chúng có thể có nhiều màu sắc khác nhau tùy loài.	Nhộng được bao bọc trong kén, thường có màu vàng nhạt, trắng hoặc xanh, ở trạng thái tiềm sinh không cử động, không ăn, các phần phụ còn ngắn, mềm và luôn xếp gọn về mặt bụng.	Có cánh, có thể bay, có chi, có vòi hút, cánh thường có nhiều màu sắc và hoa văn.

- So sánh trạng thái nòng nọc ếch và ếch trưởng thành.

Nòng nọc	Ếch trưởng thành
Sống dưới nước, không có chi, có mang ngoài để hô hấp và có đuôi để bơi.	Sống dưới nước và trên cạn, có 4 chi để di chuyển, hô hấp bằng phổi và da.

- Kết luận về kiểu biến thái của các sinh vật đã quan sát: Bướm và ếch có kiểu biến thái hoàn hoàn, do quá trình phát triển mà ấu trùng có hình thái, cấu tạo và sinh lí rất khác với con trưởng thành.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)

Hướng dẫn giải

Tham khảo:

a) Bướm và ếch có kiểu biến thái hoàn hoàn, do quá trình phát triển mà ấu trúng có hình thái, cấu tạo và sinh lí rất khác với con trưởng thành.

b) Ở bướm, mỗi giai đoạn cấu tạo và sinh lí biến đổi phù hợp với chức năng sinh lí khác nhau:

- Ở giai đoạn sâu bướm có cấu tạo và sinh lí thích nghi với việc ăn lá cây giúp tích lũy dinh dưỡng, trong ống tiêu hóa của sâu có các enzyme thủy phân protein, lipid và cacbohydrate thành các chất dễ hấp thụ.

- Giai đoạn nhộng là thời điểm sự chuyển hóa bên trong diễn ra mạnh mẽ nhất giúp cho việc chuyển đổi sâu thành bướm. Giai đoạn nhộng giúp ầu trùng bướm trải qua điều kiện môi trường sống khó khăn như lạnh giá, thiếu thức ăn,….

- Giai đoạn bướm thích nghi với chức năng sinh sản. Trong ống tiêu hóa chỉ có enzyme sucrase tiêu hóa đường sucrose, nên chúng sống bằng mật hoa.

* Ở ếch, sự phát triển qua biến thái hoàn toàn mang tính chất thích nghi để duy trì sự tồn tại của loài đối với điều kiện khác nhau của môi trường sống:

- Giai đoạn nòng nọc sống trong nước, chúng có đuôi để bơi, không có chi, có mang ngoài để hô hấp. Nòng nọc có hệ tiêu hóa hoàn thiện dần để trở thành động vật ăn thịt. Qua thời gian, các mô, cơ quan cũ của nòng nọc (mang ngoài, đuôi,…) tiêu biến dần đi, đồng thời các mô, cơ quan mới hình thành, thức ăn chủ yếu là các loại tảo.

- Giai đoạn ếch sống trên cạn và dưới nước, hô hấp bằng phổi và da, có bốn chi để di chuyển, thức ăn chủ yếu của ếch trường thành thường là côn trùng và ấu trùng của các loài động vật khác.

(Trả lời bởi Anh Lê Quốc Trần)